Dạy con tự lập từ chiếc ba lô
Khi con gái tròn 1 tuổi, tôi cùng con đi chọn mua 1 cái ba lô và cái va li bé tí xíu. Con được độ 14 tháng, mỗi khi chuẩn bị đi đâu, tôi đều dạy con tự soạn quần áo, tự đeo ba lô, kéo vali.
Cả hai mẹ con cực kỳ tự hào về việc đó. Tôi cũng dạy con tự tắm gội, tự chải đầu, tự mặc quần áo bắt đầu từ giai đoạn này. Cũng xin nhắc: phải thật kiên trì, bạn không thể chờ đợi đứa trẻ 14 – 20 tháng làm được ngay việc gì đó chỉ sau 1 lần được dạy. Cái sự dạy đó có khi kéo dài hàng năm, và bạn phải thực hiện điều đó với gương mặt luôn vui vẻ, tươi cười, với giọng nói dịu dàng thể hiện sự yêu thương.
Nhiều bà mẹ có thói quen hay bắt bẻ, rồi “sửa” chúng ở mọi lúc, mọi nơi: con còn nói chưa rõ, cứ bắt con phải nói lại cho đúng – nếu không cẩn thận – chúng sẽ mất hết tự tin để “không thèm” nói nữa. Nếu con nói: “Con êu mẹ”, thay vì bắt con nhắc lại “Con yêu mẹ”, bạn hãy nói với con thật chính xác và chậm rãi: “Mẹ yêu con, mẹ yêu con lắm…”, rồi ôm lấy chúng. Bằng cách đó: bạn dạy con được hai điều: phát âm từ yêu sao cho đúng, và cách thể hiện tình yêu thương (khi yêu ai đó thì người ta thường ôm, hôn…)
Dạy con cách tự học: ngay khi nhận ra là con biết đọc, vào lúc gần 4 tuổi, tôi bắt đầu dạy con cách tự học. Do con đã có thói quen cứ sau khi ăn tối thì ngồi vào bàn đọc sách ngay từ lúc ngồi vững, việc tự học không hề khó. Tôi mua sách lớp 1, lúc đầu thì cùng con đọc, hướng dẫn con cách làm bài, rồi cho con làm theo các ví dụ trong sách. Khi con hiểu rõ cách làm, tôi giao bài tập để con tự làm. Sau một thời gian, tôi nói con tự đọc hướng dẫn, nếu con chưa hiểu, tôi giải thích cặn kẽ, để con nắm vững kiến thức, sau đó làm bài. Dần dần, tôi chỉ cần lên lịch từng ngày cho các môn học, con tự sử dụng sách bài học và bài tập để học.
Tôi luôn cố gắng gạt bỏ mọi sự căng thẳng và bực bội ra khỏi đầu, trước khi bắt đầu dạy con học. Bây giờ, khi ngồi nhớ lại: chưa một lần nào tôi cáu hoặc nói to với con, vì con chưa hiểu bài lúc tôi giảng. Chưa bao giờ tôi mắng, những lúc con thiếu tập trung. Trái lại, khi thấy con có vẻ thiếu tập trung, tôi lập tức chuyển ngay sang hoạt động khác mà con thích: bật nhạc lên để cùng con nhảy múa. Bạn đừng tưởng tượng là trong 1 tiếng học đó, hai mẹ con sẽ phải “còng lưng” làm bài. Một tiếng “học cùng con” của tôi diễn ra như sau: 2-3 phút đọc lý thuyết, sau đó bật nhạc nhảy quãng vài phút – ngồi vào bàn làm bài tập mẫu vài phút, bật nhạc lên tập 1 bài hát mới quãng 1 chút – làm 1-2 bài tập, chơi 1 trò chơi gì đó – làm bài tiếp… Quãng thời gian học và làm bài tăng dần lên theo độ tuổi. Khi con gái được 6 tuổi (trước ngày vào lớp 1), con đã có thể ngồi tự học quãng 40 – 50 phút liên tục (tức là bằng 1 tiết học tại trường). Vì vậy, khi bắt đầu vào lớp 1, cô giáo rất khen khả năng tập trung của con trong giờ học ở lớp.
Trần Bích Hà (TP. Hồ Chí Minh)