Lối sống ‘cú đêm’ bào mòn sức khoẻ nhiều người trẻ

Người phụ nữ 29 tuổi, quê ở Hưng Yên có thói quen thường xuyên thức khuya xem điện thoại . Gần đây, chị đi đại tiện phân đen, có tình trạng mệt lả.

Chị được người nhà đưa vào bệnh viện cấp cứu trong tình trạng choáng ngất, da xanh, mạch nhanh, huyết áp tụt . Ngay khi tiếp nhận, ê kíp hồi sức lập tức truyền dịch, thở ôxy và làm các xét nghiệm chẩn đoán. Kết quả nội soi cho thấy bệnh nhân bị loét tá tràng gây chảy máu.

Chị được can thiệp kịp thời bằng kẹp clip cầm máu và truyền thuốc liên tục để phòng tái phát. Nhờ phối hợp nhanh chóng, chính xác của các bác sĩ cấp cứu – nội soi – hồi sức, bệnh nhân qua cơn nguy kịch, tỉnh táo, các chỉ số sinh tồn ổn định.

Theo bác sĩ Nguyễn Đặng Khiêm, Trưởng Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Hữu Nghị), chảy máu tiêu hóa là tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Không chỉ người cao tuổi, người trẻ cũng có thể mắc do lối sống thiếu lành mạnh như thức khuya, stress, rượu bia, thuốc giảm đau, ăn uống thất thường.

Một trường hợp khác, nam sinh 15 tuổi, trú tại TP.HCM có tiền sử nghiện game nhiều năm, thường xuyên bỏ bữa và thức khuya. Trong suốt 6 tháng trước nhập viện, bệnh nhân liên tục buồn nôn, nôn ra thức ăn cũ, sụt 12 kg. Khi cơ thể lả đi, huyết áp tụt, gia đình mới hoảng hốt đưa em đi cấp cứu.

Theo người nhà nam sinh, do hoàn cảnh bố mẹ phải đi làm ở xa nên em sống với người họ hàng. Bố mẹ cũng hiếm có thời gian trò chuyện, chia sẻ khiến em dần khép kín, ít giao tiếp nên thường chơi game.

Sau khi thăm khám, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị hẹp môn vị do loét hành tá tràng và phải can thiệp phẫu thuật nối vị tràng, đưa ruột non lên nối trực tiếp với dạ dày để tạo đường đi mới cho thức ăn.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, giấc ngủ tác động đến quá trình tiêu hóa, tạo ra những thay đổi về khẩu vị. Thông thường, hệ tiêu hóa tiết ra hormone giúp xác định cảm giác đói và no. Thiếu ngủ làm ảnh hưởng đến khả năng giải phóng các hormone này, khiến thèm ăn và ăn nhiều hơn bình thường, làm cho hệ tiêu hóa quá tải và gây ra nhiều bệnh.

Dạ dày và ruột chứa nhiều vi khuẩn có lợi, tạo nên hệ vi sinh vật đường ruột, giúp hấp thụ chất dinh dưỡng, xử lý thức ăn. Nếu giấc ngủ không đảm bảo chất lượng, lượng vi khuẩn lành mạnh trong ruột có thể giảm dẫn đến các vấn đề tiêu hóa khác nhau.

Các chuyên gia y tế nhận định, lối sống “cú đêm” đang dần trở thành xu hướng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ Việt Nam, khi công nghệ, công việc và các hoạt động giải trí trực tuyến phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc thức khuya kéo dài đang để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Thói quen sinh hoạt lệch nhịp với tự nhiên khiến đồng hồ sinh học của cơ thể bị rối loạn. Khi chu kỳ ngày - đêm bị đảo ngược, các cơ quan không có thời gian nghỉ ngơi đúng cách, dẫn đến hệ miễn dịch suy yếu, nguy cơ mắc bệnh tăng cao.

Rối loạn giấc ngủ thường đi kèm với các vấn đề như giảm trí nhớ, suy giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến hiệu suất học tập và làm việc. Về lâu dài, thiếu ngủ còn làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, tiểu đường, bệnh gan, thận, dạ dày, hen suyễn, bệnh lý cơ xương khớp và các vấn đề liên quan đến hệ miễn dịch.

PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết ngủ muộn là một trong những nguyên nhân dẫn đến rối loạn hormone, làm chậm quá trình trao đổi chất, tăng cảm giác thèm ăn và gây mất cân bằng đường huyết.

Điều này góp phần làm tăng nguy cơ béo phì và mắc tiểu đường type 2, đặc biệt ở người trẻ tuổi. “Khi thức khuya, cơ thể không sử dụng đường huyết hiệu quả, đồng thời dễ tích tụ mỡ thừa. Đây là vòng luẩn quẩn khiến người trẻ dễ tăng cân không kiểm soát”, bác sĩ Tuấn phân tích.

Ngoài ra, rối loạn đồng hồ sinh học còn liên quan mật thiết đến các vấn đề sức khỏe tâm thần . Những người thường xuyên thức khuya có xu hướng khởi đầu ngày mới với tâm trạng uể oải, tinh thần trì trệ, dễ rơi vào trạng thái lo âu, trầm cảm .

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, ngủ ít hơn 7 tiếng hoặc nhiều hơn 9 tiếng mỗi đêm đều làm tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là xuất huyết não. Ngủ đúng và đủ giấc (7-9 tiếng mỗi ngày) giúp cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng và duy trì sự cân bằng hoạt động của các cơ quan.

Để nâng cao chất lượng giấc ngủ, các chuyên gia khuyến nghị nên: Duy trì lịch sinh hoạt cố định; tạo không gian ngủ lý tưởng; thư giãn trước khi ngủ; tránh căng thẳng; ăn uống và vận động hợp lý.

Đặc biệt, người có biểu hiện rối loạn giấc ngủ kéo dài nên đi khám để được chẩn đoán và tư vấn đúng cách. Không nên tự ý sử dụng thuốc an thần vì có thể gây lệ thuộc và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần điều chỉnh thói quen sinh hoạt đã đủ để cải thiện chất lượng giấc ngủ.