Dạy con giáo dục giới tính và phòng tránh xâm hại từ lúc nào? Bà mẹ ở Hà Nội gợi ý lộ trình chi tiết cùng loạt kinh nghiệm vô cùng cần thiết

Nhiều bậc cha mẹ luôn nghĩ rằng giáo dục giới tính là dạy trẻ cách quan hệ tình dục và cách sử dụng bao cao su. Nhiều người cũng thắc mắc rằng trẻ em ở độ tuổi nhỏ như vậy thì liệu có cần giáo dục giới tính? Trên thực tế, trẻ em ở mọi lứa tuổi chỉ cần biết những gì nhóm tuổi của chúng nên biết. Chẳng hạn, bạn không cần phải nói với đứa con 4 tuổi của mình về ống dẫn trứng, buồng trứng, tuyến tiền liệt, thành phần tinh trùng và nhiều thuật ngữ chuyên môn khác. Nhưng giáo dục giới tính với trẻ không bao giờ là quá sớm.

Chị Nguyễn Thị Hồng Liên hiện đang công tác tại trường Tiểu học và THCS Xanh Tuệ Đức (Hà Nội) chia sẻ, việc dạy con về giới tính chị không quá trông đợi vào nhà trường mà luôn chủ động dạy con trong cuộc sống hàng ngày. Bà mẹ 2 con có những nguyên tắc dạy con về giáo dục giới tính và phòng tránh xâm hại như sau:

1. Giai đoạn 3-5 tuổi: Tuổi mầm non

- 3 tuổi là giai đoạn nên bỏ bỉm hoàn toàn, và mẹ đã dạy con tự đi vệ sinh khi cần, nên cho con học mặc đồ lót, phân biệt đồ lót nam nữ, cách chọn đồ lót đúng với cơ thể mình. Cách dạy thì không khó đâu, vì mua quần đùi nam hoặc quần lót nữ về cho con, bảo con chọn xem con nên chọn đồ nào cho mình. Sau đó giải thích vì sao con phải mặc đồ lót đó. Việc mặc đồ lót nên diễn ra với cả trẻ nam và trẻ nữ chứ không phải là vì chỉ có con gái mặc váy nên mới cần mặc đồ lót. Đặc biệt hướng dẫn con chọn size bằng cách mua quần rộng, quần chật về cho con mặc thử và nói với con là nếu quần lót không vừa con phải biết gọi bố mẹ.

- Giai đoạn 3-4 tuổi: Dạy con tự đi vệ sinh đúng cách (tự đi, không phải là bố mẹ hỗ trợ như ở tuổi 1-3) và biết vệ sinh vùng kín của bản thân mỗi lần đi vệ sinh. Con biết cách sử dụng toilet: Trước khi đi nên lau sạch bện xí bệt, ngồi đúng vị trí, khi toilet cao quá con nên kê ghế lên hoặc được luyện để tự đi được, đi xong thì giật nước và đóng nắp nhà vệ sinh, biết rửa và lau vùng kín sau khi đi vệ sinh.

- Giai đoạn 4-5 tuổi: Nên dạy con về vùng kín (hay còn gọi là vùng đồ bơi) và quy tắc an toàn phòng tránh xâm hại như các biểu hiện của người xấu và cách ứng phó. Mình hay in hình em bé mặc đồ bơi, cả nam và nữ rồi tối hai mẹ con tô màu, rồi khi con tắm mình cũng chỉ cho con đâu là vùng kín. Và khi là vùng kín thì con không được cho ai động vào ngoài bố và mẹ, cô giáo của lớp con (cô giáo khác cũng không được đụng vào). 

Đồng thời mình cũng nói với con là con cũng không được đụng vào cùng kín của các bạn khác hay nhìn, bàn tán về vùng kín của ai đó, vì như vậy là bất lịch sự. Khi ai đụng vào vùng kín của con thì con phải biết cách phản kháng: Hét, cấu, cào, đá để thoát ra và phải báo ngay bố mẹ khi có ai đó đụng vào vùng kín của con.

Mình hướng dẫn con các quy tắc an toàn như: Thuộc số điện thoại bố mẹ, khi bị lạc thì tìm đúng người như thế nào để gọi cho bố mẹ đón rồi mình dạy về quy tắc vòng tròn phòng tránh xâm hại – hay quy tắc 5 ngón tay cũng được. 

2. Giai đoạn 6-9 tuổi: Tuổi tiểu học nhỏ

- Mình có ôn lại cho con các nội dung của giai đoạn 3-5 tuổi và con phải thành thạo các kỹ năng trong giai đoạn này để con nắm chắc quy tắc tránh xâm hại, vùng đồ lót, biết tự đi vệ sinh thật tốt chuẩn bị cho việc vào lớp 1.

