Đề xuất người làm bán thời gian cũng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
“Lao động được thuê làm việc bán thời gian, làm theo giờ, nhưng hưởng mức lương hằng tháng bằng một nửa lương tối thiểu vùng 1 sẽ thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, trong đó người làm thuê đóng một phần, người đi thuê phải đóng một phần”. Đề xuất này đã được đưa vào Dự thảo Luật BHXH sửa đổi trình Quốc hội xem xét cho ý kiến trong vài ngày tới.
Bộ LĐ-TB&XH (cơ quan chủ trì soạn thảo Dự thảo Luật BHXH sửa đổi) cho rằng, luật hiện hành còn bỏ sót một số nhóm lao động (LĐ) có nhu cầu, có khả năng đóng BHXH bắt buộc, nhưng chưa được luật hoá, như người LĐ làm việc theo chế độ linh hoạt. Từ đó, dự thảo luật này bổ sung thêm nhóm người LĐ làm việc không trọn thời gian (làm theo chế độ linh hoạt) thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, nếu thu nhập và tiền lương tháng của họ bằng hoặc cao hơn mức sàn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.
Người lao động làm thêm theo giờ có thu nhập ổn định hằng tháng sẽ thuộc diện đóng BHXH bắt buộc nếu dự luật mới được thông qua
Cũng theo dự luật trên, mức lương tính đóng BHXH thấp nhất bằng 50% tiền lương tối thiểu vùng cao nhất (lương tối thiểu vùng 1). Hiện tại, lương tối thiểu vùng 1 là 4,68 triệu đồng/tháng, tức mức lương thấp nhất tính đóng BHXH là từ 2,34 triệu đồng/tháng trở lên, đây cũng là mức thu nhập làm căn cứ để LĐ làm bán thời gian, làm theo giờ thuộc diện đóng BHXH bắt buộc.
Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của LĐ làm việc bán thời gian cũng tương tự như các nhóm khác, tổng mức đóng bằng 25% tiền lương tháng. Tổng tiền lao động phải đóng BHXH bắt buộc là gần 600.000 đồng/người/tháng. Trong đó, quỹ hưu trí và tử tuất người LĐ đóng bằng 8% tiền lương tháng, người sử dụng LĐ đóng bằng 14%... Đổi lại, người lao động sẽ nhận được các chế độ trên khi gặp rủi ro trong công việc và cuộc sống.
Bộ LĐ-TB&XH đánh giá, khi mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, sẽ giúp tăng bao phủ BHXH, tăng thu và chi quỹ trong ngắn hạn và trung hạn nhưng trong dài hạn cần xem xét, đánh giá cụ thể hơn theo từng quỹ thành phần, đặc biệt là với quỹ hưu trí, tử tuất. Mở rộng đóng BHXH bắt buộc sang nhóm LĐ làm bán thời gian cũng đặc biệt tích cực với nữ giới, vì ngoài chế độ hưu trí, tử tuất, họ còn hưởng thêm chế độ ốm đau, thai sản.
Số liệu từ BHXH Việt Nam cho thấy, hiện tại, tiền lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc của người LĐ là 5,73 triệu đồng/tháng, bằng khoảng 75% thu nhập bình quân thực tế của người LĐ làm công, hưởng lương. Theo lương tối thiểu vùng 1 hiện hành, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất là 2,34 triệu đồng/tháng (50% lương tối thiểu vùng 1), cao nhất là 37,4 triệu đồng/tháng (tối đa bằng 8 lần lương tối thiểu vùng 1). Với tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc bằng 25% tiền lương tính đóng, mức đóng thấp nhất gần 600.000 đồng/tháng, cao nhất bằng 9,54 triệu đồng/tháng.