Quên hay nhớ là lựa chọn của trái tim!

Có rất nhiều bộ phim mà tôi yêu, nhưng Eternal Sunshine of the Spotless Mind - tác phẩm được nhiều nhà phê bình bầu chọn là phim lãng mạn hay nhất thập kỷ qua không nằm trong số đó. Đây là bộ phim nằm trong số ít những tác phẩm mà tôi cảm thấy ngưỡng mộ hơn là yêu mến. Ngưỡng mộ bởi một nội dung quá sáng tạo, diễn xuất tuyệt vời, thông điệp tuyệt vời, âm nhạc tuyệt vời, lời thoại tuyệt vời... Một bộ phim gần như hoàn hảo không tì vết.

Có một vài lưu ý trước khi bạn lựa chọn xem Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Đây là một bộ phim không dành cho những người mất kiên nhẫn hoặc thiếu tập trung. Bạn cần phải xem đầy đủ các tình tiết, theo dõi từ đầu đến cuối câu chuyện và nhất định không được bỏ dở giữa chừng, bởi tất cả nguyên nhân và ý nghĩa cốt lõi chỉ được bật ra khi tình tiết cuối cùng xảy đến và cũng là lúc bộ phim kết thúc.

Eternal Sunshine of the Spotless Mind xoay quanh một cặp tình nhân: Joel (Jim Carrey) và Clementine (Kate Winslet), quen biết và yêu nhau chớp nhoáng. Joel là một người đàn ông buồn bã, có đôi chút trầm lắng, chán nản cuộc đời nhạt nhẽo cứ lặp đi lặp lại ngày qua ngày. Trong khi Clementine sống động, lấp lánh, tươi mới như một ánh Mặt Trời buổi sớm. Họ đã cùng nhau trải qua nhiều thăng trầm trong tình yêu để rồi một ngày, trong cuộc cãi vã, Clem nông nổi đã đưa ra một quyết định bồng bột y như cá tính của cô: xóa sạch cái tên Joel khỏi bộ nhớ của mình!

Cô tìm đến một công ty có tên gọi Lacuna do bác sĩ Howard sáng lập. Vị bác sĩ này đã giúp Clem xóa sạch tất cả mọi ký ức về người yêu mình chỉ sau một đêm. Bàng hoàng, sụp đổ vì người yêu đã hoàn toàn lãng quên sự tồn tại của mình, Joel quyết định... trả đũa bằng cách lãng quên Clem. Anh cũng tìm đến Lacuna và yêu cầu họ xóa sạch ký ức về cô người yêu nông nổi. 

Nhưng quá trình xóa ký ức cũng chính là quá trình tâm trí Joel trôi dần về những ngày tháng đẹp đẽ họ ở bên cạnh nhau. Trở lại với những kỷ niệm ngọt ngào, những khoảnh khắc yêu thương ấm áp, Joel nhận ra rằng hóa ra anh không hề muốn làm điều này. Anh yêu Clem và không muốn lãng quên cô. Anh và cô tìm cách chạy trốn khỏi quá trình "tẩy não" trong chính những ký ức của Joel. Anh giấu cô vào từng kỷ niệm của mình, anh bàng hoàng khi mỗi khoảnh khắc giữa hai người sống dậy và Clem đột ngột biến mất. Joel yêu Clem hơn ngay khi anh đang dần lãng quên cô.

Cuối cùng thì ý chí của Joel cũng không ngăn được quá trình "tẩy não" mà anh đã lựa chọn. Anh lãng quên Clem, nhưng điều đó chưa phải là kết thúc...

Điều thú vị và đặc biệt của Eternal Sunshine of the Spotless Mind là bộ phim không đi theo trật tự tuyến tính thông thường mà là từng mảnh vụn ký ức của Joel về mối tình với Clem được chắp vá, tái hiện lại, quay ngược từ thời điểm họ cãi vã rồi chia ly trở lại thời điểm họ mới gặp nhau lần đầu. Những tình tiết được sắp xếp tưởng lộn xộn mà rất hợp lý, và ai cũng cần đi tới đoạn kết mới có thể hiểu được bí mật của đoạn mở đầu.

Câu chuyện về sự hoạt động của công ty xóa ký ức Lacuna, về mối tình của Clem và Joel giúp cho khán giả nhận ra một điều rằng, sự lãng quên không bao giờ là cách giải quyết vấn đề. Một tâm hồn tinh khiết (Spotless Mind), không bị vẩn đục bởi ký ức cũng sẽ không mang tới cho bạn một tia nắng vĩnh cửu (Eternal Sunshine). Lãng quên không mang lại hạnh phúc mà đơn giản chỉ là cách thức chạy trốn khỏi hiện thực của những kẻ hèn nhát. Hơn nữa, sự lãng quên của lý trí không đồng nghĩa với sự quên lãng của trái tim. Lý trí có thể lãng quên nhưng cảm xúc với những thói quen của nó thì vẫn còn ở lại.

Đoạn kết mối tình của Clem - Joel là một minh chứng rõ ràng rằng lãng quên không bao giờ là cách giải quyết đúng đắn khi bạn muốn chạy trốn một ai đó. Bởi chạy trốn rồi sẽ lại tìm ra, tránh mặt rồi sẽ có ngày đụng mặt. Cách giải quyết tốt nhất là đối diện với hiện thực, đưa ra lựa chọn chấp nhận hoặc buông bỏ.

Có lẽ bạn sẽ băn khoăn về tên phim Eternal Sunshine of the Spotless Mind - một cái tên dài dằng dặc và khó nhớ. Thực ra đây chính là câu thứ 209 trong bài thơ Eloisa to Abelard của thi sỹ người Anh Alexander Pope, xuất bản năm 1717:

Nội dung của đoạn thơ ca ngợi những kẻ "lãng quên cõi đời và bị cõi đời quên lãng" là hạnh phúc. Điều này gần giống như một trích dẫn khác của triết gia Friedrich Nietzsche cũng được nhắc đến trong phim: "Blessed are the forgetful: for they "get the better" even of their blunders. (Sung sướng thay sự lãng quên, với nó con người trở nên tốt đẹp hơn bất kể những điều sai lầm của họ)".

Công ty Lacuna trong phim với sự dẫn dắt của bác sĩ Howard dường như được hoạt động dựa trên tư tưởng này. Thế nhưng cuối cùng, câu chuyện của Clem và Joel, cũng như câu chuyện của chính bác sĩ Howard lại đi ngược lại chính những triết lý này.

Thực ra nói về sự lãng quên cũng có rất nhiều quan điểm khác nhau và không phải ai cũng đủ sức để đối diện với hiện thực. Rất nhiều người vẫn lựa chọn lãng quên là một cách thức để tìm đến hạnh phúc và bình yên (tạm thời) trong cuộc sống. Để kết lại bài viết này, chỉ xin trích dẫn câu slogan trong poster của Eternal Sunshine of the Spotless Mind: "You can erase someone from your mind. Getting them out of your heart is another story" - "Bạn có thể xóa một người khỏi tâm trí mình, nhưng để xóa bỏ họ trong trái tim lại là một câu chuyện khác!".

Xóa hay không xóa, quên hay nhớ, cuối cùng vẫn là lựa chọn của trái tim bạn!