Ca nhiễm trùng roi Trypanosoma evansi trên người Việt Nam đầu tiên

Đây là ca bệnh nhiễm trùng roi Trypanosoma evansi đầu tiên ở Việt Nam.

Trước đấy, bệnh nhân cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai trong tình trạng sốt kéo dài 18 ngày, nhức đầu, ớn lạnh, đau 2 khớp gối. Bệnh nhân được chẩn đoán sốt kéo dài chưa rõ nguyên nhân, theo dõi nhiễm giun chỉ. Một ngày sau chị được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới. 

Theo Bác sĩ Lê Bửu Châu, Trưởng Khoa Nhiễm B, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới cho biết các xét nghiệm ban đầu cho thấy bệnh nhân tổn thương gan, thận, giảm 3 dòng tế bào máu ngoại biên và nhiễm trùng nặng. Kết quả phết máu ngoại biên và phết tủy xương soi cho thấy nhiễm trùng roi Trypanosoma evansi.

Bệnh nhân sốt kéo dài, đau các khớp nên dễ nhầm lẫn với bệnh nhiễm trùng khác như lao màng não hay bệnh lý miễn dịch, bác sĩ Bửu Châu phân tích. Sau khi được điều trị tích cực, bệnh nhân đã hồi phục tốt, xuất viện nhưng phải tái khám theo dõi sức khỏe định kỳ tại bệnh viện.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM cho biết loại trùng roi gây bệnh trên người chỉ từng ghi nhận ở Châu Phi như loài Trypanosoma brucei gây bệnh ngủ. Ở Nam Mỹ, trùng roi Trypanosoma cruzi gây bệnh Chagas. Người mắc bệnh sẽ bị các biến chứng ở hệ tiêu hóa và tim mạch như phì đại thực quản, đại tràng, bệnh cơ tim, suy tim, thậm chí chết đột ngột do loạn nhịp tim, ngưng tim.

Loài Trypanosoma tại châu Phi, có tên là Trypanosoma brucei gây bệnh ngủ cho người sau khi bị ruồi Glossina (còn gọi là Ruồi Tsetse) cắn.

Chúng xâm nhập vào máu, rồi vào dịch não tủy, tấn công làm tổn thương hệ thần kinh, bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện thay đổi hành vi, lú lẫn, rối loạn giấc ngủ, sau đó ngủ mê man và tử vong. Tuy nhiên cho đến hiện nay ký sinh trùng này chỉ có ở vùng nhiệt đới châu Phi, do đó, còn gọi là ký sinh trùng gây bệnh Trypanosoma châu Phi.

Một số loài Trypanosoma khác trong đó có Trypanosoma evansi chủ yếu gây bệnh trên các loài động vật. Tại Việt Nam, bác sĩ thú y ở các tỉnh phía Bắc đã ghi nhận Trypanosoma evansi gây bệnh cho trâu bò từ hàng chục năm nay. Y văn thế giới chỉ ghi nhận một vài trường hợp hiếm hoi gây bệnh cho người.

Trypanosoma evansi sống kí sinh trong máu của trâu bò. Bệnh nhiễm qua đường máu do các loại ruồi muỗi hút máu từ trâu, bò bệnh rồi hút máu trâu bò khỏe và truyền bệnh cho chúng, bệnh còn lây qua đường tiêu hóa, đường phân…Tiên mao trùng kí sinh trong máu hút chất dinh dưỡng và tiết ra độc tố gây sốt ở con vật. Độc tố Trypanoxin hủy hoại hồng cầu và ức chế cơ quan tạo máu, độc tố này gây viêm ruột, tiêu chảy, và có thể nhiễm ở mọi lứa tuổi.

Bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu nhận định đây là ca Trypanosoma evansi gây bệnh trên người đầu tiên ở Việt Nam được báo cáo. Hiện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tiếp tục phối hợp với các chuyên gia Đại học Oxford (Anh) và bác sĩ chuyên về y tế dự phòng, thú y tiến hành nghiên cứu về trường hợp hiếm gặp này.