Nghiên cứu từ các đại học: Cha mẹ làm 3 nhóm nghề này dễ nuôi dạy con cái thành công

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nhận thấy một hiện tượng: Đó chính là nghề nghiệp của cha mẹ có xu hướng “di truyền” qua các thế hệ.

Nói một cách đơn giản, nếu cha mẹ làm việc trong một ngành nghề nào đó, thì con cái của họ cũng có khả năng cao sẽ theo đuổi công việc tương tự khi trưởng thành.

Chính vì thế, chúng ta mới thường nghe đến những cụm từ như “gia đình âm nhạc”, “gia đình kiến trúc” hay “gia đình nghệ thuật”.

Trong mắt nhiều người, điều này có phần mang màu sắc “huyền bí”. Nhưng thực tế, bản chất của nó là việc cha mẹ chuyển hóa năng lực chuyên môn của mình thành nguồn tài nguyên giáo dục trong gia đình. Nói cách khác, họ sử dụng đặc điểm nghề nghiệp của mình để cài đặt cho con cái một “mã nguồn mở lối” ngay từ nhỏ.

Giống như một nghiên cứu kéo dài 30 năm của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ đã chỉ ra: Loại hình nghề nghiệp của cha mẹ có ảnh hưởng trực tiếp đến mức thu nhập, thành tựu nghề nghiệp và khả năng thích ứng xã hội của con cái khi trưởng thành.

Vậy câu hỏi đặt ra là: Những nghề nghiệp nào của cha mẹ có thể giúp con cái dễ dàng “mở lối” cho một tương lai thành công?

Hãy cùng khám phá ngay sau đây!

1. Bác sĩ/ Nhà nghiên cứu khoa học – Rèn luyện tư duy logic và khả năng kiên trì

Dù là bác sĩ hay nhà nghiên cứu khoa học, chúng ta đều có thể nhận thấy một đặc điểm chung ở nhóm người này: Họ có xu hướng sử dụng dữ liệu để lập luận và dùng tư duy hệ thống để phân tích vấn đề.

Ngoài ra, do tính chất đặc thù của công việc, họ thường có yêu cầu nghiêm ngặt, kỹ lưỡng đối với mọi vấn đề, đồng thời phải đối mặt với áp lực và thất bại nhiều hơn. Những đặc điểm này, thông qua môi trường giáo dục gia đình hằng ngày, sẽ dần dần thấm nhuần vào con cái.

Theo một nghiên cứu của Đại học Harvard: Con cái của bác sĩ hoặc nhà nghiên cứu khoa học có thành tích học tập trong các lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) cao hơn 31% so với con cái của những nghề nghiệp khác.

Điều này không phải do yếu tố di truyền, mà bởi vì từ nhỏ, các em đã quen với việc tiếp cận vấn đề bằng tư duy “chuỗi bằng chứng” nhờ sự ảnh hưởng từ cha mẹ.

Ngoài ra, một nghiên cứu mô phỏng căng thẳng của Đại học Johns Hopkins cho thấy: Mức tăng hormone cortisol – chỉ số phản ứng với căng thẳng – ở con cái của bác sĩ và nhà nghiên cứu khoa học thấp hơn 41% so với những đứa trẻ khác trong các tình huống bất ngờ. Điều này chứng tỏ chúng có khả năng điều chỉnh căng thẳng tốt hơn.

Trong môi trường gia đình như vậy, trẻ không chỉ rèn luyện được tư duy logic mà còn phát triển khả năng kiên trì vượt trội.

Những yếu tố này sẽ mang lại lợi thế lớn trong học tập cũng như công việc, giúp trẻ có một cuộc sống “mở lối thành công”.

Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là vì tính chất nghề nghiệp này đòi hỏi nhiều thời gian và công sức, nên trẻ có thể thiếu sự quan tâm hoặc lớn lên trong một môi trường có phần căng thẳng.

Do đó, cha mẹ cần thiết lập ranh giới rõ ràng giữa công việc và cuộc sống, để vừa tạo ra ảnh hưởng tích cực cho con, vừa tránh những tác động tiêu cực từ áp lực nghề nghiệp.

