6 món cháo ấm bụng dễ nấu cả nhà đều thích

Từ mốc Thu phân ngày 23/9, tiết trời chuyển khô và lạnh dần. Cơ thể phản ứng rõ nhất ở đường tiêu hóa: Chỉ cần ăn thứ quá lạnh hoặc quá cứng là dễ đầy bụng, ợ chua, khó tiêu. Trong kinh nghiệm ăn uống của người xưa có câu Thu phân uống cháo, thu đông bớt lo. 

Bởi cháo ấm, loãng, dễ tiêu và giàu nước, vừa làm mềm dạ dày vừa giúp cơ thể chống hanh. Bài viết dưới đây gợi ý sáu món cháo giản dị, nguyên liệu gần gũi, nấu nhanh và hợp với nhiều thể trạng. Mỗi sáng đổi một vị, cả mùa thu trôi qua êm ru mà bụng dạ vẫn nhẹ tênh, da dẻ đỡ khô, tinh thần cũng phơi phới hơn.

1. Cháo kê

Khi nói đến cháo mùa thu, gợi ý đầu tiên gần như luôn là cháo kê hay còn gọi là cháo tiểu mễ. Đây là món nền tảng cho người dạ dày yếu vì tính mềm, thơm, nhẹ bụng. Kê rửa sạch cho vào nồi với lượng nước dồi dào, đun sôi rồi hạ lửa liu riu chừng hai mươi phút cho đến khi hạt nở bung, mặt cháo có lớp dầu gạo mỏng. 

Không cần đường cũng không cần thêm rau, vị nguyên bản đã đủ bùi thơm. Bát cháo nóng đi vào bụng tạo cảm giác ấm áp rất dễ chịu. Ai từng vật vờ vì đầy bụng sẽ cảm được sự khác biệt rõ rệt sau vài ngày kiên trì. Bí quyết nhỏ là đừng tiếc nước: Càng đủ nước cháo càng sánh mịn, dạ dày càng đỡ vất vả khi làm việc buổi sáng.

2. Cháo gạo nếp đen

Thứ hai là cháo gạo nếp than hay còn gọi là cháo gạo đen. Đây là lựa chọn rất thân thiện với phụ nữ vào tiết thu vì giàu dưỡng chất, giúp vẻ ngoài hồng hào hơn khi trời hanh khô. Trước khi nấu nên ngâm hạt gạo khoảng một giờ để hạt mềm, nấu nhanh chín và không lẫn cảm giác sượng. Cho gạo đã ngâm vào nồi nước, đun sôi rồi hạ lửa nhỏ nấu khoảng bốn mươi phút cho đến khi hạt nứt hoa, nước cháo chuyển sắc tím thẫm. 

Vị gạo đen tự nhiên có hậu ngọt nhẹ, không nhất thiết phải thêm đường. Uống đều đặn vài lần trong tuần sẽ thấy tay chân bớt lạnh, sắc mặt tươi hơn, cơ thể bớt mệt mỏi mỗi khi trở gió. Nếu muốn tăng độ mịn, có thể thêm một muỗng gạo tẻ lúc cuối để cân bằng kết cấu mà vẫn giữ trọn hương vị.

3. Cháo khoai mài

Không thể bỏ qua cháo khoai mài còn gọi là cháo sơn dược khi nói đến món bồi bổ nhẹ nhàng. Thu phân là mùa khoai mài bột, mịn, bẻ ra thơm nhẹ. Gọt vỏ khoai mài lưu ý đeo găng để tránh ngứa tay, cắt khúc nhỏ rồi nấu cùng gạo. Sau khi sôi thì hạ lửa nấu khoảng ba mươi phút cho tới khi khoai quyện vào cháo tạo độ sánh tự nhiên. 

Vị ngọt thanh và độ bùi mịn giúp món này hợp với người thể trạng yếu, hay hụt hơi khi thời tiết đổi mùa. Ai dễ khô họng ho hanh có thể chọn cháo khoai mài vài buổi liên tiếp để cảm nhận lồng ngực thoáng hơn. Khi dùng chỉ cần rắc chút muối mỏng tay, giữ nguyên vị thuần tự nhiên của nguyên liệu, cảm giác ấm bụng và nhẹ người đến rất nhanh.

4. Cháo bí đỏ

Một lựa chọn khác vừa ngọt vừa êm dịu là cháo bí đỏ. Quả bí vào thu rất đậm vị, chỉ cần hấp chín rồi tán nhuyễn là đủ tạo vị ngọt tự nhiên cho cả nồi cháo. Mẹo nấu nhanh là đun nửa nồi cháo gạo trước, đến khi hạt gạo đang độ nở thì cho phần bí đỏ nghiền vào khuấy đều, ninh thêm mười lăm phút. 

Thành phẩm vàng óng, mịn, vừa miệng mà không cần thêm đường. Bí đỏ giàu pectin giúp che chở niêm mạc dạ dày, vì thế ai từng bị cồn cào hay có vết viêm nhẹ sẽ thấy dịu hơn khi dùng thường xuyên. Bát cháo bí đỏ buổi sáng đặc biệt hợp với người bận rộn vì không tốn thời gian chuẩn bị, lại đủ năng lượng cho một ngày làm việc khởi động nhịp nhàng.

5. Cháo đậu đỏ

Khi trời mưa lạnh, một bát cháo đậu đỏ là lựa chọn ấm người rất dễ yêu. Đậu đỏ có vị ngọt tự nhiên, tính ấm, giúp cơ thể bớt nặng nề vì ẩm thấp. Trước khi nấu, ngâm đậu chừng hai giờ để khi ninh hạt nhanh nhừ và thơm hơn. 

