Triệu phú cà phê Singapore: Đưa văn hóa ẩm thực nước nhà ra thế giới

Kể từ khi mới được thành lập cho đến tận thời điểm hiện tại, Ya Kun Kaya Toast vẫn trung thành với cội nguồn của mình, những nét truyền thống và kỹ thuật nấu nướng vượt thời gian đã biến thương hiệu này trở thành một cái tên mang tính biểu tượng trong nền ẩm thực của Singapore.

Ngoài những thành tựu đáng kể của người sáng lập, những thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Ya Kun Kaya Toast đã tiếp tục không ngừng phát huy di sản của thương hiệu, đồng thời luôn đổi mới đúng cách để thích ứng với thị hiếu và nhu cầu không ngừng phát triển của những khách hàng sành điệu.

Trong những thập kỷ qua, mỗi thế hệ lãnh đạo đã đóng góp sự tinh tế và đổi mới độc đáo của riêng họ, đảm bảo rằng Ya Kun Kaya Toast vẫn là ngọn hải đăng chỉ đường và là tượng đài của di sản ẩm thực tại đảo quốc sư tử.

Câu chuyện về nguồn gốc của Ya Kun Kaya Toast

Jesher Loi, chủ sở hữu thế hệ thứ ba của Ya Kun Kaya Toast cho biết: "Ông tôi là Ya Kun, ông là một người có thật và câu chuyện về thương hiệu Ya Kun cũng là một câu chuyện được xây dựng dựa trên những hành trình và trải nghiệm có thật".

Nguồn gốc của thương hiệu này bắt nguồn từ Loi Ah Koon ('Ya Kun' là từ Hán Việt tương đương với 'Ah Koon'), một thanh niên Trung Quốc nhập cư đến Singapore khi mới 15 tuổi. Không có sẵn trong mình bất cứ kỹ năng đặc biệt nào, Ah Koon bắt đầu hành trình tạo dựng con đường riêng cho mình tại vùng đất mới này.

Bắt đầu với vai trò trợ lý trong một quán cà phê ở Hải Nam, Ah Koon đắm mình trong thế giới pha chế cà phê, học hỏi nghệ thuật rang hạt cà phê và dần dần hoàn thiện kỹ năng của mình.

Về sau, Ah Koon quyết định bắt tay vào kinh doanh quán cà phê cùng hai đối tác khác - cũng là những người Trung Quốc nhập cư - tại khu vực Telok Ayer Basin. Mối hợp tác này kéo dài một thời gian, đến khi các đối tác rời đi để tìm kiếm những cơ hội mới, Ah Koon mới nắm toàn bộ quyền sở hữu công việc kinh doanh.

Đến năm 1944, quán cà phê này được đăng ký kinh doanh với tên gọi Ya Kun Coffeestall (Quán cà phê Ya Kun), báo hiệu một kỷ nguyên mới cho thương hiệu nổi tiếng sau này.

Trên thực tế, công việc kinh doanh của Ya Kun bắt đầu phất lên từ năm 1936, khi vợ của ông sáng tạo ra món bánh mì nướng kaya (bánh mì ăn kèm với loại sốt làm từ dừa và trứng). Vào thời điểm này, Ah Koon cũng bắt đầu tự rang cà phê. Ông mua thêm các loại hạt cà phê, bơ thực vật và đường rồi rang chúng bên trên bếp củi phía sau gian hàng.

Ah Koon cũng bắt đầu tự rang cà phê. Anh ta mua hạt cà phê, thêm bơ thực vật và đường rồi rang chúng trên củi ở phía sau gian hàng của mình.

Đến giữa những năm 1950 và 1970, các con trai của Ah Koon - cha và chú của Jesher - đã tham gia kinh doanh cùng cha mẹ, biến nó thành một doanh nghiệp gia đình.

Đầu những năm 2000, chính phủ Singapore lên kế hoạch thu hồi khu đất nơi có quán cà phê ban đầu ở Telok Ayer Basin. Ah Koon buộc phải tìm một địa điểm mới, vì vậy ông đã chuyển công việc kinh doanh của mình sang Lau Pa Sat. Quán cà phê tiếp tục tồn tại ở đây trong vòng 15 năm nữa, trước khi quay trở lại với khu vực chợ Telok Ayer trước đây.

