Vì sao ông bà ta thời xưa thường chuộng nhà hướng Nam?
Người Việt vẫn truyền nhau câu chọn nhà tốt nên “tọa Bắc hướng Nam”. Nghe quen tai nhưng không phải ai cũng hiểu vì sao. Hóa ra đằng sau là cả một bộ lý do vừa hợp khí hậu, vừa hợp phong thủy.
Từ đình làng, nhà rường đến các căn hộ hiện đại, nguyên tắc đặt nhà lưng quay về phương Bắc, mặt nhìn về phương Nam đã được ứng dụng suốt hàng trăm năm. Trong văn hóa Á Đông, hướng nhà không chỉ là câu chuyện niềm tin. Đó còn là cách con người thích nghi với khí hậu gió mùa, tận dụng ánh sáng tự nhiên, hạn chế gió lạnh và ẩm ướt.
Đây là góc nhìn đời sống lẫn phong thủy để bạn hiểu đúng về tọa Bắc hướng Nam, biết cách nhận diện và bố trí cho hợp, tránh thần thánh hóa một hướng duy nhất mà quên mất yếu tố môi trường xung quanh mới là chìa khóa.


Thế nào là tọa Bắc hướng Nam: Cách nhận diện đơn giản mà chuẩn
Trong phong thủy truyền thống, hướng nhà thường căn cứ vào mặt chính đón người và đón khí. Với nhà vườn, nhà truyền thống kiểu nhà chính cao nhất quay mặt về Nam thì được gọi là tọa Bắc hướng Nam. Với nhà phố đô thị, ta xác định theo mặt tiền có cửa chính và phần tiếp nhận ánh sáng gió nhiều nhất.
Với căn hộ chung cư, hướng thường tính theo mặt có cửa sổ lớn của phòng khách và các phòng ngủ, nơi là bề mặt lấy sáng chủ đạo, chứ không chỉ theo hướng cửa ra vào hành lang. Bạn có thể dùng la bàn trên điện thoại để đối chiếu, chú ý sai số do vật kim loại hoặc tường thang máy. Nếu cửa chính quay Tây nhưng toàn bộ mảng kính, logia của phòng khách và phòng ngủ đón về Nam thì căn hộ vẫn được xem là tổ chức theo tinh thần tọa Bắc hướng Nam.
Có phải lúc nào hướng Nam cũng tốt: Câu trả lời là tùy bối cảnh
Phong thủy phân chia không gian thành tám phương, chi tiết hơn là hai mươi bốn sơn với đặc tính khí khác nhau. Vì thế không có hướng nào tốt tuyệt đối cho tất cả mọi người và mọi thời điểm. Tọa Bắc hướng Nam được chuộng vì phù hợp khí hậu gió mùa, giúp nhà sáng sủa, thông thoáng và dễ ở.
Tuy nhiên chất lượng phong thủy của một ngôi nhà còn phụ thuộc thế đất, đường xá, dòng nước, cao thấp xung quanh, cách chia phòng, vị trí bếp, vệ sinh, cửa và ban công. Một căn nhà hướng Nam nhưng trước mặt bị chắn bởi khối nhà cao, hẻm hút gió mạnh, hoặc ngay đối diện trạm biến áp, ngã ba đâm thẳng, vẫn cần cân nhắc kỹ. Điểm mấu chốt là nhà phải tụ được khí tốt, đón sáng vừa đủ, hạn chế bức xạ nhiệt và gió lạnh, tạo tâm thế yên ổn cho người ở.


