Đánh pickleball suốt 4 tiếng, nam thanh niên 28 tuổi gãy xương chân

P.Đ.C. (28 tuổi, ngụ TP.HCM) là người chơi thể thao lâu năm, mới đây phải cấp cứu tại Bệnh viện FV do tai nạn trên sân pickleball. Anh C. cho biết, trong buổi tập với cường độ cao suốt 4 tiếng đồng hồ, anh bị trượt chân và chịu một tác động mạnh vào cổ chân, khiến anh ngã quỵ ngay trên sân tập.

Theo đánh giá của BS Nguyễn Tuấn Định (khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện FV), bệnh nhân bị gãy trật cổ chân phức tạp. “Khớp cổ chân của bệnh nhân bị tổn thương nặng nề: Khớp chày - sên trật ra sau và gãy 1/3 xương; toàn bộ hệ thống dây chằng quanh cổ chân bị đứt hoàn toàn, khiến khớp bị trật ra ngoài do lực vặn xoắn quá mạnh”.

Bệnh nhân được phẫu thuật tái tạo cấu trúc cổ chân bị gãy trật. BS Định áp dụng kỹ thuật khóa gọng chày-mác bằng chỉ để tái tạo dây chằng chày-mác cho anh C. Phương pháp này được đánh giá là triệt để và tối ưu nhất hiện nay, giúp khớp cổ chân ổn định vững chắc mà không cần phải tháo bỏ dụng cụ sớm như phương pháp cố định bằng vít truyền thống.

Bệnh nhân sau đó được chỉ định tập vật lý trị liệu chuyên biệt với các chuyên viên vật lý trị liệu FV. Để đi đứng bình thường trở lại, anh cần tập vật lý trị liệu đều đặn trong tối thiểu 3 tháng. Bác sĩ đánh giá, các trường hợp phẫu thuật do gãy trật cổ chân phức tạp như anh C. phải mất 4-6 tháng nữa bệnh nhân mới có thể chơi thể thao.

Cùng với phong trào tập luyện thể thao phát triển mạnh thời gian gần đây, đặc biệt là môn pickleball, các chấn thương thể thao như bong gân, rách gân cơ, tổn thương sụn, dây chằng, trật khớp, hay thậm chí là gãy xương cũng trở nên phổ biến. Trong đó, pickleball, loại hình thể thao tưởng chừng nhẹ nhàng, song gây ra nhiều trường hợp chấn thương thể thao ở người trẻ. Cường độ vận động và phản ứng nhanh, sự thay đổi hướng đột ngột và liên tục trong pickleball được cho là nguyên nhân khiến tần suất chấn thương cao hơn.

Điều trị chấn thương thể thao, đặc biệt các ca gãy trật phức tạp ở cổ chân, đòi hỏi quy trình nhiều bước và toàn diện, trong đó cần xác định rõ các tổn thương kèm theo, nhất là ở hệ thống dây chằng, để lên kế hoạch điều trị phù hợp.

“Cổ chân gồm xương và rất nhiều dây chằng. Gãy xương có thể thấy được qua X-quang nhưng dây chằng thì chỉ có MRI hoặc siêu âm mới có thể thấy được. Nếu không chẩn đoán đúng sẽ không điều trị đúng, sau này dễ bị tái phát lỏng cổ chân, mất vững cổ chân và người bệnh khó có thể trở lại với thể thao chuyên nghiệp”, BS Định cho biết.

Vật lý trị liệu là một chỉ định quan trọng sau các ca phẫu thuật chấn thương thể thao. Tuy vậy, không ít bệnh nhân trẻ vì nhiều lý do không duy trì được việc tập luyện đều hoặc ngưng tập luyện khi chưa phục hồi hoàn toàn. “Vật lý trị liệu chiếm 50% kết quả của quá trình điều trị. Nếu bệnh nhân chỉ phẫu thuật mà không tập vật lý trị liệu đúng, đủ và đều thì rất dễ bị cứng khớp, teo cơ và khớp không thể phục hồi như ban đầu”, BS Định khuyến cáo.

Một trong những sai lầm thường gặp khác là bệnh nhân tháo dụng cụ kết hợp xương quá sớm. Thông thường, dụng cụ kết hợp xương ở cổ chân có thể để lại khoảng 2-3 năm, nếu tháo sớm có thể tăng nguy cơ gãy lại hoặc mất vững khớp.

Không ít người tự chẩn đoán và điều trị, khiến tình trạng chấn thương trở nên nặng hơn. Nếu sau khi chấn thương thấy cổ chân bị lỏng, mất vững, đau kéo dài hay sưng dai dẳng, người bệnh nên đi đến bệnh viện để được thăm khám chuyên khoa. Đôi khi tổn thương dây chằng không biểu hiện rõ ngay lúc đầu. Đặc biệt, nếu chấn thương xảy ra do cơ chế mạnh (nhảy cao, té ngã, tai nạn giao thông) hoặc sưng đau kéo dài 3-4 tuần không thuyên giảm, cần phải thăm khám ngay.