Đổi mới đề thi lớp 10, tiếp cận năng lực học sinh

Đến thời điểm này, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Hà Nội mới chỉ thông báo kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm học 2024-2025 sẽ tổ chức bằng phương thức thi tuyển. Tuy nhiên, thi tuyển 3 hay 4 môn, thời điểm này học sinh vẫn chưa được biết.

Thấp thỏm thi 3 hay 4 môn

Ngoài phương thức thi tuyển, Sở GD-ĐT Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất với các cấp có thẩm quyền điều chỉnh phương án tuyển sinh nhằm thu hút được những học sinh giỏi, bảo đảm kết quả thi phản ánh trung thực, khách quan, đúng trình độ, năng lực học sinh, nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh vào các trường THPT trên địa bàn TP.

Sở GD-ĐT Hà Nội cũng cho hay sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan chuẩn bị phương án tuyển sinh vào lớp 10 THPT từ năm học 2025-2026 theo định hướng đánh giá năng lực, phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đặc biệt, Sở GD-ĐT Hà Nội lưu ý các trường tư thục, trường có yếu tố nước ngoài cần tổ chức tuyển sinh thuận lợi, minh bạch, chấm dứt tình trạng phụ huynh học sinh xếp hàng nộp hồ sơ. Sở sẽ kiên quyết không giao chỉ tiêu với đơn vị vi phạm. Việc xác nhận nhập học vào lớp 10 THPT công lập và đăng ký dự tuyển vào các trường THPT tư thục năm học 2024-2025 sẽ được thực hiện theo hình thức trực tuyến nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, giúp công tác quản lý được minh bạch, khoa học và ổn định.

Nhiều năm nay, Hà Nội chủ trương sẽ thi tuyển 4 môn, trong đó 3 môn chốt từ đầu gồm toán, ngữ văn, ngoại ngữ và 1 môn bất kỳ trong các môn còn lại sẽ được công bố sát kỳ thi. Theo lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội, phương án này nhằm bảo đảm học sinh không học lệch mà học đều tất cả các môn. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, học sinh phải học trực tuyến, cộng thêm ý kiến của giáo viên, học sinh, phụ huynh cho rằng việc thi môn thứ 4 gây thêm áp lực cho học sinh. Việc công bố môn thi thứ 4 sát kỳ thi khiến học sinh phải căng sức ôn tập tất cả các môn trong chương trình gồm toán, ngữ văn, ngoại ngữ, vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử, địa lý, giáo dục công dân. Điều này khiến tình trạng dạy thêm, học sinh nở rộ, trong khi học sinh gặp quá nhiều áp lực.

Thí sinh dự kỳ thi lớp 10 tại TP HCM năm 2023. Ảnh: TẤN THẠNH

Đổi mới cách ra đề

Thông tin về kỳ tuyển sinh lớp 10 năm 2024 tại TP HCM, ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP HCM, cho biết về cơ bản kỳ thi vẫn giữ ổn định giống như năm 2023. Trong đó, thí sinh sẽ thi 3 môn văn, toán, ngoại ngữ.

Ông Quốc cho biết thêm thời gian làm bài thi môn văn và toán là 120 phút, ngoại ngữ 90 phút. Nếu thí sinh có nguyện vọng thi vào lớp 10 chuyên, lớp 10 tích hợp sẽ thi môn thứ 4 là môn chuyên hoặc tích hợp trong 150 phút. Theo ông Quốc, điểm tuyển sinh lớp 10 thường là tổng điểm 3 môn thi toán, văn, ngoại ngữ (các môn đều tính theo hệ số 1). Điểm tuyển sinh lớp 10 chuyên là tổng điểm 4 môn thi, trong đó toán, văn, ngoại ngữ tính theo hệ số 1, môn chuyên tính hệ số 2. Điểm tuyển sinh lớp 10 tích hợp là tổng điểm 4 môn thi, trong đó toán, văn, ngoại ngữ, môn tích hợp đều tính theo hệ số 1.

Về định hướng đề thi tuyển sinh lớp 10, lãnh đạo Sở GD-ĐT TP HCM cho biết TP HCM đã thay đổi tiệm cận cách ra đề theo định hướng vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Cụ thể là tiếp tục thực hiện đổi mới cách ra đề tuyển sinh lớp 10 theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh. Các câu hỏi trong đề thi yêu cầu thí sinh phải biết vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tế trong cuộc sống, chứ không chỉ học - ghi nhớ rồi tái hiện kiến thức như trước. Với định hướng đề thi như trên, nếu học sinh học tủ sẽ khó được điểm cao trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10.

Ông Nguyễn Bảo Quốc cho biết để đạt điểm cao trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10, học sinh cần gắn việc học với giải quyết các vấn đề thực tiễn, tránh học tủ, học vẹt.

Ông Quốc cho biết thêm việc đổi mới cách ra đề thi tuyển sinh lớp 10 đã được TP HCM thực hiện nhiều năm nay, sở cũng đã có hướng dẫn cụ thể, từ việc đổi mới phương pháp giảng dạy đến việc ra đề kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ... "Do đó, nếu các trường THCS thực hiện đúng như chỉ đạo về chuyên môn của sở thì chắc chắn sẽ không có sự chênh lệch quá nhiều giữa điểm kiểm tra học kỳ và điểm thi tuyển sinh lớp 10" - ông Quốc khẳng định.

Tại TP HCM, lịch thi tuyển sinh lớp 10 hằng năm tùy thuộc vào lịch thi tốt nghiệp THPT của Bộ GD-ĐT, thường diễn ra vào tuần đầu tiên của tháng 6, bảo đảm thời gian giữa hai kỳ thi cách nhau 20 ngày.