VĐV Quách Thị Lan: Thể thao đã giúp tôi nhận ra giá trị của bản thân
Phá vỡ kỷ lục quốc gia đã được xác lập trước đó một thập niên, Quách Thị Lan ngoạn mục bước vào con đường Vận Động Viên (VĐV) điền kinh chuyên nghiệp khi chỉ vừa tròn 16 tuổi.
Được quan tâm và đầu tư hợp lý, cô gái dân tộc Mường đã có những bước phát triển thần tốc trong sự nghiệp. Liên tục đạt thành tích cao ở các giải điền kinh trong nước, Lan không chỉ là viên ngọc quý của làng điền kinh Việt Nam mà còn được cả ngành TDTT đưa vào danh sách những VĐV được đầu tư trọng điểm để vươn lên tầm khu vực.
Niềm đam mê với thể thao của bạn bắt nguồn từ đâu? Động lực nào để bạn trở thành VĐV chuyên nghiệp như ngày hôm nay?
Em đam mê thể thao từ bé. Mỗi khi đi học về, em thường thư giãn bằng việc chơi bóng chuyền, bóng đá cùng các anh trong xóm. Năm 2010, Thanh Hóa phát động cuộc thi Hội Khỏe Phù Đổng cấp tỉnh. Với sự ủng hộ của gia đình đặc biệt là từ mẹ, em đã mạnh dạn đăng ký thi điền kinh, vì em không thể đăng ký thi các môn bóng vì thiếu đồng đội nữ. Vận may đến với em khi cuộc thi ấy mang đến cho em những chiếc Huy Chương Vàng đầu tay, nội dung 100m và 400m. Em đã được các thầy tại Trung tâm huấn luyện và thi đấu TDTT Thanh Hóa chọn vào đội tuyển cấp tỉnh, được hưởng chế độ của một VĐV chuyên nghiệp và được tập luyện trong một môi trường chuyên nghiệp hơn.
Tại đây, với sự động viên và dìu dắt từ các thầy, em cảm thấy niềm đam mê thể thao của mình được chắp cánh mạnh mẽ. Mọi người rất kỳ vọng vào em và đó cũng là động lực để em phấn đấu. Chính vì thế, em quyết định chọn con đường thể thao chuyên nghiệp làm sự nghiệp cho mình, và chấp nhận những sự hi sinh, những thách thức mà bất cứ VĐV đỉnh cao nào cũng phải trải qua.
Cho đến thời điểm này, bạn hài lòng với thành tích nào nhất? Theo Lan đánh giá, bản thân bạn có lợi thế gì nổi trội để có thể phát triển tốt khi chơi điền kinh?
Em hài lòng nhất khi đoạt HCV cự ly 400m tại giải vô địch điền kinh Đông Nam Á 2012. Với thành tích 53 giây 76, em đã phá vỡ kỷ lục 54 giây 14 tại SEA Game 26 của VĐV người Thái Lan Treewadee Yongphan.
Còn nói về lợi thế bản thân, em nghĩ có lẽ đó là chiều cao 1m74, sải chân dài và sức rướn mạnh mẽ của mình, điều đó giúp em dễ dàng vượt qua đối thủ ở giai đoạn bức tốc về đích.
VĐV Việt Nam nhìn chung luôn bị thua thiệt về thể lực và chế độ dinh dưỡng so với vận động viên ở các quốc gia khác, điều này có tạo cho bạn những thách thức, có lúc nào bạn cảm thấy chán nản và muốn bỏ cuộc không?
Đối với em lúc này, việc tập luyện và thi đấu điền kinh là niềm hạnh phúc. Và khi đã hạnh phúc thì em sẽ không bao giờ nghĩ đến chuyện bỏ cuộc giữa chừng. Về vấn đề thể lực yếu và sức bền thua thiệt, bản thân em nói riêng hay các VĐV Việt Nam nói chung đều có thể cải thiện và nâng cao các kỹ năng lên mức mình mong muốn thông qua quá trình tập luyện chăm chỉ. Cái khó ở đây nằm ở chế độ dinh dưỡng khi em hay các bạn không có được sự điều chỉnh về dinh dưỡng thể thao phù hợp và chuyên biệt, nên đôi khi sau buổi tập em thường cảm thấy đuối sức và cơ thể uể oải. Tuy nhiên, em nghĩ đây là thách thức chung mà bất cứ ai đã chọn con đường thể thao chuyên nghiệp đều phải bằng mọi cách vượt qua.
Được tiếp cận những công nghệ tập luyện hàng đầu tại Mỹ, bạn đã rút ra những bài học gì cho bản thân?
