Ai có thể thay bà Liz Truss trở thành tân Thủ tướng Anh?
Đảng Bảo thủ có thể sẽ rút ngắn quá trình bầu lãnh đạo mới nhằm tìm ra ứng viên có thể gắn kết những rạn nứt bên trong của đảng này sau khi bà Liz Truss từ chức.
Trong cuộc họp báo ngày 20/10, ngay sau khi Thủ tướng Anh Liz Truss tuyên bố từ chức, Chủ tịch Ủy ban 1922 Graham Brady của đảng Bảo thủ nói tân Thủ tướng Anh sẽ được bầu ra trước ngày 28/10, có nghĩa là trong tuần tới.
Tuy nhiên ông Graham Brady lại không nói rõ quá trình này sẽ diễn ra như thế nào khi ứng viên Đảng Bảo thủ phải trải qua ít nhất 2 lần bỏ phiếu tín nhiệm trước khi được bầu làm lãnh đạo đảng.
Ông Graham Brady cũng úp mở về khả năng các đảng viên cơ sở có thể sẽ không tham gia trực tiếp vào quá trình bầu ra lãnh đạo đảng mới - người sẽ trở thành Thủ tướng Anh sau đó.
Theo CNN, cuộc bỏ phiến tín nhiệm tới đây sẽ bầu ra thủ tướng thứ 5 của đảng Bảo thủ trong vòn hơn 6 năm qua, và lần thứ 3 nước Anh có thủ tướng mới kể từ khi diễn ra tổng tuyển cử năm 2019. Và dưới đây là danh sách các ứng viên có thể thay thế bà Liz Truss.
Thủ tướng Anh Liz Truss trong buổi họp báo tuyên bố từ chức trước Số 10 Phố Downing. (Ảnh: CNN)
Cựu Bộ trưởng tài chính Rishi Sunak
Ông Sunak đã chứng tỏ bản thân có tầm nhìn xa hơn bà Liz Truss khi đưa ra cảnh báo về kế hoạch kinh tế đầy tranh cãi của cựu Bộ trưởng Tài chính Kwasi Kwarteng. Kết quả cho nhưng sai lầm này là việc bà Truss phải rời nhiệm sở sau 44 ngày ngồi trên chiếc ghế thủ tướng.
Sở dĩ ông Rishi Sunak có thể dự báo được viễn cảnh trên là bởi ông từng làm Bộ trưởng Tài chính Anh giai đoạn 2020 – 2022 trong nội các của cựu Thủ tướng Boris Johnson. Bản thân ông Sunak có kinh nghiệm đối phó với khủng hoảng kinh tế khi từng đưa nước Anh vượt qua đại dịch COVID-19.
Bản thân ông Rishi Sunak từng chạy đua vào chiếc ghế Thủ tướng Anh và chịu thất bại trước bà Truss với số phiếu sít sao trong cuộc bầu cử vào tháng 9.
Phần lớn các đảng viên nghị sĩ của Đảng Bảo thủ đề có lòng tin vào khả năng điều hành nền kinh tế của ông Rishi Sunak, điều này có thể là tiền đề quan trọng để ông được bầu làm Thủ tướng Anh tiếp theo.
Cựu Bộ trưởng tài chính Rishi Sunak. (Ảnh: Reuters)
Bộ trưởng phụ trách Hạ viện Penny Mordaunt
Dưới thời Thủ tướng Truss, bà Penny Mordaunt là bộ trưởng phụ trách Hạ viện, tuy nhiên bà cũng từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng và sau đó là Quốc vụ khanh Chính sách thương mại dưới thời cựu Thủ tướng Boris Johnson.
Cả ông Sunak và bà Mordaunt đều đã thất bại dưới tay Thủ tướng Liz Truss trong cuộc bầu cử nội bộ của Đảng Bảo thủ. Trong đó bà Mordaunt đứng thứ ba trong số các ứng cử viên.
Giống như ông Sunak, bà Mordaunt thuộc phe ôn hòa trong Đảng Bảo thủ và có xuất thân từ hải quân. Tuy nhiên chừng đó là chưa đủ để đảm bảo bà Mordaunt có thể trở thành lãnh đạo tiếp theo của Đảng Bảo thủ.
Bà Penny Mordaunt thay mặt Thủ tướng Truss trả lời các câu hỏi trong phiên điều trần trước Hạ viện Anh ngày 19/10. (Ảnh: The Telegraph)
Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Kemi Badenoch
Bà Badenoch về thứ tư trong cuộc bầu cử lãnh đạo vào mùa hè này. Tuy nhiên bà lại là ứng viên nhận được đánh giá tích cực từ các đảng viên cơ sở đảng Bảo thủ trong nhiều cuộc thăm dò.
Kemi Badenoch được mô tả như một chính trị gia trẻ tuổi, năng động và nhận được sự ủng hộ của lãnh đạo phe bảo thủ Michael Gove. Nhiều thành viên đảng Bảo thủ cũng ca ngợi Badenoch như một “tài năng xuất chúng” trong đảng.
Sự trở lại của cựu Thủ tướng Boris Johnson
Theo The Times, Cựu Thủ tướng Boris Johnson có thể tham gia tranh cử Chủ tịch Đảng Bảo thủ để thay thế bà Liz Truss. Ông Johnson gần như không có đối thủ nếu đứng ra tự ứng cử dù vẫn còn những trở ngại nhất định.
Trước khi rời Số 10 Phố Downing, ông Johnson từng bóng gió tuyên bố khả năng quay trở lại chiếc ghế Thủ tướng Anh khi đảng Bảo thủ không có cái tên nào đủ uy tín để thay thế ông vào thời điểm đó.
Cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson. (Ảnh: CNN)
Ông Johnson được cho là đang thăm dò thái độ của các thành viên đảng Bảo thủ, dù những bê bối của cựu Thủ tướng Anh dường như chỉ mới xảy ra “ngày hôm qua”.
Một gương mặt khác có khả năng sẽ tham gia chạy đua vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ là Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt. Ông Hunt tham gia chạy đua năm 2019 nhưng thất bại trước cựu Thủ tướng Boris Johnson.
Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace cũng là một cái tên được truyền thông Anh nhắc đến. Ông Wallace được đánh giá là gương mặt hiếm hoi có uy tín được củng cố trong bối cảnh nước Anh rơi vào bất ổn.
Tuy nhiên, đảng Bảo thủ đang đứng trước sức ép tổ chức tổng tuyển cử sớm từ các đảng đối lập lớn nhất như Công đảng, đảng Dân chủ Tự do hay đảng Dân tộc Scotland.