Xôn xao clip dạy tiếng Anh không giống ai, phụ huynh đồng loạt than: "Năm 2025 mà cứ ngỡ những năm 2000!"

Một clip dạy tiếng Anh đang gây bão trong cộng đồng mạng với cách phát âm "Vietsub" khó đỡ. Được biết, người này hướng dẫn cách đọc từ vựng tiếng Anh bằng cách phiên âm ra tiếng Việt. Chẳng hạn: interview => ín thờ vìu; particular => pờ thí kifu lờ. Clip khiến nhiều người cho rằng, họ tưởng mình đang học tiếng Anh vài chục năm về trước.

"Năm 2025 rồi vẫn còn người muốn đẩy lui sự tiến bộ trong giáo dục về thời đại 50 năm về trước, mà còn ngạo nghễ bán sách dạy với giá vài trăm nghìn đồng một cuốn", một cư dân mạng nhận xét. 

Thực tế, vài năm trước, chuyện học từ vựng tiếng Anh bằng phiên âm kiểu tiếng Việt từng khiến cộng đồng học sinh, giáo viên tranh cãi dữ dội. Nhiều người cho rằng, cách học này giúp dễ tiếp cận, giảm áp lực ban đầu. Đối với người mới bắt đầu hoặc những người chỉ cần học những câu giao tiếp cơ bản một cách nhanh chóng, việc nhìn thấy cách đọc "Việt hóa" có vẻ dễ hiểu và dễ đọc theo hơn rất nhiều so với việc phải học một hệ thống ký hiệu mới như IPA (Bảng ký hiệu ngữ âm quốc tế).

Trong một số tình huống cần ghi nhớ nhanh một câu nói nào đó để giao tiếp (ví dụ khi đi du lịch), cách này có thể có ích.

Lợi bất cập hại

Tuy nhiên, nhiều người có chuyên môn đều nhận định, cần dạy học sinh cách phiên âm theo chuẩn quốc tế, để các em không chỉ đọc được từ đó, mà còn đọc được những từ khác khi nhìn vào phiên âm trong từ điển. Phương pháp phiên âm thuần Việt này chỉ nên được xem như một "chiếc phao" tạm thời trong những tình huống rất hạn chế và KHÔNG NÊN trở thành phương pháp học chính.

"Tiếng Việt và tiếng Anh có hệ thống ngữ âm hoàn toàn khác nhau. Rất nhiều âm trong tiếng Anh không có trong tiếng Việt (ví dụ: âm /θ/ trong "the", âm /ð/ trong "this", âm /ʒ/ trong "television", âm ending sounds - âm cuối). Việc dùng chữ Việt để thay thế sẽ tạo ra một cách phát âm "bồi" rất nặng và khó hiểu cho người nước ngoài. 

Tiếng Anh có ngữ điệu lên xuống và trọng âm từ, trọng âm câu rất quan trọng. Cách phiên âm kiểu Việt Nam hoàn toàn làm mất đi yếu tố này, biến câu nói tiếng Anh thành một chuỗi âm tiết bằng phẳng, đều đều, thiếu tự nhiên. Phương pháp này khiến người học phụ thuộc hoàn toàn vào "phiên âm chế", thay vì học cách sử dụng công cụ chuẩn như IPA, từ điển, hoặc nghe audio chuẩn để tự tra cứu và phát âm bất kỳ từ nào", một giáo viên cho biết.

Việc học vẹt như trên sẽ khiến học sinh bị lười và phụ thuộc hoàn toàn vào tiếng mẹ đẻ. Không chỉ vậy, cách học theo phiên âm tiếng Việt còn không chính xác, khiến học sinh hình dung sai âm, dẫn đến sai hoàn toàn hệ thống âm trong tiếng Anh. Đó là lý do tại sao học 6 năm, 9 năm thậm chí 12 năm mà nói người nước ngoài không hiểu dù là những câu đơn giản vì phát âm, phiên âm trật lất từ năm này sang năm khác.

Trên thực tế, hiện vẫn có lựa chọn giải pháp phiên âm (số ít) đối với việc dạy cho trẻ hoặc lớp phổ cập văn hóa. Khi các đối tượng này còn chưa nhận diện con chữ thì giải pháp tạm thời là phiên âm nhưng vẫn mở ngoặc để nguyên dạng chữ viết bên cạnh. Tuy nhiên, tiếng và âm là hai cái khác nhau, nếu phiên âm như các kiểu trên thì đúng là ai cũng có thể đọc được một cách dễ dàng nhưng không thể thể hiện hết các âm nhấn, âm đuôi.

Một giảng viên nhận định: "Trẻ em thẩm âm rất tốt. Một em bé nghe tiếng bản ngữ, nó sẽ phát âm rất chuẩn như người bản ngữ. Tôi cá chắc, các em bé khi học như trong clip này, chúng sẽ nói "tiếng Lào ra tiếng Ý" và điếc đặc trong giao tiếp. Dạy học ngoại ngữ như vậy thà để trẻ tự học còn tốt hơn nhiều".

Phương pháp phiên âm thuần Việt này chỉ nên được xem như một "chiếc phao" tạm thời trong những tình huống rất hạn chế và KHÔNG NÊN trở thành phương pháp học chính.

Học phát âm tiếng Anh một cách bài bản và hiệu quả

Chỉnh sửa các từ đã học phát âm sai là cả một quá trình dài mệt mỏi. Khi thói quen phát âm sai đã ăn sâu vào tiềm thức, bạn sẽ tốn rất nhiều thời gian để học lại cách phát âm đúng. Đó là lý do bạn nên học cách phát âm đúng ngay từ ban đầu. Bây giờ học ngoại ngữ thuận lợi hơn xưa rất nhiều. Với phương tiện máy tính để bàn, laptop, tablet và nhất là smartphone thì quá tiện lợi. Phụ huynh nên tập cho con dựa vào các phương tiện này để học ngoại ngữ trong việc phát âm.

Làm quen với IPA (International Phonetic Alphabet): Đây là chìa khóa vàng để phát âm chuẩn. Bạn không cần học hết ngay lập tức, hãy bắt đầu với những âm cơ bản và phổ biến nhất.

Sử dụng từ điển uy tín: Các từ điển online như Oxford, Cambridge đều có phiên âm IPA và audio phát âm chuẩn của cả giọng Anh và Mỹ. Hãy tra cứu mỗi khi gặp từ mới.

Luyện nghe và bắt chước: Nghe thật nhiều qua phim ảnh, podcast, nhạc... của người bản xứ. Tập bắt chước cách họ nói, ngữ điệu, cách nhấn nhá.

Ghi âm lại giọng của mình: So sánh với audio chuẩn để tự điều chỉnh.

Tìm một người hướng dẫn hoặc khóa học phát âm cơ bản: Để được sửa lỗi kịp thời ngay từ đầu.

Hãy đầu tư học đúng cách ngay từ đầu để tiết kiệm thời gian và công sức về sau.