Nấu đậu đến lúc nứt vỏ mới cho thêm một nắm gạo nếp nhỏ để tạo độ dẻo, giữ ấm bụng lâu hơn. Nấu thêm hai mươi phút, nêm chút muối mỏng tay là đã có nồi cháo ngọt nhẹ, thơm hạt, ăn đến đâu thấy ấm đến đấy. Buổi sáng có bát cháo đậu đỏ, tay chân bớt lạnh, đầu óc tỉnh táo hơn hẳn. Ai sợ ngán có thể rắc vài hạt mè rang khi múc ra bát để cân bằng hương vị mà vẫn không làm nặng dạ dày.

6. Cháo nấm tuyết

Cuối cùng là cháo nấm tuyết thường quen gọi là cháo ngân nhĩ. Món này mềm mượt, nhiều chất nhầy thực vật nên rất hợp với người da khô, môi nứt vào cuối thu. Chỉ cần ngâm nấm tuyết cho nở, cắt bỏ gốc cứng, xé nhỏ rồi nấu cùng gạo tẻ. Đun sôi hạ lửa liu riu khoảng bốn mươi phút cho đến khi nấm ra chất sánh. 

Có thể thả thêm vài quả táo đỏ ở phút cuối để tạo hương ngọt thanh. Uống đều đặn bạn sẽ thấy da đỡ khô, môi mềm hơn, cảm giác khát khô buổi trưa khi ngồi điều hòa cũng nhẹ hẳn đi. Điểm hay của món này là vị thanh mát, không ngấy, trẻ con cũng dễ chấp nhận nếu xay mịn trước khi ăn.

Điều quan trọng khi nấu cháo mùa thu là giữ tỉ lệ nước hợp lý và kiên nhẫn với lửa nhỏ. Lửa lớn làm hạt vỡ quá nhanh mà chưa kịp tiết chất bột tạo độ mượt. Lửa nhỏ đều đặn giúp hạt chín từ trong ra ngoài, khiến bát cháo có cấu trúc sánh mà vẫn nhẹ bụng. Một mẹo nữa là đừng quên khuấy đáy nồi theo vòng tròn vài phút một lần để tránh bén khét, bởi chỉ cần cháy nhẹ là cả nồi sẽ dậy mùi khê, hương vị giảm ngon rõ rệt.

Nếu muốn đa dạng mà không làm nặng dạ dày, bạn có thể thay đổi theo ngày: Một ngày cháo kê để làm ấm bụng, hôm sau cháo gạo đen cho làn da tươi tắn, tiếp đó là khoai mài để bồi bổ nhẹ, rồi đến bí đỏ để làm dịu dạ dày, hôm mưa thì đậu đỏ sưởi ấm, cuối tuần là ngân nhĩ dưỡng ẩm làn da. Cách đổi món như vậy giúp cơ thể nhận được nhiều nhóm dưỡng chất, đồng thời giữ cho vị giác luôn háo hức khi vào bếp.

Bên cạnh sáu bát cháo, hãy nhớ nguyên tắc đơn giản để dạ dày vui khỏe khi vào thu. Ăn chậm, nuốt kỹ, ưu tiên món ấm nóng vào buổi sáng vì dạ dày vừa ngủ dậy rất nhạy cảm. Hạn chế đồ uống có ga quá lạnh vì dễ kích thích niêm mạc đường tiêu hóa. Đừng bỏ bữa sáng vì bữa sáng là lúc dạ dày cần được đánh thức êm ái nhất. Về gia vị, nên nêm rất nhẹ để dạ dày đỡ vất vả. Nếu muốn ngọt, ưu tiên vị ngọt tự nhiên từ bí đỏ hoặc vài quả táo đỏ hơn là đường tinh luyện. Khi nấu cho người lớn tuổi hay trẻ em, có thể xay nhuyễn nhẹ nhàng để việc nuốt và hấp thu trở nên dễ dàng.

Sáu bát cháo gợi ý trong bài đều là những món bình thường mà hiệu quả lại không hề tầm thường. Một bát cháo nóng buổi sáng không chỉ làm ấm bụng mà còn thiết lập nhịp điệu tự chăm sóc rất giản dị. Trong nhịp sống bận rộn, giữ một thói quen nhỏ như thế chính là cách ta đối đãi tử tế với cơ thể mình. Khi bụng êm, ngày cũng êm. Khi dạ dày được chiều chuộng bằng sự ấm áp, những cơn hanh khô của thu và lạnh giá của đông cũng bớt khắc nghiệt đi rất nhiều.

Nói như một kinh nghiệm truyền đời: Ăn uống đúng mùa là sống thuận tự nhiên. Thu phân ghé cửa là lúc cơ thể nhắc chúng ta quay lại với những món mềm, ấm, ẩm. Cháo vì thế trở thành người bạn hiền lành, dễ tính và biết lắng nghe. Hãy để mỗi sáng bắt đầu bằng mùi cháo nghi ngút, bằng tiếng thìa khua nhẹ trong bát, bằng sự yên bình mà ta có thể tự tạo cho mình trong căn bếp nhỏ. Cứ thế, hết thu sang đông, nỗi lo về dạ dày nhạy cảm cũng dần trôi theo những làn hơi ấm bốc lên từ một bát cháo vừa vặn.