Không phải giai đoạn đầu, đây mới là thời điểm đáng sợ nhất khi trẻ mắc sởi: Cha mẹ chủ quan có thể khiến con gặp biến chứng nguy hiểm!

Hậu sởi: Giai đoạn cần chú ý nhiều nhất nhưng nhiều bố mẹ chủ quan

Gần đây, bệnh sởi đang có xu hướng bùng phát và diễn tiến phức tạp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ - đối tượng có hệ miễn dịch yếu, dễ lây lan trong môi trường lớp học, nhà trẻ hoặc từ người lớn xung quanh. Theo thống kê, số ca mắc sởi càng tăng thì tỉ lệ biến chứng nguy hiểm cũng tăng theo. Trung bình, cứ 100 trẻ mắc sởi thì có khoảng 10 trẻ gặp biến chứng nặng.

Nhiều phụ huynh thường nghĩ rằng khi trẻ hết sốt, mẩn đỏ lặn dần là đã qua giai đoạn nguy hiểm. Tuy nhiên, thực tế, giai đoạn hậu sởi (tức khoảng 1-2 tuần sau khi khỏi bệnh) mới chính là lúc nguy cơ biến chứng bùng phát mạnh mẽ. Đây là thời điểm hệ miễn dịch của trẻ còn rất yếu, dễ bị viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng khác, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Hậu sởi nguy hiểm như thế nào?

Hậu sởi thường xảy ra ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới hai tuổi, gây suy dinh dưỡng, viêm phổi và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Ngay cả trẻ lớn hơn hoặc người trưởng thành cũng có thể gặp biến chứng hậu sởi nếu chủ quan trong quá trình hồi phục. Những biến chứng nguy hiểm có thể bao gồm viêm não, viêm cơ tim và nhiều bệnh lý khác.

Nguyên nhân dẫn đến hậu sởi:

- Trong giai đoạn đầu của bệnh, trẻ thường sốt cao, nổi mẩn đỏ, có nhiều triệu chứng khó chịu, khiến cha mẹ lo lắng và theo dõi sát sao. Tuy nhiên, khi các triệu chứng dần thuyên giảm, cha mẹ thường chủ quan, cho rằng trẻ đã khỏi bệnh và ít quan tâm đến việc chăm sóc hậu sởi. Điều này khiến các biến chứng không được phát hiện sớm, đe dọa sức khỏe và tính mạng của trẻ.

- Sau khi trải qua giai đoạn phát bệnh, hệ miễn dịch của trẻ bị suy giảm nghiêm trọng. Nếu không được bảo vệ và tăng cường sức đề kháng đúng cách, trẻ sẽ dễ bị vi khuẩn và virus tấn công, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, trẻ dưới chín tháng tuổi, trẻ suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh nền mãn tính có nguy cơ gặp hậu sởi và biến chứng hậu sởi rất cao.

Các biến chứng hậu sởi:

- Trẻ có thể gặp các biến chứng như viêm não, nhiễm trùng, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc (có thể dẫn đến mù lòa). Trong khi đó, giai đoạn mắc sởi thường chỉ gây viêm phổi mà chưa xuất hiện các biến chứng nguy hiểm khác.

Có thể thấy, nếu cha mẹ chú trọng chăm sóc trẻ đúng cách sau khi khỏi sởi, nguy cơ biến chứng hậu sởi sẽ giảm đáng kể.

Làm gì để ngăn ngừa biến chứng hậu sởi?

Để phòng ngừa biến chứng hậu sởi, ngay cả khi trẻ đã thuyên giảm triệu chứng, cha mẹ vẫn cần tiếp tục chăm sóc trẻ theo hai nguyên tắc quan trọng:

- Bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn, virus dễ gây nhiễm trùng.

- Tăng cường sức đề kháng cho trẻ để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

1. Tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho trẻ

- Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của trẻ hậu sởi. Cha mẹ cần bổ sung đầy đủ bốn nhóm chất thiết yếu: đạm, chất béo, bột đường, vitamin và khoáng chất.

- Cho trẻ ăn các thực phẩm giàu vitamin C từ trái cây như cam, quýt, bưởi để tăng sức đề kháng. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt, bí đỏ, rau xanh để hỗ trợ miễn dịch. 

- Đa dạng hóa thực đơn với các món dễ tiêu hóa như cháo, súp, canh,… giúp trẻ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Trẻ bị sởi biến chứng (viêm phổi, tiêu chảy) cần bổ sung thêm kẽm và vitamin qua đường uống theo hướng dẫn của bác sĩ.

- Tăng cường bú sữa: Nếu trẻ còn trong giai đoạn bú mẹ, cha mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn và nhiều lần trong ngày để bổ sung kháng thể tự nhiên.

- Hạn chế thực phẩm gây dị ứng: Trong thời gian hậu sởi, cha mẹ cần tránh cho trẻ ăn thực phẩm dễ gây dị ứng, thức ăn không đảm bảo vệ sinh hoặc thực phẩm lạ để tránh nguy cơ nhiễm bệnh và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của trẻ.

2. Bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh

- Sau khi khỏi sởi, trẻ vẫn cần được theo dõi sát sao. Nếu trẻ có dấu hiệu ho, khó thở, sốt lại,… cha mẹ cần đưa trẻ tái khám ngay để kịp thời xử lý.

- Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người có dấu hiệu cảm cúm, ho, sốt để tránh nguy cơ nhiễm trùng. Giữ vệ sinh cá nhân tốt, rửa tay thường xuyên cho trẻ. Hạn chế cho trẻ đến nơi đông người trong thời gian hệ miễn dịch chưa hồi phục hoàn toàn.

3. Tiêm chủng đầy đủ

Một trong những biện pháp phòng ngừa sởi hiệu quả nhất là tiêm vắc xin đầy đủ theo khuyến nghị. Hiện nay, Việt Nam có ba loại vắc xin phòng sởi phổ biến:

- Vắc xin 3 trong 1 (Sởi – Quai bị – Rubella).

- Vắc xin MVVac của Việt Nam.

- Vắc xin MMR của Ấn Độ.

Việc tiêm chủng không chỉ giúp trẻ phòng bệnh sởi mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng hậu sởi nếu trẻ không may mắc bệnh.

Xem các thông tin liên quan đến BỆNH SỞI tại đây.