Đề kháng tốt mới có sức khỏe tốt: Khỏe mạnh hay ốm bệnh, đó là lựa chọn của chính bạn

Các bà mẹ thường hay so sánh trẻ em “Tây” và trẻ em “Ta”. Nếu như trẻ em Việt Nam hay cảm sốt, ốm vặt mỗi khi thay đổi thời tiết thì trẻ em phương Tây khỏe khoắn, năng động, thoải mái chạy nhảy dưới nắng mưa. Nhưng cái gì cũng có nguyên nhân. Sức khỏe của trẻ em phương Tây một phần đến từ việc các em sớm được tiếp xúc với môi trường bên ngoài, được hình thành những thói quen tự ăn, tự ngủ, tự vấp ngã, tự bị thương và tự đứng dậy! 

Sức không tự nhiên mà khỏe. Chính những “cuộc chiến” vô hình với các tác nhân gây hại bên ngoài của trẻ giúp cho sức đề kháng của trẻ làm quen, thích nghi, tích lũy kinh nghiệm “trận mạc” để ngày càng chững chạc và mạnh mẽ hơn.

Để có sức khoẻ tốt, ai cũng biết sức đề kháng quan trọng đến thế nào khi chúng vốn được ví như vệ sĩ, giúp chống lại những tác nhân tiêu cực bỗng nhiên tấn công vào cơ thể. Thế nhưng cũng tương tự câu chuyện khoẻ và ốm của trẻ nhỏ, để một sức đề kháng kiên cường, giúp cơ thể hệ miễn dịch tốt nhất, chiến đấu với các dịch bệnh, virus, chúng ta cũng phải cho hệ miễn dịch rèn luyện mỗi ngày. Hay nói cách khác, để sức đề kháng tốt hơn, ta phải hình thành cho mình thói quen dinh dưỡng và nề nếp sinh hoạt tốt mỗi ngày. 

Không ai ăn một nồi cá kho mặn mà bị cao huyết áp liền. Không ai uống một cốc trà sữa mà bị tiểu đường ngay. Cũng chẳng ai nghỉ tập gym một ngày mà bị mỡ trong máu. Nhưng một ngày ăn detox nhưng lại ăn uống dầu mỡ kéo dài cả tháng vẫn sẽ không giúp bạn tránh được khỏi nguy cơ béo phì. Thế nên, ta cần kiên trì ăn uống đầy đủ các bữa, lượng thực phẩm phải đầy đủ tinh bột, chất béo, chất xơ… thì cơ thể mới khỏe mạnh và sức đề kháng mới tốt hơn.

Tương tự với việc tập luyện, theo kết quả khảo sát của Hội đồng quản lý Sức khỏe, Thể dục Thể thao và Dinh dưỡng Hoa Kỳ (PCFSN), 60 - 90% những cá thể tham gia các hoạt động thể chất (bất kể là chuyên nghiệp hay nghiệp dư) với tần suất cao sẽ ít bị cảm lạnh hơn so với những người có lối sống “bất động” trước thể thao. 

Đơn giản bởi khi tập luyện cơ thể sẽ đào thải được độc tố, cơ bắp được rèn luyện mà trở nên khỏe mạnh hơn, hệ đề kháng vì thế cũng tốt hơn. Nhưng tất nhiên là việc tập luyện này phải duy trì ở tần suất cao nghĩa là tập đều đặn, đúng giờ và kiên trì theo thời gian chứ không chỉ tập yoga một bữa, đu xà một vài tuần hay chạy bộ một lúc rồi ngừng hẳn.

Cũng như thể thao, đề kháng cũng cần có thời gian để làm quen với áp lực, tự “học” những bài học mới khi đối mặt với các mối nguy tiềm tàng khác nhau.

Đơn cử, để có đề kháng chống 1 loại virus, chúng ta cần chấp nhận đưa những virus đã bị làm suy yếu vào cơ thể để tập đề kháng nhận diện và quen với việc “chiến đấu”, từ đó sinh ra kháng thể. Ví dụ như vaccine cúm Vaxigrip là tập hợp các chủng virus cúm bất hoạt. Từ nhỏ, chúng ta đã phải đưa các kháng nguyên này vào người để tập cho hệ miễn dịch chủ động làm việc và “trưởng thành” qua những lần “đụng độ” cam go.