Kỹ thuật thi đấu của em cần phải cải thiện nhiều. Em có chiều cao 1m74, sải chân dài nên cũng có những lợi thế nhất định khi thi đấu. Nhưng em cần thời gian và sự tập trung cao độ để nâng cao kỹ thuật chạy. Trong chuyến tập huấn tại Trung tâm IMG (Florida, Mỹ), em đã được các chuyên gia bộ môn điền kinh truyền đạt những kỹ thuật chạy mới, tiên tiến đang được các VĐV hàng đầu thế giới tập luyện. Như kỹ thuật chạy guồng ra trước, giúp mình không bị thừa lực và bức tốc nhanh hơn. Đây là một kỹ thuật hoàn toàn mới vì trước đây em chỉ được học cách chạy guồng ra sau, gây ra sự thừa lực.
Truyền thông đánh giá việc Lan vuột mất HCV tại SEA Games 2013 là một trong những sự kiện buồn của làng TTVN, cảm giác của bạn đến bây giờ ra sao?
Đó vẫn là một cảm giác tiếc nuối. Em đã dẫn đầu đường chạy gần như 90% nhưng đã bị kiệt sức vào 10 giây cuối dẫn đến việc bị vụt mất chiếc HCV. Do thể lực không được chuẩn bị tốt và cố gắng quá sức, em đã rơi vào tình trạng mất tri giác tạm thời dẫn đến bất tỉnh và phải đi cấp cứu. Qua sự cố đáng tiếc này, em mới nhận thức rõ chiến lược hồi phục sức khỏe trong quá trình thi đấu thể thao đỉnh cao quan trọng như thế nào. Và từ những chia sẻ của các chuyên gia dinh dưỡng, em hiểu được để hồi phục tốt thì ngoài việc có đủ thời gian hồi phục hợp lý, VĐV cần được áp dụng một chương trình dinh dưỡng chuyên biệt để cung cấp các dưỡng chất thiết yếu giúp cơ thể nạp đủ năng lượng và phục hồi nhanh sau mỗi buổi tập.
Bạn có chiến lược gì để tránh lặp lại sự cố đáng tiếc này?
Em đã thay đổi nhận thức về tầm quan trọng của dinh dưỡng trong thể thao. Trước đây em chỉ nghĩ mình chỉ cần ăn no ngày 3 bữa là đủ, nhưng trong chuyến tập huấn tại Trung tâm huấn luyện IMG (Florida, Mỹ), em đã được gặp và trò chuyện cùng Tiến sĩ John Heiss, Giám đốc dinh dưỡng chuyên biệt cho thể hình và thể thao của Herbalife toàn cầu, và được ông mở mang kiến thức về dinh dưỡng. Nhu cầu dinh dưỡng cần thiết của em mỗi ngày là 4.000 - 5.000 kcal trong khi cơ thể con người chỉ có thể dung nạp tối đa 1.000 - 1.200 kcal từ thực phẩm. Vì thế, em đã chủ động bổ sung thêm các dưỡng chất bằng cách ăn thêm các bữa phụ ngoài 3 bữa chính.
Ở các bữa phụ, hiện tại em đang dùng sản phẩm Herbalife 24. Đây là sản phẩm hỗ trợ quá trình cung cấp năng lượng và các chất điện giải cho các VĐV thể thao chuyên nghiệp. Nhờ sản phẩm này cùng với cách thức chia nhỏ bữa ăn và chế độ vận động nghỉ ngơi hợp lý, em đã không còn cảm giác đau nhức cơ sau mỗi buổi tập, hạn chế được sự suy giảm thể trạng và cảm thấy tràn đầy năng lượng cho những ngày tập tiếp theo. Nhờ đó mà em có thể dễ dàng tiếp thu toàn bộ giáo trình tập luyện tại Mỹ với cường độ được tăng dần lên sau mỗi tuần, mỗi giai đoạn.
Hiện thể thao chuyên nghiệp đang được nhiều người đặc biệt giới trẻ quan tâm. Bạn có thể chia sẻ kế hoạch sắp tới để phát triển sự nghiệp của mình?
VĐV thường tập luyện để cải thiện và nâng cao các yếu tố: kỹ thuật, sức bền, tốc độ và sự khéo léo. Hiện tại em đang tập trung để hoàn thiện kỹ thuật thi đấu trước khi bước vào giai đoạn nâng cao tốc độ. Đây là quan điểm tập luyện em được học từ các chuyên gia thể thao tại IMG. Một VĐV muốn chinh phục những đỉnh cao mới trong nghề phải có một nền tảng kỹ thuật thật vững chắc. Bên cạnh đó, em vẫn duy trì thói quen áp dụng chương trình dinh dưỡng đặc thù cho cá nhân mình để thể lực luôn được duy trì ở mức tốt nhất.
Cảm ơn Quách Thị Lan về buổi trò chuyện này! Chúc bạn luôn duy trì phong độ và trạng thái thể lực tốt nhất cho các cuộc tranh tài sắp tới.