Giá gạo toàn cầu tiến gần đỉnh năm 2011 và có thể chưa dừng lại
Tổ chức Lương thực và nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) cho biết, giá gạo toàn cầu đã tăng lên mức cao nhất trong gần 12 năm do lệnh cấm xuất khẩu gạo của một số nước và điều kiện thời tiết bất lợi gây ảnh hưởng đến sản xuất.
Chỉ số giá gạo của FAO cho tháng 7 đã tăng 2,8% lên 129,7 điểm, tăng 19,7% so với một năm trước và là giá trị danh nghĩa cao nhất kể từ tháng 9/2011.
Báo cáo của FAO nêu rõ, những lo ngại về tác động tiềm ẩn của hiện tượng thời tiết El Nino đối với sản xuất ở một số nhà cung cấp chính đã đẩy giá gạo tăng cao hơn nữa. Cùng với đó là sự gián đoạn nguồn cung do mưa lũ và chất lượng vụ thu hoạch.
Ngày 20/7 vừa qua, Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, đã cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati trong nỗ lực kiềm chế giá lương thực tăng cao và “đảm bảo đủ nguồn cung trong nước với giá hợp lý”.
Ấn Độ chiếm hơn 40% thương mại gạo toàn cầu. Tuy nhiên, giá gạo bán lẻ tại nước này đã tăng 3% sau khi mưa lũ làm hư hại mùa màng. Trong khi đó, tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới, nông dân đang gieo trồng ít hơn để tiết kiệm nước do lượng mưa thấp.
Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo làm ảnh hưởng lớn tới thị trường thế giới (Ảnh: Reuters)
Chuyên gia nông nghiệp Samarendu Mohanty tại Ấn Độ đánh giá: “Chúng ta giao dịch khoảng 55 triệu tấn, vì vậy 10 triệu tấn là một con số đáng kể nếu xét về mức độ thương mại toàn cầu. Vì vậy quyết định cấm xuất khẩu gạo sẽ có tác động đáng kể. Hãy thử hình dung nếu bạn rút 10 triệu tấn ra khỏi thị trường, trong khi nhu cầu vẫn như vậy, giá gạo sẽ tăng và trên thực tế là giá gạo đã tăng 15 đến 20%."
Trên các thị trường giao dịch, giá gạo đang ở mức cao nhất trong một thập kỷ , với gạo thô kỳ hạn được giao dịch lần cuối ở mức 16,02 USD/tạ (cwt). Theo nhà phân tích Kona Haque, trưởng bộ phận nghiên cứu của Công ty kinh doanh hàng hóa nông nghiệp ED&F Man của Anh, mức giá này có thể còn tăng cao hơn nữa trong tháng 8. Bởi các lệnh cấm xuất khẩu gạo đưa ra vào thời điểm tồn kho thấp theo mùa ở các nhà cung cấp gạo lớn trên thế giới, đặc biệt là tại châu Á.
Chuyên gia Kona Haque nói: “Giá gạo trên toàn cầu đang ở mức cao nhất mà chúng ta từng thấy trong hơn 1 thập kỷ. Gạo là lương thực chính của ít nhất một nửa dân số thế giới, có nghĩa là thu nhập khả dụng của nhiều người sẽ đột ngột phải chi gấp 3 lần cho những gì họ từng phải trả. Trong khi đó, không nhiều quốc gia có khả năng sản xuất gạo, trong khi hầu hết các quốc gia Đông Nam Á sản xuất lúa gạo đều đang chứng kiến sự suy giảm năng suất. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đó sẽ không phải là tình huống dễ dàng.”
El Nino có thể làm trầm trọng thêm rủi ro đối với các nhà xuất khẩu gạo chính. Một nghiên cứu khoa học cho thấy lúa là loại cây trồng dễ bị tổn thương, cũng như có khả năng mất mùa cao nhất do hiện tượng thời tiết này.