- Ngoài việc con tự đi vệ sinh, giai đoạn này con phải biết tự tắm, và không cần nhờ bố mẹ hay ông bà tắm nữa, và khi tắm biết vệ sinh vùng kín. Rồi mình cho con xem bản Willy đã đi đâu, cho con xem một số lần rồi vừa xem mình vừa dừng lại thuyết minh, những lần sau mình sẽ vừa xem vừa đặt câu hỏi để biết là con đã nắm chắc các kiến thức.

- Lúc này con đã chuẩn bị vào lớp 1 nên con sẽ ra ngoài nhiều hơn và mình bắt đầu dạy con thêm về việc đi dã ngoại. Khi ra ngoài con ngủ chung thì con phải ngủ riêng nam nữ, bạn nam không được đè lên bạn nữ khi ngủ, con chỉ ngủ ở nơi an toàn có sự giám sát chặt chẽ của thầy cô. Khi con đi vệ sinh khi đi dã ngoại con phải gọi bạn con hoặc các cô đi cùng, nhất là con gái không được đi vệ sinh một mình.

3. Giai đoạn 10-11 tuổi: Tiểu học chuẩn bị cho dậy thì

- Nắm chắc các quy tắc ở độ tuổi 3-9, biết lựa chọn đồ lót phù hợp với cơ thể mình, được bố mẹ cho đi chọn đồ lót. Mình cho con xem clip này và dừng hình phân tích từng bộ phận trong cơ thể của các con nếu là bé nữ và phân tích cho bé nam hiểu con được hình thành như thế nào? =>> Xem clip TẠI ĐÂY.

- Mình cũng bắt đầu nói chuyện với con về việc có các loại truyện, phim ảnh không phù hợp với lứa tuổi của con, đó là các truyện, phim thể hiện phần kín của con người, con không nên đọc và xem, việc đọc và xem sẽ làm não con bị hỏng. Vì cơ thể khi chưa đến tuổi phải xem những thứ trước độ tuổi của mình thì não sẽ bị quá tải. Hệ quả là con sẽ dậy thì sớm và hệ quả của dậy thì sớm là con không cao được, sẽ dễ bị giòn xương. Cơ thể con sẽ phát triển méo mó, tuổi thọ con sẽ giảm….

- Ở tuổi này mình cũng bắt đầu dạy con cách giặt quần lót/quần đùi lót riêng, không vứt lẫn vào máy giặt. Lý do vì sao phải giặt đồ lót riêng, vì trẻ nhỏ có thể lây bệnh vùng kín của người lớn nếu đồ lót giặt chung với người khác. Tuyệt đối không vứt đồ lót vào máy giặt và con phải giặt tay, phơi ra nắng hay phơi dưới phòng có điều hòa, dùng máy sấy sấy cho khô nếu trời không nắng, không mặc đồ lót/quần đùi ẩm, dạy con ngửi mùi quần lót đạt chuẩn.

- Tầm tuổi này mình cũng mua "cẩm nang con trai, cẩm nang con gái" cho con đọc, và hỏi con lại các kiến thức trong đó, chuẩn bị cho giai đoạn dậy thì của con. Hiện tại trẻ ở Việt Nam dậy thì khá sớm, trẻ nữ có thể là lớp 5-7, trẻ nam từ lớp 6-8. Thế nên nếu không trang bị sớm các con sẽ không biết điều gì xảy ra.

- Mình cũng có nói về an toàn trên mạng cho con như không cho ảnh, điện thoại, tên thật khi vào mạng, không hẹn gặp ngoài đời. Ngay khi có ai yêu cầu con cho xem vùng kín của họ hay cho con xem thì con phải nói ngay với bố mẹ, các biểu hiện bắt nạt trên mạng như nói xấu, vu khống, bôi nhọ.

4. Giai đoạn 11-15 tuổi: Giai đoạn tuổi teen

Trên 15 tuổi là đã lớn về sinh lý theo quan điểm của mình, nên con cần có đủ hiểu biết rồi, chỉ cần nhắc nhẹ về tình yêu, cách duy trì tình yêu thôi.

- Dạy con về tuổi dậy thì lần 2: Sách mình mua là quyển "Cẩm nang con trai/con gái tuổi dậy thì của NXB Kim đồng" gồm quyển 1 và quyển 2, cẩm nang phong chống bắt nạt teen – Như hình để con đọc": Tựu chung sách viết về thay đổi cơ thể tuổi dậy thì, dấu hiệu…

- Tầm 14-15 tuổi nên dạy các con về sức khỏe sinh sản như: Biện pháp tránh thai, biểu hiện người mang thai... Cho xem các clip về nạo phá thai, hậu quả của việc nạo phá thai (trên youtube có các đoạn thời sự rất quan trọng).

- Tình yêu và tình bạn, sự khác biệt và ở lứa tuổi học trò thì nên duy trì tình yêu ở mức nào.