Từ trào lưu "biến hình anime" đến tạo ảnh đại diện bằng AI nhan nhản trên mạng, an toàn thông tin thế nào?

Trào lưu tạo ảnh bằng AI gây sốt MXH

Trào lưu chỉnh sửa ảnh anime (sửa như nhân vật phim hoạt hình) đang trở thành hot trend tại Việt Nam. Trên các mạng xã hội như Facebook, Tikok, Instagram đều ngập tràn những hình ảnh anime theo phong cách này. Đặc biệt khi mới đây, ứng dụng MXH Zalo còn cho phép người dùng tạo ảnh đại diện bằng trí tuệ nhân tạo trực tiếp mà không cần qua phần mềm khác. Với khả năng tạo ra ảnh đại diện của một người hoàn toàn mới theo nhiều phong cách, có thể trở thành các nhân vật theo mẫu có sẵn, tính năng này đã tạo sự thích thú đối với người dùng.

Từ giữa tháng 8/2023, tại Việt Nam xuất hiện trào lưu sử dụng ứng dụng Loopsie biến những bức ảnh thật thành ảnh hoạt hình theo phong cách anime (Nhật Bản). Loopsie sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) biến những hình ảnh, hình động, đoạn video để tạo ra những phiên bản mới thành ảnh hoạt hình, người máy, bộ xương hay hình vẽ 3D… Để sử dụng, người dùng cần tải ứng dụng trên App Store với dung lượng gần 200MB, đồng thời cho phép ứng dụng truy cập vào kho ảnh. 

Thử nghiệm thực tế cho thấy, việc tạo một ảnh chỉ mất khoảng 20-30 giây. Với cách dùng đơn giản, miễn phí ban đầu, kết quả đa dạng và thú vị, chỉ trong 1 tuần, Loopsie đã vươn lên trở thành ứng dụng được tải về nhiều nhất trên kho ứng dụng App Store dành cho nền tảng iOS tại Việt Nam. Và trào lưu này hiện vẫn chưa hết “nóng” trên các nền tảng mạng xã hội…

Tuy nhiên trước cơn sốt tạo ảnh đại diện bằng AI, nhiều người dùng tỏ ra khá lo lắng về việc lộ lọt dữ liệu cá nhân, thậm chí có thể trở thành công cụ cho kẻ xấu lợi dụng để lừa đảo. 

Những băn khoăn về an toàn thông tin

Trong bối cảnh lừa đảo trên không gian mạng diễn ra phức tạp, các hình thức lừa đảo ngày càng "hiện đại hoá" thì các chuyên gia về an toàn thông tin luôn khuyến cáo người dùng về nguy cơ lọt dữ liệu cá nhân khi sử dụng các ứng dụng được cung cấp trên mạng xã hội. Đặc biệt với các ứng dụng chỉnh sửa ảnh hay trò chơi hiện nay bao gồm cả ứng dụng thế hệ mới có tích hợp AI đều có khả năng thu thập thông tin cá nhân và hành vi sử dụng của người dùng. 

Để sử dụng ứng dụng, người dùng phải đồng ý với các điều khoản sử dụng do nhà cung cấp dịch vụ đặt ra. Trong đó, nhà cung cấp có quyền sử dụng, sao chép, hiển thị, phân phối và sửa đổi nội dung người dùng tải lên. Điều này đồng nghĩa với việc dữ liệu cá nhân của người dùng có thể bị lộ ra bên ngoài trong quá trình tải ảnh lên máy chủ của nhà cung cấp, hoặc bị nhà cung cấp sử dụng với mục đích khác mà không được thông báo. 

Chẳng hạn với trào lưu tạo ảnh anime đang gây sốt như hiện nay, ngoài các quyền phải có ở những ứng dụng chỉnh sửa ảnh thông thường như truy nhập vào camera, chụp ảnh, đọc nội dung, sửa đổi hoặc xóa nội dung trong bộ nhớ, ứng dụng này còn yêu cầu khá nhiều quyền như quyền truy cập vị trí, quyền chạy khi khởi động, đọc thông báo và ngăn điện thoại chuyển sang chế độ ngủ.

Tuy nhiên nếu như kho ảnh của các ứng dụng này không may bị đánh cắp bởi kẻ xấu, chúng có thể sử dụng các công cụ chỉnh sửa ảnh, video để tạo nội dung giả mạo và sử dụng vào mục đích xấu cũng như gây ảnh hưởng đến danh tiếng và hình ảnh của người dùng. Chưa dừng lại đó, các thông tin sinh trắc học thu được từ khuôn mặt của người dùng có thể bị sử dụng để mở các tài khoản nhằm đánh cắp các thông tin nhạy cảm như dữ liệu tài chính, danh tính, xâm nhập ứng dụng thanh toán, mở khóa thiết bị di động hoặc tạo tài khoản ảo trên mạng xã hội.

Vậy nên, khi sử dụng các ứng dụng này, người dùng cần cẩn trọng để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro tiềm ẩn, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi kẻ xấu đang sử dụng công nghệ deepfake để tạo ra các cuộc gọi video giả mạo, phục vụ các mục đích xấu, thậm chí là lừa đảo.

Về vấn đề này, lời khuyên mà các chuyên gia an toàn thông tin đưa ra đối với người dùng là hạn chế chia sẻ dữ liệu, hình ảnh cá nhân mang tính riêng tư trên các nền tảng mạng xã hội.

Đặc biệt, người dùng chỉ nên sử dụng các ứng dụng uy tín, đã được các cơ quan có thẩm quyền đánh giá; đọc kỹ các điều khoản trước khi sử dụng; kiểm soát các quyền truy cập và đọc kỹ trước khi bấm nút đồng ý. Ngoài ra, người dùng cần cẩn trọng với những ứng dụng không rõ nguồn gốc từ nước ngoài.