4 kịch bản gói gọn số phận chính trị của tổng thống Hàn Quốc
Các chuyên gia vạch ra 4 kịch bản có thể định đoạt sinh mệnh chính trị của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol sau lệnh thiết quân luật ngắn ngủi.
Phe đối lập Hàn Quốc đã khởi xướng quy trình luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol sau khi người đứng đầu nhánh hành pháp bất ngờ ban bố lệnh thiết quân luật vào tối 3-12.
Đảng Dân chủ Hàn Quốc (DP), đảng đối lập chính, cáo buộc ông Yoon có hành vi tương tự "tội phản quốc" hoặc "nổi loạn", đã đủ cơ sở bị luận tội theo hiến pháp. Hiện tại, hiến pháp Hàn Quốc chỉ bảo vệ tổng thống trước các vụ kiện dân sự và án hình sự nếu không bị kết tội phản quốc.
Dưới đây là các kịch bản có thể xảy ra sau cuộc bỏ phiếu của Quốc hội Hàn Quốc do phe đối lập dẫn dắt vào lúc 17 giờ (giờ địa phương) ngày 7-12, theo báo Korea Herald.
Quốc hội thông qua đề xuất luận tội
Để được trình lên Tòa án Hiến pháp, một đề xuất luận tội cần tối thiểu 200 phiếu thuận, tương đương 2/3 trong tổng số 300 nghị sĩ Hàn Quốc. Yêu cầu này cao hơn so với trường hợp luận tội các quan chức khác, vốn chỉ cần số phiếu quá bán.
Tổng thống Yoon Suk-yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee. Ảnh: Yonhap
Hiện tại, các đảng đối lập, bao gồm DP, đang chiếm 192 ghế trong quốc hội sau cuộc bầu cử ngày 10-4. Điều này có nghĩa là cần thêm ít nhất 8 nghị sĩ thuộc Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền (cũng là chính đảng của Tổng thống Yoon) bỏ phiếu thuận để thông qua đề xuất luận tội.
Nếu đề xuất được thông qua, Tổng thống Yoon sẽ ngay lập tức bị tước quyền, và Thủ tướng Han Duck-soo sẽ tạm thời đảm nhiệm vai trò lãnh đạo quốc gia. Tòa án Hiến pháp sau đó sẽ mở phiên tòa để xem xét phê chuẩn quyết định của quốc hội. Việc phê chuẩn cần ít nhất 6 trên 9 thẩm phán ủng hộ.
Tuy nhiên, Tòa Tối cao Hàn Quốc hiện chỉ có 6 thẩm phán do quốc hội chưa bổ nhiệm người thay thế 3 thẩm phán vừa nghỉ hưu.
Nếu Tòa án Hiến pháp đồng ý luận tội, Hàn Quốc sẽ tổ chức bầu cử tổng thống trong vòng 60 ngày. Kịch bản này sẽ gây bất lợi nghiêm trọng cho phe bảo thủ, bởi nó sẽ tạo cơ hội cho lãnh đạo phe đối lập Lee Jae-myung tham gia tranh cử.
Theo các cuộc khảo sát gần đây, tỉ lệ ủng hộ ông Lee lên làm tổng thống là 41,3%, so với con số 19,3% của Chủ tịch PPP Han Dong-hoon.
Đề xuất luận tội bị bác bỏ
Quân đội thiết quân luật chuẩn bị tiến vào tòa nhà chính của Quốc hội Hàn Quốc tại Seoul sau nửa đêm 3-12. Ảnh: Yonhap
Trong trường hợp đề xuất không được thông qua tại quốc hội, Đảng Dân chủ có thể tiếp tục đệ trình thêm các đề xuất luận tội khác, không chỉ nhắm vào Tổng thống Yoon mà còn cả đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee và các cố vấn.
Một số chuyên gia chỉ ra rằng ông Yoon cũng có thể quyết định ngồi yên chờ đợi tới khi ông Lee bị kết án trong các vụ án hiện tại. Với cách này, chính quyền của ông Yoon sẽ rơi vào trạng thái tê liệt như "sống thực vật" nhưng đổi lại, ông Lee không thể lập tức ra tranh cử.
Tổng thống Yoon từ chức
Việc từ chức có thể là kịch bản tốt nhất cho phe cầm quyền. Theo luật, Hàn Quốc sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 60 ngày sau khi tổng thống từ chức.
Điều này sẽ mở ra cơ hội cho lãnh đạo phe đổi lập Lee Jae-myung nhưng cũng giúp đảng PPP lấy lại lòng tin cử tri, nếu ông Yoon thừa nhận sai lầm và chủ động rời ghế.
Cải cách nhiệm kỳ tổng thống
Một số nghị sĩ PPP đã kêu gọi cải cách hiến pháp nhằm rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống từ 5 năm xuống còn 4 năm, đổi lại cho phép tổng thống tái tranh cử.
Nếu cải cách này được thông qua, nhiệm kỳ của ông Yoon vốn dự kiến kết thúc vào tháng 5-2027 sẽ kết thúc sớm hơn một năm.
Phe cải cách, gồm 5 nghị sĩ trong khối đảng cầm quyền, cho rằng việc ban bố thiết quân luật đã làm giảm uy tín của tổng thống. Cải cách nhiệm kỳ sẽ là lối ra cho khủng hoảng hiện nay.