Từ vụ chìm tàu khám phá Titanic: Nhìn lại thảm kịch hàng hải gây ám ảnh suốt 111 năm qua

Cách đây 111 năm, vào ngày 15/4/1912, con tàu Titanic huyền thoại đã chìm xuống đáy Đại Tây Dương sau khi đâm vào tảng băng trôi và trở thành vụ tai nạn hàng hải lớn nhất, nổi tiếng nhất lịch sử thế giới hiện đại. Sau hơn một thế kỷ, câu chuyện về Titanic vẫn thu hút sự chú ý, nhất là khi mới đây, tàu lặn thám hiểm Titan - nỗ lực đưa con người thám hiểm xác tàu Titanic - dường như cũng đang phải chịu số phận y hệt, đó là chìm xuống hàng ngàn mét dưới đáy đại dương.   

Từ con tàu lớn nhất hành tinh tới thảm kịch lớn nhất thế giới 

RMS Titanic là con tàu vượt đại dương lớn nhất hành tinh lúc đi vào hoạt động năm 1910. Nó được xây dựng bởi công ty White Star Line (Anh quốc) và là con tàu biển lớn nhất, sang trọng nhất toàn thế giới vào thời điểm bấy giờ với sức chứa gần 4.000 người. Titanic được đóng một cách kỳ công với công nghệ hiện đại nhất đương thời, gọi là "kình ngư bất khả chiến bại" trên đại dương, không thể bị đánh chìm.

Là du thuyền sang trọng, để đặt chân lên Titanic không phải chuyện dễ dàng. Con tàu đã chở một lượng lớn giới quý tộc, tỷ phú, những nhân vật nổi tiếng và giàu có nhất thế giới thời bấy giờ. Họ bước lên tàu chủ yếu với mục đích đi du lịch nghỉ dưỡng, tận hưởng kỳ nghỉ xa hoa của mình. 

Ở thời đó, Titanic là chiếc tàu xa hoa và lộng lẫy tột bậc. Nó có bể bơi trên boong, thang máy, phòng tập thể dục, thư viện. Các phòng hạng nhất được ốp bằng những thanh gỗ chạm khắc tỉ mỉ, đồ đạc nội thất đắt tiền và các trang trí sang trọng khác. Ngay cả phòng hạng hai và hạng ba giá rẻ hơn nhiều vẫn sang trọng hơn rất nhiều các phòng đồng hạng trên các con tàu khác thời ấy. 

Thế nhưng ngay từ chuyến đi đầu tiên, Titanic đã chìm. Lần chuẩn bị khởi hành cuối cùng của Titanic xuất phát từ Belfast, Bắc Ireland vào ngày 2/4/1912. Đến ngày 14-15/4/1912, tàu đã đâm phải một núi băng và chìm dần xuống đáy đại dương, mang theo sinh mạng của 1.517 trên tổng số 2.229 hành khách và thủy thủ đoàn trên tàu. 

Bất chấp mọi nỗ lực cứu hộ, chỉ 706 người trên tàu được giải cứu thành công. Các nạn nhân may mắn sống sót chủ yếu đã lên thuyền cứu sinh và được kéo lên các con tàu đang ở khu vực lân cận, tiêu biểu là Carpathia. Rất nhiều thân nhân các nạn nhân đã đâm đơn khiếu nại công ty đóng tàu sau đó vì số lượng thuyền cứu sinh quá ít so với quy định chung và quy mô của Titanic.   

Những lý do khiến Titanic mãi là sự kiện chấn động

Vào đầu thế kỷ 20, vụ chìm tàu Titanic đã gây chấn động toàn cầu suốt một thời gian. Có quá nhiều lý do khiến vụ tai nạn này gây chú ý đến vậy. Việc một con tàu được giới thiệu là cao cấp nhất, lớn nhất và tiên tiến nhất hành tinh gặp bi kịch ngay từ chuyến đi đầu tiên đã làm mọi người ngỡ ngàng. Việc chở theo quá nhiều nhân vật nổi tiếng, có ảnh hưởng cũng là một nguyên nhân Titanic được mọi người quan tâm.  

Lý do vì sao Titanic bị chìm và trách nhiệm thuộc về ai vẫn luôn là một câu hỏi gây nhức nhối suốt hàng chục năm, cho đến ngày “thủ phạm” được xác định chính xác là do tảng băng trôi khổng lồ. Tuy nhiên, có rất nhiều vấn đề xung quanh thảm họa mà lỗi hoàn toàn không chỉ thuộc về tự nhiên. Suốt bao nhiêu năm trời, quá nhiều giả thiết đã được đưa ra. 

Dù nguyên nhân trực tiếp Titanic chìm là do đâm vào băng nhưng vì sao nó lại đâm vào “hố tử thần” này và bi kịch không thể được ngăn chặn trước mới là câu chuyện ly kỳ. Sau hàng chục cuộc điều tra, kiểm định của cả chính quyền lẫn tư nhân sau đó, người ta có thể liệt kê một danh sách dài những giả thiết lý do vì sao Titanic chìm: sai lầm lỗi kỹ thuật ngay từ khi đóng tàu, bánh lái kém tiên tiến không đủ khả năng xoay xở, lái tàu quá hoảng loạn nên không thể lái tàu vòng sang hướng khác, thủy thủ đoàn không có chìa khóa mở tủ đựng ống nhòm để quan sát tảng băng hay thậm chí có cả những thuyết âm mưu cho rằng đây là kế hoạch mưu sát hoàn hảo hay liên quan đến tâm linh. 

Vụ chìm tàu Titanic có thể nói đã gây ảnh hưởng trực tiếp rất lớn đến ngành hàng hải toàn cầu. Sau Titanic, rất nhiều thủ tục, tiêu chuẩn thiết kế tàu và việc thay đổi văn hóa hàng hải đã diễn ra nhằm đề phòng những thảm kịch tương tự. 

Nhưng vẫn chưa dừng lại ở đó, bộ phim kinh điển Titanic năm 1997 của đạo diễn James Cameron đã khiến cả thế giới một lần nữa nhớ tên Titanic. Bộ phim kể về chuyện tình lãng mạn giữa Jack (Leonardo DiCaprio) và Rose (Kate Winslet), giữ vị trí là bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại suốt 12 năm. Dù chuyện tình của cặp đôi chính được hư cấu nhưng không ít nhân vật khác trong phim là có thật. Titanic đã khiến cả thế giới một lần nữa biết và cảm thương trước thảm kịch đau buồn này. Bên cạnh đó, vụ đắm tàu cũng đã truyền cảm hứng cho rất nhiều tác phẩm điện ảnh, truyền hình và văn học khác trong suốt 100 năm. 

Những câu chuyện kỳ bí xung quanh Titanic đến tận bây giờ vẫn còn được kể và xuất hiện cả những câu chuyện mới. Và vụ tàu lặn Titan mất tích vào ngày vừa qua là một trong số đó. Ngày 18/6 (giờ địa phương), tàu Titan của công ty OceanGate đã mang theo 5 người lặn xuống đáy biển Canada để đi tham quan xác tàu Titanic. Đây là chuyến thám hiểm với mục đích du lịch được tiến hành với giá vé mỗi người lên đến hàng tỷ đồng. Thế nhưng chỉ sau khoảng 1 giờ 45 phút, con tàu lặn đã mất tín hiệu và số phận của các hành khách vẫn đang “ngàn cân treo sợi tóc”.