Cuộc chiến chống lại Covid-19 ở thế giới bên trong song sắt: Không khẩu trang, không nước khử trùng, tù nhân nằm sát cạnh nhau khiến virus dễ lây lan như ngọn lửa

Phòng ăn của nhà tù Rikers Island ở New York đã tạm dừng. Ba giờ đồng hồ, những người đàn ông đứng trước sảnh và chờ đợi, nhưng không có thức ăn, cho đến tận khi một sĩ quan đến và lặng lẽ thông báo rằng một đầu bếp dân sự tại đây đã có kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2.

Nhiều người đã vô cùng hoang mang sau khi nghe tin này. Họ tự hỏi liệu đầu bếp có hắt hơi lên khay hay vào thức ăn trước đó hay không. Một số người thậm chí đã tuyên bố sẽ tuyệt thực và nói rằng: "Tôi không muốn ăn bất cứ thứ gì có nguồn gốc từ chính phủ. Ở đây họ đã không chăm sóc chúng tôi đúng cách."

Các chuyên gia y tế cho biết các nhà tù được coi là một trong những trung tâm tiềm năng của Covid-19 tại Mỹ. Nhà tù giống như một thành phố thu nhỏ ẩn sau hàng rào cao, nơi nhiều người cùng chia sẻ không gian và tiếp xúc trong khoảng cách gần vì không thể giữ bất kì tù nhân nào đứng cách xa nhau 2 mét. Ngoài ra, các dịch vụ y tế tại đây từ lâu đã không đạt tiêu chuẩn và thậm chí chất khử trùng còn được coi là hàng lậu ở một số cơ sở nhà tù vì nồng độ cồn của nó.

Hơn 2,2 triệu người đang bị giam giữ tại Hoa Kỳ - nhiều hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Mối đe dọa từ Covid-19 ở phía sau song sắt đã vượt ra ngoài bức tường nhà tù. Mặc dù hầu hết các chuyến thăm hỏi đã bị dừng lại, nhưng hàng trăm ngàn lính canh, người canh gác, quản trị viên cơ sở cải huấn khác vẫn ra vào 24 giờ một ngày. Đó là những người có khả năng mang virus về cho gia đình và cộng đồng.

Và - vì người bị giam giữ hiểu rõ hơn bất cứ ai - nhân viên trại giam cũng là những người có khả năng đưa virus đến cho các phạm nhân, những người lớn tuổi mắc các bệnh mãn tính và tâm thần.

Nascimento Blair, bị giam giữ tại Cơ sở cải huấn Fishkill ở ngoại ô New York, cho biết một sĩ quan đã trở về sau kỳ nghỉ du lịch liền bị ho và xuất hiện các triệu chứng giống cúm. Người đó cuối cùng cũng được yêu cầu cách ly tại nhà, nhưng phải tận sau đó vài ngày.

"Bây giờ chúng tôi thậm chí không biết liệu chúng tôi có bị phơi nhiễm hay không, và thêm vào đó, đã có một trường hợp nhiễm virus được xác nhận tại nhà tù này." - Nascimento Blair nói.

Các xét nghiệm virus từ bên trong các nhà tù và cơ sở cải huấn của Mỹ đã bắt đầu diễn ra cách đây hai tuần. Kết quả cho thấy có hơn 350 trường hợp dương tính được phát hiện ở New York, California, Michigan, Alabama và hàng chục tiểu bang khác.

Tuy nhiên, thông tin về số lượng người nhiễm bệnh hiện vẫn đang chưa minh bạch và một số tù nhân sợ báo cáo các triệu chứng vì họ có thể sẽ bị giam cầm trong đơn độc. 

Hầu hết các trường hợp mắc Covid-19 trong nhà tù cho đến nay đều được báo cáo ở New York. Chính quyền cũng cho biết một trong những sĩ quan phục vụ lâu nhất tại trại giam đã qua đời trong một bệnh viện địa phương và 104 nhân viên, 132 tù nhân bị giam giữ hiện đã có kết quả dương tính với virus. 

Homer Venters, cựu giám đốc y tế của hệ thống nhà tù thành phố New York, cho biết sự gia tăng tỷ lệ nhiễm virus tại nhà tù Rikers Island báo trước những gì sẽ đến ở các nơi khác. Ông nói thêm rằng khoảng 7000 nhà tù, trại giam, trung tâm cải huấn vị thành niên và giam giữ người nhập cư trái phép của nước Mỹ hoàn toàn không có khả năng ứng phó với đại dịch này.

Ông kêu gọi các nhà chức trách nhanh chóng khử trùng các nhà tù và tạo điều kiện cho những người đang mắc bệnh nặng. Ông cho rằng nếu không có điều gì được thực hiện, mọi người sẽ chết và virus sẽ lây lan nhanh hơn.

Cục Nhà tù cho biết hôm thứ Bảy rằng một tù nhân liên bang đầu tiên đã chết vì Covid-19. Người đàn ông đó là Patrick Jones, 49 tuổi, bị giam giữ tại FCI Oakdale I, một nhà tù an ninh thấp ở Loiusiana. Các quan chức cho biết Jones đã phàn nàn về những cơn ho dai dẳng vào ngày 19/3 và đã được đưa đến bệnh viện. Tình trạng của ông trở nặng vào ngày hôm sau và ông phải dùng đến máy thở. Ông qua đời lại bệnh viện vào hai ngày sau. Được biết, Jones đang thụ án 27 năm vì tội buôn bán trái phép chất ma túy.

Hiện tại, New York, Ohio, Florida và một số tiểu bang khác đã bắt đầu giải phóng một số tù nhân như những người già, người sắp mãn hạn tù, người bị giam giữ vì vi phạm những tội cấp thấp. Tuy nhiên, một số người ủng hộ sức khỏe nói rằng hàng ngàn người cần được giải thoát, trong khi đó, các nhóm công lý thanh thiếu niên ở gần hai chục tiểu bang cũng đang kêu gọi thả các thiếu niên bị giam giữ và tạm dừng các cuộc truy bắt mới.