Vì sao người Việt ưa hướng Nam: Lý do đến từ khoa học lẫn phong thủy
Nước ta thuộc vùng gió mùa. Mùa hè ảnh hưởng gió mát từ biển, mùa đông chịu gió lạnh phương Bắc. Nhà quay mặt về Nam sẽ nhận ánh nắng ôn hòa, ít nắng gắt buổi chiều, đồng thời lưng nhà che được gió mùa Đông Bắc rét và ẩm.
Về kiến trúc, mặt hướng Nam tạo điều kiện cho thông gió chéo dễ dàng, giảm ẩm mốc, tiết kiệm điện điều hòa và chiếu sáng. Về phong thủy, mặt nhà đón dương quang ổn định được coi là giúp tăng sinh khí, người ở thoải mái, tinh thần sáng sủa, làm việc hiệu quả hơn. Sức khỏe và tinh thần cân bằng chính là nền tảng cho tài khí, vì vậy dân gian mới tin hướng Nam “dễ ở, dễ làm ăn”.
Lợi ích thực tế khi nhà tổ chức theo hướng Nam: Sáng, thoáng và ít bệnh vặt
Thứ nhất là ánh sáng. Các bề mặt mở về Nam thường nhận được nắng buổi sáng và giữa ngày ở góc chiếu tốt, ít bị nắng táp chiều như hướng Tây. Ánh sáng tự nhiên đều đặn cải thiện giấc ngủ, khử ẩm, hạn chế nấm mốc, tốt cho đường hô hấp của trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Thứ hai là thông gió.
Khi cửa sổ phía Nam phối hợp với ô thoáng phía Bắc và Đông Tây, luồng gió trong nhà đi theo hành trình mượt mà, không thổi hun hút gây cảm lạnh nhưng đủ tản mùi bếp, ẩm nhà tắm, giúp nội thất bền hơn.
Thứ ba là tránh gió lạnh phương Bắc. Vào đợt gió mùa, lưng nhà quay Bắc như một tấm lưng áo dày, giảm luồng lạnh tạt thẳng vào không gian sinh hoạt, khiến mùa đông bớt khắc nghiệt và chi phí sưởi hay dùng điều hòa nóng giảm đáng kể.

Bố trí nội thất ra sao để phát huy ưu thế: Vừa đẹp mắt vừa “tụ khí”
Nguyên tắc tổng quát là sau tựa vững, trước thoáng rộng. Lý tưởng nhất là phía sau nhà có điểm tựa vững như dải cây xanh, tường vững, đồi cao hoặc khối nhà cao tầng không quá sát, tượng trưng cho chỗ dựa. Phía trước nên có khoảng trống làm minh đường như sân, vườn, công viên, quảng trường hoặc mặt nước như ao nhỏ, hồ cảnh quan. Tầm nhìn mở giúp khí lưu chuyển và tụ lại mềm mại trước khi vào nhà, tạo cảm giác rộng rãi và dễ thở.
Với nhà phố, nên ưu tiên phòng khách và phòng ngủ chính ở dải hướng Nam để tận dụng ánh sáng. Logia hoặc ban công nhìn Nam có thể trồng các loại cây ưa nắng nhẹ như dương xỉ, trầu bà, nguyệt quế để điều hòa vi khí hậu. Bếp nên đặt tại vùng kín gió hơn, tránh để miệng hút mùi thổi ngược vào khu sinh hoạt.
Cửa chính không nên nhìn thẳng ra ban công cửa sổ lớn, nếu bắt buộc hãy dùng thảm, bình phong thoáng hoặc bố trí quầy tủ tạo điểm dừng khí. Với căn hộ bị nắng gắt, giải pháp rèm hai lớp, lam đứng, kính giảm nhiệt và cây xanh sẽ giữ lại sự dịu nhẹ mà không làm tối nhà. Với mặt bằng không vuông vắn, nên ưu tiên nội thất gọn, tránh góc cạnh chĩa ra lối đi để hạn chế cảm giác bức bối.
Mua nhà hướng Nam cần lưu ý gì: Ba câu hỏi trước khi xuống tiền
Ngôi nhà có thật sự nhận gió và nắng tốt hay bị che khuất bởi khối nhà đối diện. Lưu lượng xe cộ, tiếng ồn, mùi từ hàng quán phía trước có ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Hệ thống thoát nước, chống ẩm và thông gió có được tổ chức hợp lý để phát huy ưu thế hướng Nam. Khi ba câu trả lời đều thỏa đáng, bạn mới tận hưởng được trọn vẹn những gì tọa Bắc hướng Nam mang lại.
Tọa Bắc hướng Nam là lựa chọn thông minh cho xứ gió mùa. Dẫu vậy đừng xem nó như chiếc bùa may mắn. Một ngôi nhà đáng sống phải cộng hưởng giữa hướng nhà phù hợp, cảnh quan xung quanh lành, mặt bằng thông minh và thói quen ở sạch gọn, thông thoáng. Khi con người biết cách mở cửa đón sáng, trân trọng cây xanh, giữ nhịp sinh hoạt điều độ, nhà tự khắc có khí, gia chủ tự khắc an.
(Thông tin mang tính chiêm nghiệm)