Tự trị đau khớp: Nhiều biến chứng nguy hiểm

Chữa bệnh này, mắc nhiều bệnh khác
 
Ngày 3-11, Khoa Cơ xương khớp, BV Nhân Dân 115 đã tiếp nhận năm bệnh nhân (BN) bị biến chứng do tự uống thuốc chứa corticoid. Ngồi bên cạnh giường bệnh của anh H.M., 43 tuổi, chị P. - vợ anh rầu rĩ: “Anh M. từng bị sưng đau khớp bàn chân. Anh uống đủ loại: từ thuốc Bắc, thuốc Nam cho đến các loại thuốc Tây tự mua. Sau hai năm uống thuốc, dù chỉ khi nào đau mới uống, nhưng khuôn mặt anh dần mập ra, bụng to lên, tay trái trở nên yếu hẳn, hai chân bị teo lại, không thể đi đứng được nữa, khớp mỗi ngày đau nặng hơn”.

 

Phòng cạnh bên, bà Đ.T.Th (ngụ Ninh Bình) cũng bị liệt giường khi mới nhập viện, vì yếu cơ và sưng đau khớp gối nên mọi sinh hoạt cá nhân đều phải có người phụ giúp. Bà kể, trước đây khi còn là y tá, bà thấy bác sĩ (BS) hay chích thuốc chứa corticoid để điều trị cho BN đau khớp.

Đến khi mắc bệnh thoái hóa khớp gối, bà đã tự chích thuốc cho mình. Thấy cơn đau mau giảm, cứ mỗi tuần bà lại tự chích một mũi, đến lúc không thể bỏ được thuốc. Sau ba năm sử dụng, bà đã cân nặng đến 68kg, tăng 15kg so với lúc chưa dùng thuốc. BS Hồ Phạm Thục Lan – Trưởng khoa Cơ xương khớp BV Nhân Dân 115 cho biết, do sử dụng quá lâu loại thuốc chứa corticoid, bà đã mắc thêm một số bệnh mới như: hội chứng Cushing (rối loạn chuyển hóa toàn thân), tăng huyếp áp, tiểu đường, tăng mỡ máu, viêm dạ dày, viêm phổi, loãng xương.
 
Mỗi ngày một viên cũng đủ liệt giường
 
BS Lê Anh Thư – Trưởng khoa Nội cơ xương khớp, BV Chợ Rẫy TPHCM bức xúc: “Hầu như ngày nào cũng gặp BN đến khám cơ xương khớp có triệu chứng bệnh do sử dụng thuốc corticoid như: mập mặt nhưng teo cơ. Đây là loại thuốc phải có sự chỉ định của BS, nhưng hiện nay người bệnh quá lạm dụng. Các cơ sở bán thuốc chứa corticoid cũng tràn lan, hiện không thể quản lý nổi”.
 
Đến các tiệm thuốc Tây, người bệnh dễ dàng mua được các loại thuốc chữa đau nhức khớp như thuốc Dexamethasone, có chứa chất corticoid. Gần đây, Thanh tra Sở Y tế TPHCM cũng phát hiện một số loại thuốc Đông dược có trộn tân dược, trong đó có chứa corticoid.
 
Thuốc chứa corticoid có công dụng hạ sốt, kích thích ăn ngon miệng, giảm nhanh triệu chứng đau nhức nên người bệnh thường tự ý sử dụng. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian, bệnh sẽ tái phát nặng hơn khiến người bệnh phải sử dụng lại thuốc cũ có chứa corticoid, dần dần đưa đến “ghiền” thuốc. Nếu không uống đúng loại thuốc này, người bệnh sẽ đau nhức, mệt mỏi không chịu nổi.
 
Chỉ cần mỗi ngày uống một viên Dexa 0,5mg (chứa chất corticoid) trong hai tuần cũng đủ gây ra hàng loạt các tác dụng phụ như: viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, tăng huyết áp, tăng đường huyết, tăng mỡ máu, rối loạn nước - điện giải, nứt da, rậm lông, phân bố mỡ bất thường trong cơ thể ở vùng mặt - cổ - vai - bụng, nhưng phần cơ ở tứ chi bị teo, yếu cơ. Ngoài ra, BN còn có thể bị những biến chứng nguy hiểm khác như: nhiễm trùng nặng, suy thượng thận cấp, nếu điều trị không kịp thời và đúng mức, có thể đưa đến tử vong.

 
Theo BS Thục Lan, bên cạnh các biến chứng trên, BN thường có tình trạng lo lắng, mệt mỏi, trầm cảm, giảm trí nhớ, kém tập trung. Về lâu dài, người bệnh còn bị loãng xương, giảm sức đề kháng, khó điều trị hơn.
 
Nguyên nhân trực tiếp của tình trạng trên là sự thiếu hiểu biết của BN về bệnh, cũng như việc lạm dụng thuốc chứa corticoid. Bên cạnh đó, sự quản lý không đúng mức việc sản xuất, buôn bán các loại thuốc Đông y, Tây y đã tạo điều kiện cho BN mua và sử dụng thuốc tùy tiện, bừa bãi, dẫn đến BN bị biến chứng bởi thuốc corticoid ngày càng tăng.