Bên cạnh đó, những tù nhân mới được vận chuyển trong những chiếc xe tải đi đến các cơ sở tù giam đang làm tăng nguy cơ lây lan virus ra cộng đồng.

Juan Giron, được chuyển đến trại giam Rikers Island từ một cơ sở ngoại ô vào tuần trước. Sau khi ăn uống và trải qua một cuộc kiểm tra sức khỏe, anh được đưa đến một kí túc xá, nơi có hàng chục chiếc giường xếp cạnh nhau và chỉ cách nhau vài bước chân. 

Giron nói: "Bốn hoặc năm người đàn ông khác đến ngay sau đó, và trong vài giờ, một trong số họ có biểu hiện nhiễm bệnh. Hai cảnh sát được trang bị đồ bảo hộ y tế đã bước vào và đưa cho một người đàn ông chiếc khẩu trang, sau đó họ đưa anh ta ra ngoài. Chúng tôi đã hỏi một trong những sĩ quan và họ cho biết người đàn ông đó đã nhiễm virus."

Do thông tin không được phổ biến nhiều, những người bên trong trại giam thường phải cố gắng tự mình tìm ra những người bị nhiễm bệnh. Những nhân viên trại giam buộc phải giữ im lặng vì những lo ngại về sức khỏe của tù nhân và nhân viên. Các tù nhân chỉ có thể đưa ra các giả định sau khi đọc các bản ghi chú mơ hồ về Covid-19 hay thỉnh thoảng một ai đó như bảo vệ, đầu bếp đột nhiên biến mất sau khi xuất hiện những triệu chứng giống như cúm.

Ngay cả những hướng dẫn đơn giản nhất như rửa tay và cách ly xã hội cũng thường không được tuân thủ bên trong song sắt. Một số tù nhân cho biết họ không có xà phòng hay giấy vệ sinh.

Cho đến nay, hầu hết các trường hợp dương tính được xác định trong nhà tù trên khắp nước Mỹ là các sĩ quan cải huấn, nhân viên và nhân viên dân sự. 

Một số tù nhân cho biết họ đang cố gắng hết sức để chăm sóc bản thân, rửa tay càng nhiều càng tốt và lau sạch những bề mặt hay tiếp xúc. Không có khẩu trang, một số người ứng biến bằng cách dùng tất hoặc găng tay thể thao để phòng tránh.

Tại Viện cải huấn Waupun ở Wisconsin, người cai ngục đã gửi một email cho các nhân viên và thông báo ai đó đã có kết quả dương tính với virus. Vài ngày sau, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng một bác sĩ nhà tù, người đã làm việc trong hai tuần sau khi trở về từ một kì nghỉ ở Ý, mắc Covid-19.

Elijah Prioleau, người bị kết án 3 năm trước với mức án 16 năm tù giam, cho biết những người nhiễm bệnh không được xét nghiệm nhanh chóng. Anh nói rằng, thay vào đó, những người này được chuyển đến một nơi khác ở nhà tù. Nếu một người bị nhiễm virus từ chối chuyển đi vì sợ rằng họ có thể lây nhiễm cho những người khác, cách thay thế duy nhất là cách ly hoặc biệt giam, nơi mà không một ai muốn đến. Theo ông Prioleau, những người bị cách ly không được cung cấp đủ dụng cụ vệ sinh và lính canh không có bất kì thiết bị bảo vệ nào. 

Anna Neil, phát ngôn viên của Cục cải chính Wisconsin, cho biết Waupun đang tiến hành kế hoạch phòng chống dịch bệnh, bao gồm kiểm dịch tù nhân ở các khu vực riêng biệt. Cô cho biết các xét nghiệm COVID-19 đang được tiến hành, nhưng chỉ sau khi những người có triệu chứng có kết quả âm tính với cúm.

Các chuyến thăm từ bạn bè, người thân, luật sư đều bị tạm dừng tại các nhà tù và trại giam trên toàn quốc. Điều này khiến cho việc lấy thông tin trở nên khó khăn hơn. Mặc dù một số tù nhân có quyền sử dụng điện thoại, và đôi khi được gọi điện miễn phí, thì nhiều người vẫn nói rằng họ đang bị cô lập hơn bao giờ hết.

Rickey Fu-Quan McGee, 42 tuổi, đang thụ án tù chung thân tại MCI-Norfolk, một nhà tù ở Massachusetts nói rằng anh quan tâm đến sức khỏe của những người đàn ông mắc vấn đề về sức khỏe tâm thần vì không có ai đến đây để hỏi mọi người về cách họ đối phó với virus ra sao. 

Ở các bang khác, chẳng hạn như Minnesota, không có trường hợp nào được xác định dương tính với virus trong các nhà tù, mọi người đều lo lắng và cố gắng hết sức để bảo vệ chính mình.

Ông Williams, người đang thi hành án tại Cơ sở cải huấn thành phố Rush của bang, cho biết các quy tắc tương tự được áp dụng ở bên ngoài nên được áp dụng ở đây. Ông nói rằng ông và những người khác đang rất chú ý đến những hướng dẫn được ban hành ở thế giới bên ngoài.

Thế nhưng, ông Williams nói rằng: "Nên hạn chế những cuộc tụ tập từ 10 người trở lên phải không? Vậy mà họ vẫn để tất cả chúng tôi cùng đến sảnh ăn, ngồi sát cạnh nhau. Nếu virus xuất hiện ở đây, nó sẽ lây lan như ngọn lửa."

(Theo Yahoo! News)