2. Giáo viên/ Nhà giáo dục – Xây dựng tư duy phát triển cho trẻ

Ai cũng biết rằng, giáo dục luôn cần đổi mới theo thời đại. Điều này cũng có nghĩa là, giáo viên phải luôn duy trì tư duy “phát triển” để thích ứng với sự thay đổi của môi trường. Chính vì thế, con cái trong những gia đình có cha mẹ làm giáo viên cũng có cơ hội hình thành tư duy phát triển từ nhỏ.

Đặc điểm này giúp trẻ thích ứng tốt hơn với thế giới không ngừng thay đổi.

Bên cạnh đó, giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn phải xây dựng lại và hệ thống hóa kiến thức một cách logic. Do đó, họ có hiểu biết sâu sắc về phương pháp học tập hơn các bậc phụ huynh khác.

Từ kinh nghiệm phân tích lỗi sai khi chấm bài, đến cách xây dựng hệ thống kiến thức khi soạn bài giảng – tất cả đều trở thành những “nguồn tài nguyên ẩn” trong giáo dục gia đình.

Quan trọng hơn, môi trường gia đình của giáo viên thường tạo ra bầu không khí học tập tích cực cho trẻ.

Cha mẹ cần chuẩn bị bài giảng, đọc sách, học hỏi – và trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi điều đó, cùng cha mẹ bước trên con đường phát triển tích cực.

Theo một nghiên cứu của Khoa Giáo dục, Đại học Cambridge: Con cái của giáo viên có điểm số trong các bài kiểm tra năng lực siêu nhận thức cao hơn 23% so với những đứa trẻ khác cùng độ tuổi.

Khả năng giám sát và điều chỉnh quá trình học tập này chính là một “tấm vé vàng” giúp trẻ đối mặt với những bất ổn trong tương lai.

Tuy nhiên, cần chú ý rằng nhiều giáo viên có xu hướng áp dụng cách dạy học trò vào việc nuôi dạy con cái, điều này dễ dẫn đến sai lầm.

Sự kiểm soát quá mức hoặc kỷ luật quá nghiêm khắc có thể tạo ra một môi trường gia đình căng thẳng, ảnh hưởng đến tâm lý trẻ và làm mất cân bằng mối quan hệ cha mẹ – con cái.

3. Doanh nhân/ Nhà khởi nghiệp – Kích hoạt khả năng lãnh đạo của trẻ

Trường Kinh doanh Harvard đã thực hiện một cuộc khảo sát trên 3.000 con cái của các doanh nhân và nhận thấy: 43% trong số họ đã từng tham gia vào hoạt động kinh doanh của gia đình từ khi còn nhỏ.

Mặc dù không phải tất cả đều kế thừa công việc kinh doanh của cha mẹ, nhưng họ vẫn thể hiện khả năng lãnh đạo và nhạy bén với kinh doanh sớm hơn những đứa trẻ khác.

Hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng thẩm thấu nghề nghiệp”.

Điều này cũng dễ hiểu, bởi vì con cái của doanh nhân thường được tiếp xúc với nhiều cơ hội giáo dục ưu việt hơn ngay từ nhỏ. Quan trọng hơn, dưới ảnh hưởng của cha mẹ, trẻ có cơ hội mở rộng tầm nhìn và nâng cao nhận thức một cách nhanh chóng.

Dần dần, khoảng cách giữa những đứa trẻ này và những đứa trẻ khác sẽ ngày càng lớn.

Ngoài ra, với lợi thế về nguồn lực tài chính, trẻ trong các gia đình doanh nhân có cơ hội thử nghiệm và mắc sai lầm mà không phải chịu quá nhiều áp lực.

Nhờ quá trình thử nghiệm – điều chỉnh – đúc kết kinh nghiệm liên tục, những đứa trẻ này có nhiều cơ hội để thành công hơn.

Thực tế, sự ảnh hưởng của nghề nghiệp cha mẹ đối với con cái không chỉ giới hạn trong ba nhóm trên. Ngay cả khi chúng ta làm những công việc bình thường, chúng ta vẫn có thể tìm ra lợi thế từ nghề nghiệp của mình để dẫn dắt con cái phát triển theo hướng tích cực.

Như nhà quản lý học Peter Drucker từng nói:

“Giáo dục tốt nhất là biến phương pháp làm việc thành trí tuệ cuộc sống”. 

Dù nghề nghiệp của chúng ta có bình thường đến đâu, chỉ cần biết phân tích và tận dụng, chúng ta vẫn có thể giúp con cái trưởng thành vượt trội.

Mọi người có đồng ý không?