"Tự bỏ tiền túi phục dựng 8.000 bức ảnh liệt sĩ, chúng em bị họ gọi là lũ làm màu"

Những chàng trai "tô màu" cho ký ức

Từ những mày mò ban đầu về ứng dụng AI trong chỉnh sửa ảnh, Phùng Quang Trung và những người bạn lập nên nhóm "Tô màu ký ức –Skyline", mang sứ mệnh phục dựng miễn phí ảnh liệt sĩ, dành tặng mẹ Việt Nam anh hùng.

Sau 4 năm, nhóm bạn trẻ không quá dư dả về vật chất, đến từ nhiều ngành nghề khác nhau đã hoàn thành khối công việc đồ sộ: Hồi sinh hơn 8.000 bức ảnh liệt sĩ, tổ chức gần 30 chương trình tri ân để trao tặng ảnh, thăm hỏi và tặng quà tới các gia đình.

Các bức ảnh sau khi phục dựng kèm theo câu chuyện về cuộc đời và sự hy sinh của các liệt sĩ đã trở thành hiện tượng thu hút hàng trăm triệu lượt quan tâm trên mạng xã hội.

Hoạt động bền bỉ của Trung và nhóm bạn được ca ngợi trong việc góp phần lan tỏa tinh thần uống nước nhớ nguồn đến cộng đồng, trở thành nguồn cảm hứng cho giới trẻ.

Năm nay, "Tô màu ký ức" là một trong những dự án đề cử tại Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize, với chủ đề "Kiên trì phụng sự".

Tại vòng chung kết, chặng đường của"Tô màu ký ức" được thể hiện qua phần thuyết trình chân thành, mộc mạc. Trên sân khấu, không có những con số hàng tỷ đồng choáng ngợp, không có hàng trăm mái nhà được xây mới, tất cả chỉ là hình ảnh giản dị: những mẹ già, ôm chặt trong tay "những người con" trở về, đôi mắt rưng lệ.

Câu chuyện của "Tô màu ký ức" giản đơn nhưng xuyên qua lớp vỏ ngoài để chạm vào trái tim người nghe; nhắc nhở về một sự thật đôi khi bị lãng quên: những hành động vì cộng đồng đích thực đôi khi không chỉ là lấp đầy những thiếu thốn vật chất.

Ngoài kia, vẫn còn những tâm hồn thầm lặng mang trong mình nỗi đau thiếu vắng ký ức và tổn thương về tinh thần. Giữa bức tranh cuộc sống còn nhiều mảng màu u ám và dang dở, "Tô màu ký ức" đã vẽ thêm một phần sắc màu tươi sáng.

Trách nhiệm của mình, đừng nhờ cậy người khác

Đứng trước bức ảnh giới thiệu về nhóm tại triển lãm, Phùng Quang Trung, thủ lĩnh của "Tô màu ký ức" kể lại hành trình mà các thành viên cùng nhau đi qua, bày tỏ lòng ngưỡng mộ đến những dự án nổi tiếng khác.

"Một nhóm nhỏ như Tô màu ký ức"cảm thấy vinh dự khi được góp mặt trong một giải thưởng mang tên vì cộng đồng. Được tiếp xúc với những anh chị làm những dự án ý nghĩa ngoài đời, chúng em càng thêm ngưỡng mộ và khâm phục", Trung bày tỏ.

Chàng trai sinh năm 1995 giải thích ngọn nguồn của "Tô màu ký ức" là nguyện vọng giản dị muốn thế hệ trẻ thấu hiểu hơn về mạch nguồn lịch sử và khắc ghi lòng tri ân đối với những người đã dựng xây hòa bình.

Những di ảnh quý giá của các anh hùng, liệt sĩ đang dần phai nhạt theo sự nghiệt ngã của thời gian. Đây không chỉ là mất mát của riêng mỗi gia đình, mà còn là nguy cơ mai một một phần di sản tinh thần vô giá của dân tộc. Nhờ sự phát triển của AI, công việc phục dựng trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn so với cách thức thủ công trước đây.

"Cả nhóm đều tin mình mang trong tim một tinh thần lớn lao. Đạo lý của người Việt là uống nước nhớ nguồn. Qua công việc này, chúng em mong muốn góp phần truyền cảm hứng để thế hệ trẻ hiểu rằng: Hòa bình không phải là món quà tự nhiên mà là sự đánh đổi bằng máu xương và sự hy sinh cao cả".

"Tô màu ký ức" gây ấn tượng khi là một nhóm các bạn trẻ nhiệt huyết, hoạt động tự thân, không nhận bất kỳ nguồn lực tài chính từ đơn vị hay tổ chức đồng hành. Cả nhóm duy trì hoạt động với sự đóng góp của chính các thành viên, người là thợ ảnh, người làm công việc giao hàng cho đến lái xe tải. Dù có thể mở rộng thành dự án quy mô lớn, "Tô màu ký ức" quyết định gạt bỏ mọi ý định kêu gọi kinh phí.

