“Chuyện ấy” sau khi bị ung thư vú
Ngực không chỉ có chức năng tiết sữa, nuôi con. Chúng còn là một biểu tượng của nữ tính. Vì thế, cắt bỏ một bên ngực do ung thư không đơn thuần chỉ là mất đi một phần cơ thể.
GS Alessandra Graziottin, Giám đốc TT Phụ khoa và Tình dục học (Milan, Italia), đã đã chỉ ra những thay đổi về chức năng của bộ ngực sau phẫu thuật:
Đặc trưng giới tính nữ
Ung thư vú thường để lại những thương tổn sâu trên cơ thể nữ giới và tác động tới sự nhạy cảm về nữ tính của người bệnh.
Người bệnh không chỉ chịu áp lực do mất một bên ngực mà còn mắc hội chứng phù bạch huyết (sưng nách sau phẫu thuật ung thư vú) và những liệu pháp hóa trị có thể gây tắt kinh (mãn kinh) sớm.
Trong trường hợp được tái tạo, nhiều phụ nữ cho biết họ không có cảm giác gì hoặc giảm hẳn sự nhạy cảm với bên bầu ngực mới - và nó tác động tới sự nhạy cảm và cả ham muốn tình dục. Vấn đề đặc biệt khó khăn đối với những phụ nữ trẻ và rất khó dự đoán những biến chứng sau phẫu thuật.
Tính thẩm mỹ
Nhiều bầu ngực được tái tạo rất đẹp nhưng “vô hồn”, chỉ phục vụ duy nhất cho chức năng “xã hội chấp nhận”. Trong khi cảm giác lại rất cần cho “chuyện ấy”.
Hiện các nhà khoa học đang hướng tới công nghệ giữ lại núm vú, tức là giữ lại những dây thần kinh trong vú sau phẫu thuật để khi tái tạo, ngực sẽ có cảm giác gần như trước khi phẫu thuật.
Thiên chức làm mẹ
Nhiều người lo ngại nhất là sau phẫu thuật sẽ không còn khả năng cho con bú bởi có những quan điểm cho rằng cho con bú sẽ làm tăng nguy cơ mắc lại ung thư vú. Nhưng thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy quan điểm này là hoàn toàn không đúng.
Tuy nhiên, trong 5 năm đầu sau phẫu thuật ung thư vú và hóa trị, người bệnh không nên mang thai. Đặc biệt tránh mang thai trong thời gian điều trị vì sẽ gây dị tật bẩm sinh cho đứa trẻ còn người mẹ thì phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao.
Chức năng tình dục
Một tác dụng phụ không mong muốn của hóa trị là “dập tắt” mọi ham muốn, dẫn tới tình trạng khô hạn, đau đớn và không đạt “đỉnh”.
Nếu hóa trị và phẫu thuật gây mãn kinh sớm thì nỗi sợ tình dục sẽ càng tăng lên, bản thân người bệnh cũng sẽ kém hấp dẫn hơn, không khơi dậy ở người bạn đời niềm ham muốn….
Tình trạng này có thể dẫn tới trầm cảm ở người bệnh. Gần một nửa phụ nữ bị trầm cảm trong năm đầu biết và điều trị bệnh ung thư vú. Trầm cảm và không thể “lên đỉnh” muốn cũng góp phần gây ra rối loạn chức năng tình dục và ảnh hưởng tới quan hệ tình cảm với bạn đời.
Mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm là một tác dụng phụ ít gặp sau điều trị ung thư vú. Hiện vẫn có những tranh cãi về nguyên nhân của mãn kinh sớm sau điều trị ung thư vú là do thuốc hay do tình trạng stress.
Mặc dù gặp rất nhiều những trở ngại trên nhưng đa phần phụ nữ đều bày tỏ rằng họ đã rất may mắn khi được cứu sống. Ngoài ra, chẩn đoán càng sớm thì việc điều trị sẽ càng dễ dàng và ít gặp những tác dụng phụ không mong muốn hơn.
Đặc trưng giới tính nữ
Ung thư vú thường để lại những thương tổn sâu trên cơ thể nữ giới và tác động tới sự nhạy cảm về nữ tính của người bệnh.
Người bệnh không chỉ chịu áp lực do mất một bên ngực mà còn mắc hội chứng phù bạch huyết (sưng nách sau phẫu thuật ung thư vú) và những liệu pháp hóa trị có thể gây tắt kinh (mãn kinh) sớm.
Trong trường hợp được tái tạo, nhiều phụ nữ cho biết họ không có cảm giác gì hoặc giảm hẳn sự nhạy cảm với bên bầu ngực mới - và nó tác động tới sự nhạy cảm và cả ham muốn tình dục. Vấn đề đặc biệt khó khăn đối với những phụ nữ trẻ và rất khó dự đoán những biến chứng sau phẫu thuật.
Tính thẩm mỹ
Nhiều bầu ngực được tái tạo rất đẹp nhưng “vô hồn”, chỉ phục vụ duy nhất cho chức năng “xã hội chấp nhận”. Trong khi cảm giác lại rất cần cho “chuyện ấy”.
Hiện các nhà khoa học đang hướng tới công nghệ giữ lại núm vú, tức là giữ lại những dây thần kinh trong vú sau phẫu thuật để khi tái tạo, ngực sẽ có cảm giác gần như trước khi phẫu thuật.
Thiên chức làm mẹ
Nhiều người lo ngại nhất là sau phẫu thuật sẽ không còn khả năng cho con bú bởi có những quan điểm cho rằng cho con bú sẽ làm tăng nguy cơ mắc lại ung thư vú. Nhưng thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy quan điểm này là hoàn toàn không đúng.
Tuy nhiên, trong 5 năm đầu sau phẫu thuật ung thư vú và hóa trị, người bệnh không nên mang thai. Đặc biệt tránh mang thai trong thời gian điều trị vì sẽ gây dị tật bẩm sinh cho đứa trẻ còn người mẹ thì phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao.
Chức năng tình dục
Một tác dụng phụ không mong muốn của hóa trị là “dập tắt” mọi ham muốn, dẫn tới tình trạng khô hạn, đau đớn và không đạt “đỉnh”.
Nếu hóa trị và phẫu thuật gây mãn kinh sớm thì nỗi sợ tình dục sẽ càng tăng lên, bản thân người bệnh cũng sẽ kém hấp dẫn hơn, không khơi dậy ở người bạn đời niềm ham muốn….
Tình trạng này có thể dẫn tới trầm cảm ở người bệnh. Gần một nửa phụ nữ bị trầm cảm trong năm đầu biết và điều trị bệnh ung thư vú. Trầm cảm và không thể “lên đỉnh” muốn cũng góp phần gây ra rối loạn chức năng tình dục và ảnh hưởng tới quan hệ tình cảm với bạn đời.
Mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm là một tác dụng phụ ít gặp sau điều trị ung thư vú. Hiện vẫn có những tranh cãi về nguyên nhân của mãn kinh sớm sau điều trị ung thư vú là do thuốc hay do tình trạng stress.
Mặc dù gặp rất nhiều những trở ngại trên nhưng đa phần phụ nữ đều bày tỏ rằng họ đã rất may mắn khi được cứu sống. Ngoài ra, chẩn đoán càng sớm thì việc điều trị sẽ càng dễ dàng và ít gặp những tác dụng phụ không mong muốn hơn.
Theo Phương Uyên
Dân trí/Health24
Dân trí/Health24