Bé bị sốc phản vệ khi uống sữa, mách mẹ cách tránh lỗi thường gặp khi chọn và pha sữa để con được an toàn

Ngộ độc sữa ở trẻ nhỏ là tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra khi sữa bị nhiễm khuẩn, pha không đúng cách hoặc sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc. Trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi vi khuẩn, chất bảo quản hay thành phần không phù hợp trong sữa. Một số trường hợp nặng có thể gây sốc phản vệ, rối loạn tiêu hóa, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Tháng 2/2025, một bé trai 7 tháng tuổi được đưa đến cấp cứu tại bệnh viện Tâm Anh vì phản vệ nặng sau uống sữa công thức. Khi tới bệnh viện, bác sĩ chẩn đoán bé bị phản vệ độ 2 với tình trạng nổi mề đay đỏ toàn thân, kèm thở rít, nguy cơ tụt huyết áp.

Theo chia sẻ của gia đình thì do mẹ thiếu sữa nên cho bé bổ sung sữa công thức bò. Cách đây 4 ngày, sau khi uống khoảng 150ml sữa, bé bị phản vệ nhẹ và được cấp cứu tại một bệnh viện. Khi về nhà gia đình ngưng sữa bò, cho bé thử sữa dê. Tuy nhiên, sau 2 tiếng bé nổi phát ban đỏ toàn thân, sưng phù, thở mệt, tức ngực, chảy nước mũi… được đưa đến cấp cứu. Bệnh nhi được lưu tại phòng khám theo dõi và ra về trong ngày. Bác sĩ tư vấn nên thực hiện xét nghiệm dị nguyên để tìm nguyên nhân gây bệnh, đồng thời ngưng toàn bộ sữa công thức từ đạm động vật và thực phẩm chứa sữa, chỉ bú mẹ và ăn dặm.

Trước đó, hồi đầu năm 2020 tại Hà Nội, bé T.N.Y., 3 tháng tuổi được đến Trung tâm Cấp cứu và Chống độc của Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, bé được chẩn đoán bị sốc phản vệ nghiêm trọng: toàn thân tím tái, nhịp tim tăng vọt lên hơn 200 lần/phút và khó thở. Các bác sĩ lập tức đặt nội khí quản hỗ trợ hô hấp, tiêm adrenalin và truyền tĩnh mạch theo phác đồ điều trị sốc phản vệ. Bé được chuyển lên khoa điều trị tích cực, thở máy, sử dụng thuốc trợ tim, bù nước và điện giải.

Được biết trước đó, mẹ bé đã quyết định bổ sung dinh dưỡng cho con bằng cách trộn sữa non nhập khẩu từ Hàn Quốc với khoảng 160 ml sữa mẹ. Sau khi bú được khoảng 80 ml hỗn hợp này, bé bắt đầu xuất hiện các ban đỏ ở miệng, lan dần ra mặt và toàn thân, kèm theo tình trạng kích thích, quấy khóc và phải đưa đi cấp cứu.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ trong sáu tháng đầu đời. Việc bổ sung sữa công thức hoặc các loại sữa khác cần có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ, do một số trẻ có thể dị ứng với các thành phần trong sữa công thức.

Từ đó có thể thấy, lựa chọn và pha sữa nếu không đúng cũng có thể gây nguy hiểm cho con.

Những sai lầm khi chọn sữa và pha sữa cho con

Việc lựa chọn và pha sữa cho trẻ tưởng chừng đơn giản, nhưng nếu không cẩn trọng, cha mẹ có thể vô tình gây hại đến sức khỏe của con. Dưới đây là những sai lầm phổ biến cần tránh để đảm bảo an toàn và dinh dưỡng cho bé:

1. Chọn sữa không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Một số cha mẹ vì tin tưởng vào quảng cáo hoặc lời giới thiệu đã mua sữa xách tay, sữa không rõ nguồn gốc. Điều này tiềm ẩn nguy cơ sử dụng sữa giả, kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Nên ưu tiên mua sữa tại các hệ thống uy tín, kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm và hạn sử dụng.

2. Quá chú trọng vào sữa tăng cân

Nhiều cha mẹ ưu tiên chọn sữa có quảng cáo giúp trẻ tăng cân nhanh, mà bỏ qua các yếu tố khác như hỗ trợ tiêu hóa hay tăng cường miễn dịch. Việc này có thể dẫn đến việc trẻ bị táo bón hoặc không hấp thu tốt dưỡng chất. Thay vào đó, nên chọn sữa có thành phần hỗ trợ tiêu hóa như lợi khuẩn Bifidobacterium, chất xơ FOS, GOS và chất béo OPO, cũng như bổ sung kháng thể Lactoferrin để tăng cường miễn dịch cho trẻ.

3. Không kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ của sữa

Việc mua sữa không rõ nguồn gốc, đặc biệt là hàng xách tay hoặc mua qua mạng, tiềm ẩn nguy cơ mua phải sữa giả hoặc kém chất lượng. Điều này có thể gây hại cho sức khỏe của trẻ. Do đó, hãy mua sữa từ các cửa hàng uy tín, kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm và sử dụng các công cụ truy xuất nguồn gốc nếu có.

4. Pha sữa không đúng tỷ lệ

Pha sữa quá đặc có thể gây táo bón, mất nước và áp lực cho thận của trẻ. Ngược lại, pha sữa quá loãng khiến trẻ không nhận đủ dinh dưỡng cần thiết. Hãy tuân thủ hướng dẫn pha sữa của nhà sản xuất, sử dụng muỗng đo đi kèm và gạt ngang muỗng để lấy lượng sữa chính xác.

5. Sử dụng nước không phù hợp để pha sữa

Dùng nước khoáng hoặc nước chưa đun sôi để pha sữa có thể gây hại cho trẻ, do chứa khoáng chất không phù hợp hoặc vi khuẩn. Nên sử dụng nước lọc đã đun sôi và để nguội đến khoảng 40–50°C để pha sữa, đảm bảo an toàn và giữ được chất dinh dưỡng trong sữa.

6. Không vệ sinh dụng cụ pha sữa đúng cách

Dụng cụ pha sữa không được vệ sinh sạch sẽ có thể là nguồn lây nhiễm vi khuẩn, gây rối loạn tiêu hóa cho trẻ. Nên tiệt trùng bình sữa và các dụng cụ liên quan trước mỗi lần sử dụng.

7. Pha sữa với nước cháo loãng

Một số phụ huynh cho rằng pha sữa với nước cháo loãng sẽ bổ sung thêm dinh dưỡng cho trẻ. Tuy nhiên, điều này có thể gây khó tiêu, giảm khả năng hấp thu canxi và dẫn đến các vấn đề như chậm tăng trưởng chiều cao, còi xương.

8. Không rửa tay trước khi pha sữa

Bàn tay có thể mang vi khuẩn gây hại, nếu không rửa sạch trước khi pha sữa, vi khuẩn có thể xâm nhập vào sữa và gây bệnh cho trẻ. Hãy luôn rửa tay sạch sẽ trước khi chuẩn bị sữa cho con.

9. Pha sữa sẵn để dùng dần

Pha sữa sẵn và để dùng trong ngày tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, đặc biệt khi sữa đã tiếp xúc với nước bọt của trẻ. Chỉ nên pha sữa đủ cho mỗi cữ bú và không sử dụng lại phần sữa thừa.

Việc lựa chọn và pha sữa đúng cách là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Hãy chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong quá trình chăm sóc con để đảm bảo con nhận được nguồn dinh dưỡng tốt nhất.