Ngay khi tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, thì việc tạo và duy trì sao cho cơ thể có sức đề kháng tốt là điều tốt quan trọng để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân và người thân của chúng ta. Và đây là những điều cơ bản nhất cần thực hiện ngay và luôn để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

1. Vận động bên ngoài cho bên trong vững chắc

Bộ Y tế khuyến cáo người dân tăng cường vận động, rèn luyện thể lực để nâng cao sức đề kháng trong tình hình mới. Tập thể dục giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, thể lực được nâng cao, từ đó có thể phòng được nhiều bệnh. Người không thường xuyên vận động, chơi thể thao dễ bị mệt mỏi, sức đề kháng yếu, khi có tác nhân gây bệnh xâm nhập thì khả năng chống chọi cũng kém hơn. Một số bài tập phù hợp cho tất cả mọi người có thể kể đến là leo cầu thang, co duỗi chân tay, nhảy dây, luyện cơ bắp và giữ thăng bằng…

2. Chế độ dinh dưỡng là người bạn không thể tách rời của đề kháng

Để tăng sức đề kháng, cả nhà cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp với độ tuổi, cung cấp đủ bốn nhóm chất cơ bản: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và chất khoáng. Chất đạm giúp tạo kháng thể, chất dẫn truyền thần kinh, chất kháng viêm... Chất béo cung cấp năng lượng trong hoạt động của hệ miễn dịch. Vitamin E chống oxy hóa, vitamin A tăng tác động của tế bào bạch cầu, vitamin C hỗ trợ sản xuất interferon cho tế bào bạch cầu hoạt động, Magie giúp giảm stress, Selen giúp tăng đề kháng… Kẽm và Selen cũng là hai yếu tố hỗ trợ đắc lực cho hệ miễn dịch.

Ngoài ra, đường ruột là nơi tập trung phần lớn tế bào miễn dịch của cơ thể. Đường ruột chỉ khỏe mạnh khi có đủ lợi khuẩn. Sự có mặt của các lợi khuẩn giúp ức chế hại khuẩn, cản trở sự phát triển của tác nhân gây bệnh, kích thích hệ thống miễn dịch sản xuất kháng thể.

Bác sĩ Thu Hậu chia sẻ rằng khi bổ sung, cần chọn loại lợi khuẩn có khả năng sống sót khi đi qua môi trường axit khắc nghiệt của dạ dày. Một trong những chủng lợi khuẩn được nghiên cứu và kiểm chứng trên thế giới về khả năng sống sót cao sau khi qua dạ dày là L.Casei 431. Hiện nay, tại Việt Nam, loại lợi khuẩn ưu việt này được đưa vào trong những chai sữa chua uống men sống Vinamilk Probi.

3. Thư thái cho đời thoải mái

Căng thẳng, stress khiến cơ thể mệt mỏi, sức đề kháng giảm sút, từ đó tạo cơ hội cho vi khuẩn, virus tấn công. Tinh thần thư thái giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, tế bào miễn dịch phản ứng hiệu quả hơn với các tác nhân gây bệnh. "Không nên quá lo sợ, căng thẳng trước thông tin về Covid-19. Bình tĩnh, giữ tinh thần lạc quan, chủ động phòng bệnh mới là điều quan trọng nhất hiện giờ", bác sĩ Thu Hậu, Trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM) cho biết.

Buông bỏ áp lực công việc, học hành và dành thời gian bên gia đình cũng là cách để sống vui, khỏe, có ích. Cả nhà có thể vui chơi trong khuôn viên gia đình, trồng cây xanh, chăm sóc thú cưng, đọc sách, xem chương trình giải trí... để duy trì lối sống tích cực thời dịch, đồng thời không để stress có “đất” phát triển, làm tổn hại đến đề kháng.

4. Giấc ngủ là liều thuốc trị đủ bệnh

Người trưởng thành nên ngủ từ 7-8 tiếng mỗi ngày. Trẻ em dưới 3 tháng tuổi nên ngủ khoảng 14-17 tiếng mỗi ngày. Theo bác sĩ Thu Hậu, ngủ đủ giấc và sâu giống như "sạc pin" cho cơ thể, giúp phục hồi, tái tạo năng lượng. Giấc ngủ sâu còn tạo cơ hội cho tế bào bạch cầu hoạt động tốt và "bắt" các tác nhân gây bệnh.

***

Để tạo một thói quen mới cần ít nhất 21 ngày, và tất nhiên để có hệ đề kháng tốt, chúng ta cần kết hợp nhuần nhuyễn tất cả những phương pháp tăng sức đề kháng kể trên trong một thời gian dài. Có như thế, hệ đề kháng của chúng ta mới khoẻ mạnh hơn, chúng ta mới có thể an tâm trước những bệnh tật nói chung và Covid-19 nói riêng. Bởi xét cho cùng, để có thể chạm tay vào ước mơ, sống hết mình với ước mơ, lao động không mệt mỏi cho ước mơ, mỗi người cần khoẻ mạnh và an toàn trước đã.