Bí ẩn ca bệnh thứ hai bị amip ăn não

Tiến sĩ - bác sĩ Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP HCM cho biết, những điều tra ban đầu cho thấy bệnh nhi tử vong do amip ăn não người không tiếp xúc với nước sông hoặc hồ bơi.

 

 

"Kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân cho thấy dương tính với amip ăn não người, nhưng điều tra dịch tễ thì bệnh nhân không liên quan đến các môi trường mà amip Naegleria fowleri sinh sống", bác sĩ Siêu nói.

 

Theo ông Siêu, người thứ hai tử vong do amip ăn não là bé trai 6 tuổi mắc chứng thiểu năng trí tuệ bẩm sinh. Bé cũng từng bị tim bẩm sinh, có di chứng xuất huyết não sau khi sinh. Do mắc nhiều bệnh nên sức khỏe bé rất yếu, chủ yếu ở nhà, không đi học nên loại trừ nguyên nhân bị nhiễm amip Naegleria fowleri từ nước sông hồ.

 

Bác sĩ Siêu cho biết, bệnh nhân được đưa đến bệnh viện ở quận 6 vào ngày 12/8 trong tình trạng đã ngưng tim ngưng thở. Bé sống cùng một người vú nuôi, bố mẹ không ở chung, nên khi bé tử vong, để minh bạch nguyên nhân cái chết, công an vào cuộc điều tra.

 

Khám nghiệm tử thi, Trung tâm Pháp y TP HCM phát hiện bé có khối áp - xe não nên lấy mẫu bệnh phẩm mang đi xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm mô não bằng kỹ thuật sinh học cao phân tử tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TP HCM ghi nhận mẫu dương tính với amip Naegleria fowleri.

 

“Hiện Trung tâm Y tế dự phòng thành phố chưa lấy được nhiều thông tin về tiền sử bệnh như thời gian bắt đầu phát bệnh của bệnh nhi, diễn tiến bệnh, do người trông trẻ không hợp tác. Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm hiểu rõ hơn khi tìm được bố mẹ của bé”, ông Siêu nói.

 

Chẩn đoán nguyên nhân gây áp - xe não ở bệnh nhân, bác sĩ Siêu cho rằng có thể có do viêm xoang, viêm tai giữa hoặc nhiễm trùng chứ không chỉ tại amip Naegleria fowleri. “Tôi nghĩ khả năng bệnh nhi này bị áp - xe não do vi trùng nhiều hơn”, ông Siêu nói.

 

Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP HCM cho rằng, rất lạ khi bệnh nhân không tiếp xúc với môi trường có chứa loại amip này trong khi mẫu bệnh phẩm dương tính với amip Naegleria fowleri. “Theo tôi, nếu chỉ xét riêng về mặt chuyên môn và các yếu tố dịch tễ thì rất khó kết luận bệnh nhân có mắc Naegleria fowleri hay không”, bác sĩ Siêu nói.

 

Bác sĩ Siêu cũng cho rằng khả năng kết quả xét nghiệm có nhầm lẫn. Theo ông, việc lấy mẫu lại để xét nghiệm gặp nhiều khó khăn vì bệnh nhân tử vong đã quá lâu. Thi thể bé được trữ lạnh nhưng trong giai đoạn phân hủy. Do đó mẫu bệnh phẩm xét nghiệm khó thực hiện, cho kết quả không chính xác.

 

Từ ca thứ hai tử vong do nhiễm amip Naegleria fowleri, bác sĩ Siêu cũng cho rằng có khả năng nhiều trường hợp khác nhiễm amip này rồi tử vong nhưng chưa phát hiện ra.

 

“Bệnh nhân mắc amip Naegleria fowleri có thể được chẩn đoán viêm màng não vì biểu hiện khá giống nhau. Các mẫu bệnh phẩm sau tử vong được lưu lại nhưng ít khi làm xét nghiệm hồi cứu", ông Siêu nói. Do đó từ nay, Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM sẽ yêu cầu các bệnh viện lưu ý lấy lời khai của các bệnh nhân viêm màng não xem trước đó họ có đi bơi, đi tắm sông, sặc nước không. Những mẫu bệnh phẩm cũng sẽ được mang đi xét nghiệm để sớm phát hiện Naegleria fowleri.

 

Cuối tháng 8, tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TP HCM, thanh niên 25 tuổi ở Phú Yên lần đầu tiên được xác định tử vong do Naegleria fowleri, sau khi lặn bắt trai ở hồ gần nhà.

 

Theo các chuyên gia, amip ăn não có trong môi trường sông hồ nhưng khả năng gây bệnh là rất hiếm. Ký sinh trùng này xâm nhập vào não theo đường mũi, do người bệnh dầm mình trong các hồ ao nước ngọt.

 

Bộ Y tế sau đó khuyến cáo người dân không nên tắm, bơi ở những nơi có nguy cơ cao, nếu phải xuống nước nên hạn chế tối đa nước vào mũi, dùng kẹp mũi nếu có thể. Sau khi tắm, bơi nên vệ sinh mũi sạch sẽ, sử dụng dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng để xịt, rửa mũi. Khi phát hiện đau đầu, sốt, buồn nôn, nôn cần đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

---