Những điều cần biết về ung thư dương vật
Ung thư dương vật là bệnh thường gặp ở các nước châu Á, châu Phi và các nước Nam Mỹ. Tại Việt Nam, bệnh này chiếm khoảng 3,4% các loại ung thư ở nam giới.
Bạn cần chú ý tới những phát triển bất thường đối với dương vật như: đau, vết loét lâu liền điều trị kháng sinh dai dẳng không đỡ, vết bạch sản, mụn cóc. Nếu có các tổn thương này, bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, chuẩn đoán chính xác.
Hầu hết trong các trường hợp mắc bệnh không hẹp bao quy đầu. Dấu hiệu đầu tiên là da dương vật dày lên và thay đổi màu sắc, tiếp theo là xuất hiện loét không đau hoặc phát triển thành u, đặc biệt ở quy đầu và bao quy đầu, cũng có khi ở thân dương vật. Các tổn thương này hầu hết không gây đau. Một số trường hợp thì xuất hiện như ban hơi đỏ hoặc thẫm màu, mảng nhỏ giòn, rát phẳng màu nâu xanh nhạt.
Với trường hợp có hẹp bao quy đầu thì các dấu hiệu thường bị che lấp khó chuẩn đoán sớm. Giai đọan đầu, u nhỏ thường kín đáo, ngứa do viêm nhiễm kéo dài, chảy dịch hôi điều trị nội khoa không khỏi. Khi đến khám phải mở bao qui đầu mới thấy u với đặc điểm u dễ chảy máu, rất hôi. Giai đoạn muộn thì dương vật có hình lắc chuông hay hình dùi trống.
Khi bệnh ở giai đoạn muộn, u có thể lan rộng gây bít tắc niệu đạo, bệnh nhân có thể bí đái hoàn toàn hoặc khó đi tiểu, có thể kèm theo các triệu chứng của viêm nhiễm đường tiết niệu như đái buốt, đái dắt, đái máu hoặc sờ thấy hạch bẹn một bên hay cả hai bên. Hạch có thể di động hoặc cố định.
Các triệu chứng lâm sàng trên có giá trị gợi ý cho bệnh nhân và thầy thuốc hướng tới chuẩn đoán ung thư dương vật và cần thiết phải làm xét nghiệm chuẩn đoán mô bệnh học để khẳng định chắc chắn. Các xét nghiệm cận lâm sàng như chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá trước mổ, giai đoạn bệnh. Cụ thể: siêu âm ổ bụng xem có di căn hạch và các tạng ổ bụng không; chụp X quang phổi đánh giá tình trang xem có di căn phổi không; chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ và một số xét nghiệm khác khi cần thiết để xác định tình trạng lan rộng của khối u, các tổn thương di căn nếu có.
Đánh giá giai đoạn trước điều trị rất quan trọng, điều đó sẽ quyết đinh cách chữa trị áp dụng trên từng bệnh nhân cụ thể. Ngoài ra các xét nghiệm cận lâm sàng khác như đánh giá chức năng gan, thận, hệ tạo huyết và một số cơ quan khác giúp hỗ trợ phương pháp điều trị như phẫu thuật, tia xạ và hóa chất.
Chẩn đoán giai đoạn tuỳ theo mức độ lan rộng của khối u, di căn hạch và tình trạng di căn xa, người ta chia thành các giai đoạn 0, 1, 2, 3 và 4.
Điều trị
Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp điều trị cơ bản và hiệu quả. Ung thư dương vật giai đoạn sớm thì chỉ cần cắt bỏ u và bảo tồn dương vật, với ung thư giai đoạn muộn thì phải cắt cụt dương vật và vét hạch bẹn 2 bên.
Điều trị tia xạ: Khi bệnh giai đoạn sớm cần điều trị bảo tồn hoặc xạ ngoài khi di căn hạch bẹn, tia xạ triệu chứng chống chèn ép, chống đau khi bệnh ở giai đoạn muộn, u hạch xâm lấn rộng.
Điều trị hóa chất: Bôi hóa chất tại chỗ cho những ung thư tại chỗ và những tổn thương tiền ung thư (kem 5-FU). Điều trị hóa chất toàn thân thì chỉ định hóa chất tiền phẫu với ung thư phát triển nhanh, độ mô học cao, u có kích thước lớn giúp thu nhỏ khối u làm cho phẫu thuật thuận lợi hơn. Hóa chất toàn thân có thể phối hợp với tia xạ điều trị triệu chứng kéo dài thời gian sống thêm khi bệnh nhân ở giai đoạn không phẫu thuật được.
Tiên lượng: Kết quả điều trị bệnh phụ thuộc rõ rệt vào giai đoạn bệnh ban đầu được chuẩn đoán, bệnh càng được chuẩn đoán sớm càng có tiên lượng tốt. Nếu được chuẩn đoán khi khối u còn nhỏ, chưa có di căn hạch và di căn xa thì tỷ lệ chữa khỏi là 95%.
Sau khi kết thúc điều trị bệnh nhân được theo dõi định kỳ, đến bệnh viện khám lại 3 tháng một lần trong 2 năm đầu, 6 tháng một lần trong 3 năm tiếp theo. Sau đó, người bệnh khám lại hằng năm. Các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và làm một số xét nghiệm cần thiết để chuẩn đoán bệnh tái phát nếu có.
Phòng bệnh
- Kiểm tra bao qui đầu cho trẻ từ khi trẻ còn nhỏ, nếu có hẹp bao quy đầu nên cắt bao qui đầu bị hẹp càng sớm càng tốt.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, bộ phận sinh dục.
- Quan hệ tình dục an toàn: chung thủy một vợ một chồng, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
- Tiêm vacxin phòng HPV typ 16,18.
- Không nên hút thuốc lá.
