Vải nhuộm phẩm màu gây ung thư
Chỉ cần 100g phẩm màu hòa với hóa chất Javel có thể nhuộm cả trăm bộ đồng phục cho công nhân, học sinh...Nếu mặc thường xuyên quần áo nhuộm từ phẩm màu này có thể bị ung thư.
Hãi hùng từ "nhuộm chín" đến "nhuộm hoàn nguyên"
Bám theo chiếc ô tô mang biển kiểm soát: 30H 5971 vừa "thả" hàng nhuộm trở về, chúng tôi rẽ sang con đường nhỏ vào cánh đồng xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Trước mắt chúng tôi là một dãy nhà cấp 4 được bao bọc bằng hàng gai thép khá kiên cố. Đó là cơ sở nhuộm, hấp vải Hà-Dương ở xã Ninh Hiệp, diện tích xưởng ước chừng 600m2. Trong phòng nhuộm, nước Javel, keo, sơn, phẩm màu không nhãn mác vứt la liệt. Nền nhà nhơm nhớp, mùi hăng hắc bốc lên khiến tôi choáng váng
Trong xưởng 15 công nhân hùng hục khuân vác từ máy giặt cho vào lò hấp nhuộm. Bên gian khác, một tốp đang vội vã gấp vải đã nhuộm để chuyển đi. Bên chiếc máy nhuộm hoen rỉ, tay thợ kỹ thuật chốc chốc lại nhấp nhổm kiểm tra.
"Nhuộm vải bằng hóa chất và thuốc nhuộm có ảnh hưởng đến sức khỏe không?" - Tôi hỏi. Nữ công nhân tên Hoa cười tít: "Tôi làm nghề này cả chục năm nay, có đơn vị nào đặt hàng phải giả lại đâu. Cũng chưa bao giờ nghe thấy vải nhuộm có độc". "Thế muốn cho đồng phục thơm làm thế nào?" - Tôi gặng hỏi thêm. "Dễ ợt. Mỗi lô hàng khi nhuộm xong, đều được xịt thêm một lượng nước hoa có mà thơm cả tháng" - chị Hoa thành thật.
Quy trình nhuộm vải ở đây hết sức đơn giản. Để nhuộm 100kg quần áo công nhân cần 100g phẩm màu. Sau khi giặt xong, quần áo được cho vào một đầu máy hấp, có phẩm màu, hóa chất Javel, chất tẩy rửa.
Trước đây, nhiều người vẫn "nhuộm chín", tức là cho thuốc nhuộm cùng với nước rồi đun sôi (có thể kèm theo muối - PV) cho vải, áo quần vào nhuộm sau đó ngâm vào nước lã giặt lại cho đến khi nước giặt hết màu thì mới đem phơi. Còn hiện nay, với phương pháp "hoàn nguyên" chỉ cần cho vải và phẩm màu ngâm trực tiếp vào nước ấm. Sau khi sản phẩm "ăn màu" thì đem phơi nắng.
"Ưu điểm của công đoạn nhuộm "hoàn nguyên" là việc chuyển hóa màu của sản phẩm không diễn ra trong quá trình nhuộm, mà là quá trình phơi. Khi phơi, các hóa chất bị biến đổi theo nhiệt độ, thời tiết mà không hề ảnh hưởng đến gam màu và sức khỏe người tiêu dùng" - Một nam công nhân giấu tên giải thích.
Ông Lê Duy Khương, phó chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội cho biết: Các cơ sở nhuộm này đều không đăng ký giấy phép kinh doanh. Có đoàn kiểm tra đến thì họ chỉ khai báo là xưởng giặt, hấp là quần áo.
Thuốc nhuộm không nhãn mác bán tràn lan
Những hóa chất, thuốc nhuộm tại cơ sở Hà-Dương được bày bán la liệt tại phố Ngõ Gạch, phường Hàng Buồm (Hà Nội), nơi được mệnh danh là trung tâm phẩm màu của thủ đô. Theo ông Sơn, chủ cửa hàng Sơn Long số 13, phố Ngõ Gạch, nhà ông có bán hàng chục loại phẩm màu. Tất cả đều được nhập từ Trung Quốc. Giá của từng loại cũng khác nhau như: Màu đỏ có giá 60.000đ/kg. Màu xanh rẻ hơn một chút 50.000đ/kg.
Tuy nhiên, theo quan sát, tất cả các loại phẩm màu ở cửa hàng nhà ông Sơn đều không rõ nguồn gốc, không nhãn mác và ghi hạn sử dụng. Khách mua về dùng tự định liều lượng theo kiểu... ước chừng.
Tại phố Thợ Nhuộm, phóng viên cũng phát hiện thấy trên từng bộ quần áo, các loại khăn mặt, khăn lạnh... ngoài thông tin "100% cotton" thì không có thông tin nào về hóa chất tẩy, chất nhuộm. Cũng theo ghi nhận của phóng viên trên thị trường, từ thành phố đến nông thôn hiện đang tràn ngập các sản phẩm "nội y" giá từ 5.000 - 50.000đ