"Ngay từ ngày đầu, các thành viên đều cam kết: công việc chỉ dừng lại ở ý nghĩa tinh thần, tuyệt đối không kêu gọi tiền bạc hay hỗ trợ bên ngoài," Trung nhấn mạnh. "Chúng em xem đây là trách nhiệm, và đã là trách nhiệm thì nên tự làm bằng công sức của mình. Việc kêu gọi tiền hỗ trợ là điều không nên. Dù không dư dả, mọi nguồn duy trì hiện tại đều được chắt chiu từ chính túi tiền cá nhân các thành viên".

"Tô màu" nhiều đến mức bị gọi là "làm màu"

Để theo đuổi hành trình "Tô màu ký ức", Trung đã phải đánh đổi nhiều thứ. Bản thân Trung đã bỏ nghề marketing để chuyên tâm vào công việc phục chế. Dù là dự án ý nghĩa và phi lợi nhuận, Trung và nhóm bạn từng phải đối mặt với những lời ác ý, thị phi.

"Vì phục dựng ảnh miễn phí, chúng em gặp áp lực rất lớn từ những người làm dịch vụ trả tiền ngoài kia. Có những người nghĩ rằng chúng em đang làm màu, bày vẽ, chứ không có ý đồ gì tốt. Nhưng sau nhiều năm cố gắng, cả nhóm cũng dần được an ủi bởi sự thấu hiểu và ghi nhận của cộng đồng. Khao khát lớn nhất của nhóm giờ đây là có thể đi nhiều nơi hơn nữa, trao nhiều bức ảnh hơn nữa", Trung lý giải.

4 năm miệt mài, Trung và nhóm bạn có nhiều kỷ niệm cảm xúc, khiến bản thân càng thêm động lực và quyết tâm cho dự án.

"Trong một chương trình tri ân ở Hải Dương, chúng em gặp gỡ một mẹ Việt Nam Anh hùng đã già yếu, không còn nhớ tên các con. Thế nhưng, khi bức ảnh liệt sĩ phục dựng được đưa ra, mắt mẹ sáng lên, những giọt nước mắt trào dâng. Mẹ đọc rành rọt tên của từng người con, nhớ rõ 'đứa mất ở miền Nam, đứa ở Campuchia'. Mẹ vừa khóc vừa nói nhớ và thương các con lắm. Chỉ khoảnh khắc ấy, chúng em nhận ra tình mẫu tử thật thiêng liêng. Từ đó, cả nhóm dành sự ưu tiên tuyệt đối cho mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống, những người khắc khoải nỗi nhớ con và cần những ký ức sắc màu này hơn ai hết", chàng trai trẻ kể lại.

Sau "Tô màu ký ức" sẽ là "Tô màu lịch sử"

Sau 4 năm, "Tô màu ký ức" từ những chàng trai hồn nhiên nay đã trưởng thành và trách nhiệm hơn. Tất cả vẫn vẹn nguyên niềm say mê với công việc. Điều quan trọng hơn cả là tự hào khi được lan tỏa những điều tốt đẹp nhất.

"Chúng em thấy mình thay đổi nhiều hơn, từ cách làm việc, giao tiếp. Quan trọng hơn là cảm thấy may mắn khi mà được mọi người biết đến và yêu quý", Trung nói.

Các thành viên của nhóm khẳng định, "Tô màu ký ức" là dự án tâm huyết, kiên trì và sẽ không dừng lại. Ngay cả khi hoàn thành xong chặng đường phục dựng tất cả di ảnh liệt sĩ, "Tô màu ký ức" sẽ vươn xa hơn với một sứ mệnh khác, hướng tới bảo tồn ký ức lịch sử ở quy mô lớn.

""Tô màu ký ức" mong sẽ lập được một hệ thống thông tin dữ liệu về liệt sĩ để có thể hỗ trợ cho các đơn vị chuyên đi tìm các phần mộ liệt sĩ. Dựa vào công nghệ, nhóm cũng muốn tái hiện cả những câu chuyện, những trận đánh lịch sử hào hùng của dân tộc. Đi cùng với đó là thực hiện các dự án với gia đình hoàn cảnh khó khăn mất mát người thân như ở làng Nủ", Trung chia sẻ về dự định tương lai.

"Không chỉ là những liệt sĩ hy sinh trong thời chiến, thời bình cũng có những anh hùng, những con người quên mình vì đất nước. Chúng em cũng muốn tái hiện lại họ trong những cuốn sổ ký ức mới".