Vì sao nên tiêm vaccine cho con trong khi đa số trẻ mắc COVID-19 có biểu hiện nhẹ hoặc không triệu chứng?
Chuyên gia cho biết, vaccine COVID-19 cho trẻ em dùng công nghệ mới, tốt hơn nhóm người lớn nên nguy cơ gây viêm cơ tim ở trẻ 5-11 tuổi thấp hơn ở trẻ lớn và người lớn.
Ngày 17/2, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, tính đến từ đầu mùa dịch đến nay, tỷ lệ mắc COVID-19 của trẻ em dưới 18 tuổi ở nước ta là 19,2%, trong đó có 8% trẻ 6-12 tuổi.
Toàn quốc ghi nhận 165 trẻ dưới 18 tuổi mắc COVID-19 tử vong, chiếm 0,42% tổng tử vong chung, trong đó 0,1% là trẻ từ 6 - 12 tuổi.
Theo Thứ trưởng, những trường hợp trẻ mắc COVID-19 viêm đa hệ thống (MIS-C) tuy hiếm nhưng vẫn có thể ghi nhận trên toàn thế giới. Với biến thể Omicron, việc lây nhiễm sẽ có nguy cơ nhiều hơn ở nhóm trẻ em chưa được tiêm vaccine COVID-19.
Mới đây, trả lời câu hỏi vì sao đa số trẻ em mắc COVID-19 đều không triệu chứng và triệu chứng nhẹ nhưng vẫn nên tiêm vaccine, TS. Phạm Quang Thái - Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng miền Bắc thuộc Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (NIHE), đã có những lý giải.
Trong thời gian vừa qua, các chuyên gia của NIHE đã làm việc mật thiết với Bệnh viện Nhi Trung ương cùng các Bệnh viện Nhi đồng và thấy rằng số lượng trẻ em mắc COVID-19 đang tăng theo thời gian.
Trước đó, các phụ huynh giữ gìn nên số lượng trẻ mắc không cao như nhóm người lớn. Nhưng hiện nay, số lượng nhiễm ở người lớn đang tăng rất nhanh kéo theo tỷ lệ mắc ở trẻ cũng tăng.
Mặc dù số ca nặng ở trẻ không cao như người lớn, nhưng có trường hợp nặng, nguy kịch và thậm chí tử vong. "Tỷ lệ lớn trẻ em mắc COVID-19 bị nhẹ là đúng nhưng với số lượng trẻ nhiễm lớn thì số ca nặng và tử vong cũng sẽ không nhỏ" - TS. Thái nói.
Qua quá trình làm việc với các bệnh viện, các chuyên gia nhận thấy tỷ lệ mắc hội chứng hậu COVID-19, viêm đa tạng hay biến chứng bất lợi như viêm cơ tim chiếm tỷ lệ không nhỏ. Các đối tượng này chưa được tiêm vaccine.
"Các bác sĩ rất lo lắng cho nhóm này" - ông nói thêm tới đây, sẽ có những khoa chuyên điều trị COVID-19 trong đó có bác sĩ Nhi khoa tham gia giải quyết vấn đề này.
"Với nhóm tuổi chưa có vaccine, dù giữ gìn đến mấy, chúng ta sẽ thấy tỷ lệ nhiễm tăng cao, tỷ lệ biến chứng vẫn cao. Nguy cơ này lớn hơn vô cùng nhiều so với nguy cơ liên quan tiêm vaccine" - TS. Thái nói.
Tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ từ 11-17 tuổi.
Thực tế, tại Bệnh viện Nhi Trung ương, tổng số trẻ được khám và chẩn đoán COVID-19 đến nay là 611 trẻ, trong đó có 545 ca được chuyển khám, cách ly tại địa phương; 66 ca điều trị nội trú tại bệnh viện.
Hiện bệnh viện này đang điều trị 10 bệnh nhân COVID-19, thời gian qua đã có 5 trẻ tử vong (gồm 3 bệnh nhân sơ sinh, 1 bệnh nhân 2 tháng tuổi có viêm não liên cầu B, 1 bệnh nhân 6 tháng tuổi ở Bắc Ninh chuyển lên).
Tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, trong tổng số gần 6.500 F0 điều trị tại đây trong hơn 2 năm qua, có 617 F0 là trẻ dưới 16 tuổi; có 21 ca nặng, nguy kịch.
Tình trạng này xảy ra ở một số người rất nặng, phải điều trị kéo dài và tốn kém. Trong khi triển khai mũi tiêm, chúng ta đã có nền miễn dịch tuy nhiên chưa cao ở một số bé. Vaccine hạn chế virus xâm lấn ở phủ tạng sâu, từ đó hạn chế tổn thương sau này.
"Đây là cơ sở để khuyến cáo người dân tiêm vaccine, kể cả khi đã nhiễm virus" - TS. Thái nhấn mạnh, những bài báo liên quan đến hội chứng hậu COVID và tác dụng của vaccine cũng đã được đăng tải trên các tạp chí uy tín thế giới như Nature và Science cho thấy vaccine hiệu quả.
Đến nay, có 44 quốc gia đã triển khai vaccine trẻ 5-11 tuổi. Theo TS. Thái, kinh nghiệm từ các nước đã triển khai là bài học rất quý giá với Việt Nam. Các nước vẫn sử dụng hình thức triển khai như vaccine thông thường, dựa trên tinh thần tự nguyện của phụ huynh.
Ông cho biết, vaccine cho trẻ em dùng công nghệ mới, tốt hơn nhóm người lớn nên nguy cơ gây viêm cơ tim ở trẻ 5-11 tuổi thấp hơn ở trẻ lớn và người lớn. Những báo cáo qua hàng chục triệu liều tiêm ở nhiều nước đã tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ 5-11 tuổi cho thấy tỷ lệ viêm cơ tim này gần như không thấy. Nhưng những phản ứng khác như sốt, quấy khóc, sưng đau tại chỗ vẫn có và mức độ thấp hơn ở trẻ lớn, người lớn.
Các chuyên gia khẳng định những phản ứng thông thường này không thể tránh được vì đây là phản ứng rất bình thường của cơ thể khi tiêm chất lạ vào người. Điều này đã nằm trong tính toán. Việc điều chỉnh liều tiêm theo tuổi, cân nặng của trẻ để có liều phù hợp để có liều tối ưu mà vẫn sinh được miễn dịch tốt nhất cũng đã được chuyên gia tính toán kỹ.
Bên cạnh đó, phản ứng khác như choáng ngất, sốt cao kéo dài ghi nhận ở một số quốc gia song tỷ lệ này rất thấp, ví dụ Australia hoặc Isarael nhưng chưa có ca nào tử vong liên quan vaccine. Đấy là lý do các chuyên gia thấy rằng việc triển khai tiêm vaccine cho trẻ nhỏ đang an toàn.