Đọc sách cùng bố mẹ - Trải nghiệm đầu tiên của trẻ về hạnh phúc

Theo các nhà nghiên cứu, thật khó để bạn theo kịp vô vàn số liệu thống kê về cách nuôi dạy con cái của cha mẹ hiện đại, nhưng có lẽ bạn cần phải ghi nhớ một số liệu rất đáng kinh ngạc này: Ở độ tuổi lên 4, những đứa trẻ lớn lên ở các khu vực nghèo đói được nghe ít hơn 30 triệu từ so với những đứa trẻ ở các gia đình có thu nhập cao hơn.

Khoảng cách là: 30 triệu từ!

Đó là một con số ám ảnh cảnh báo về những điều tồi tệ: Trẻ nghe được ít từ hơn dẫn đến việc học được ít từ hơn, điều đó có nghĩa là trẻ đi học mẫu giáo với vốn từ vựng ít ỏi, không thể bắt kịp bạn bè, thiếu tự tin ở trường học và không sẵn sàng cho một hành trình học tập lâu dài, các nghiên cứu đã phát hiện và chứng minh điều này.

Các nhà nghiên cứu ở khắp nơi trên thế giới đều đồng lòng cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất để thu hẹp khoảng cách "30 triệu từ" này chính là khích lệ, tạo điều kiện để cha mẹ có thể đọc sách, trò chuyện và hát cho con nghe càng sớm càng tốt. Trẻ được nghe bố mẹ đọc sách từ lúc sơ sinh sẽ có được sự chuẩn bị tốt hơn cho hành trình và thành tích học tập sau này.

Meghan Cox Gurdon, tác giả của cuốn sách "The Enchanted Hour: The Miraculous Power of Reading Aloud in the Age of Distraction" (tạm dịch: Giờ thần tiên: Sức mạnh kỳ diệu của việc đọc sách cho trẻ nghe trong thời đại của sự xao lãng) chia sẻ trong cuốn sách của mình: "Ngay từ lúc chỉ là trẻ sơ sinh, trẻ đã nhận được những nhận thức sâu sắc cũng như những chỉ dẫn về cách ứng xử khi được đọc cho nghe một câu chuyện với những minh họa sống động". 

Meghan lấy ví dụ từ câu chuyện một cụ bà cười chảy nước mắt khi đọc truyện cho đứa cháu nhỏ, và cậu bé hoàn toàn nhập tâm, bị cuốn hút vào quyển sách ấy. Có một điều kì diệu ẩn chứa trong sự phát triển não bộ của đứa trẻ. Ở đó, sự ấm áp từ giọng nói, hơi ấm gần gũi của người bà và đặc biệt nhất, những hình ảnh minh họa đọng lại trong tâm trí cậu, làm cho cậu say sưa nhìn ngắm. Tất cả, đều có tác động đến mạng lưới nhận thức sâu sắc của cậu bé. Những trải nghiệm đầu tiên trẻ có được, cùng hệ thống dây thần kinh tạo ra các nơ-ron, sẽ giúp kiến thiết não bộ, mở ra con đường cho những suy nghĩ và trí tưởng tượng trong tương lai.

Khi nghe người lớn đọc sách, trẻ được trau dồi và rèn luyện khả năng "chú ý và tương tác" - chú ý việc người lớn làm và dõi theo ánh mắt của họ. Hiện tượng này tạo ra một sức mạnh tiềm tàng ở trẻ em. Nó khuyến khích sự phát triển của chức năng điều hành, một loạt các kĩ năng bao gồm kĩ năng ghi nhớ chi tiết và tập trung. Trẻ nhỏ "học cách điều chỉnh sự chú ý một cách tự nhiên khi chúng bị thu hút sự tập trung vào một nhiệm vụ mà chúng thấy thú vị, trong điều kiện được nuôi dưỡng, chở che và nhận được sự phản hồi từ người lớn", trích từ bài viết tổng kết những giá trị phong phú thu được từ hoạt động đọc to cho trẻ nghe của David Dickenson và cộng sự tại trường Đại học Vanderbilt (Mỹ).

Gương mặt đầy cảm xúc của bố mẹ khi đọc sách cũng là một "kiệt tác" đối với trẻ. Đọc sách cho con là lúc bố mẹ có khoảng thời gian chất lượng nhất để giao tiếp bằng ánh mắt với trẻ, trẻ chăm chú quan sát những cảm xúc hiện lên trên gương mặt bạn và "chụp" lại chúng - một cách để trẻ làm giàu thêm cho trí thông minh cảm xúc và các kỹ năng giao tiếp sau này của mình.

Cho dù chúng ta có định nghĩa hạnh phúc của trẻ theo khía cạnh nào đi chăng nữa, thì những viên gạch hạnh phúc đầu tiên của cuộc đời trẻ cũng chính là những cuốn sách mà bạn đọc cho trẻ nghe trong những năm tháng đầu đời. Tác giả sách thiếu nhi nổi tiếng thế giới Mem Fox nói trong cuốn sách "Reading Magic" (tên tiếng Việt: "Trong sách có gì mà vui thế?") của bà: "Thời gian đọc sách cho trẻ chính là thời gian để bố mẹ và trẻ trao yêu thương cho nhau. Bố mẹ đọc thường xuyên cho trẻ sẽ hiểu hơn về trẻ và càng yêu thương con vì những gì trẻ nói và làm trong khi đọc sách thật sự hài hước và dễ thương." 

Là cha mẹ, chúng ta hãy tích cóp và giữ gìn những khoảnh khắc hài hước và dễ thương ấy của trẻ, bởi đó cũng là những tia nắng hạnh phúc ngọt ngào của chính chúng ta!