Sự kiện này đã góp phần thúc đẩy quyết định "chuyên nghiệp hóa" doanh nghiệp và khám phá những chân trời mới của gia đình Ah Koon.

Địa điểm mới thực sự đã mang lại sự nổi tiếng đột biến, thu hút cả khách du lịch và người dân địa phương. Được khuyến khích bởi sự ủng hộ của thực khách và lượng du khách quốc tế, Ya Kun Kaya Toast đã nhìn thấy tiềm năng mở rộng ra ngoài bờ biển Singapore.

Tập trung vào phát triển thương hiệu và đảm bảo trải nghiệm nhất quán cho khách hàng ở mọi chi nhánh, những nỗ lực của gia đình đã đơm hoa kết trái khi Ya Kun Kaya Toast dần tiến vào các trung tâm mua sắm, tiếp cận nhiều đối tượng hơn và củng cố vị thế là một thương hiệu Singapore được yêu thích.

Từ nhạc opera đến kinh doanh cà phê

Jesher Loi mới chỉ gia nhập Ya Kun Kaya Toast vào tháng 8 năm 2010. Trước khi tiếp nối công việc kinh doanh có từ đời ông nội, người đàn ông 38 tuổi này đã theo học ngành âm nhạc cổ điển tại Đại học The Master.

Mặc dù ban đầu anh dự định học khoa học tại một trường đại học địa phương, nhưng tình yêu dành cho âm nhạc đã khiến anh phải nghỉ một năm và theo học khóa đào tạo âm nhạc tại Mỹ.

"Tôi muốn đăng ký các khóa học âm nhạc trước khi trở lại Singapore để theo đuổi bằng cấp trong 4 năm đại học. Tuy nhiên, khi đến Mỹ, tôi mới nhận ra rằng tôi yêu việc ca hát rất nhiều và tôi nói với bố mẹ rằng mình muốn ở lại đây", Jesher chia sẻ.

Bố mẹ của Jesher đã đồng ý cho anh tiếp tục ở lại để học hát. Tuy nhiên học cũng nói thêm rằng Jesher vẫn sẽ phải tham gia vào việc kinh doanh của gia đình, dù là bằng cách này hay cách khác. Vì vậy, họ khuyên anh nên bắt đầu học kinh doanh ngay từ khi còn trẻ.

Jesher đã nghe theo lời khuyên của cha mẹ, mặc dù cuối cùng anh vẫn không có bằng cấp chính thức vì "thiếu một lớp để tốt nghiệp đúng hạn". Tuy nhiên, anh đã học đủ để trang bị cho mình mọi kiến thức cần thiết về kinh doanh - từ kinh tế vi mô, vĩ mô đến tiếp thị và quản lý kinh doanh.

Khi Jesher lần đầu tiên tham gia Ya Kun Kaya Toast, cha anh ấy đã giao cho anh ấy vai trò trợ lý. Vị trí này cho phép anh học hỏi mọi thứ từ cha mình về công việc kinh doanh một cách trực tiếp — quan sát các cuộc họp, đi cùng ông đến các cuộc phỏng vấn và gặp gỡ những cá nhân quan trọng. Tại các cuộc họp kinh doanh này, cha của Jesher luôn giới thiệu anh ấy là con trai của ông ấy hơn là trợ lý của mình, tạo nền tảng cho sự phát triển dần dần của Jesher trong công ty.

Theo thời gian, trách nhiệm của Jesher mở rộng và anh chuyển sang vai trò giám đốc thương hiệu. Hiện nay, anh giữ vị trí giám đốc phát triển thương hiệu và thị trường, chịu trách nhiệm định hình bản sắc thương hiệu của Ya Kun và khám phá các cơ hội thị trường mới.

Mặc dù là con trai của ông chủ, Jesher cho biết anh không phải đối mặt với bất kỳ sự phán xét đáng kể nào trong công ty. Bản chất hòa nhã của cha anh và sự tôn trọng lẫn nhau giữa các nhân viên đã góp phần tạo nên một môi trường làm việc tích cực. Việc Jesher thường xuyên đến công ty khi còn là sinh viên cũng giúp anh dễ dàng hòa nhập với gia đình Ya Kun.

Tuy nhiên, việc tiếp quản một doanh nghiệp gia đình lâu đời và được yêu mến không chắc chắn sẽ tồn tại những thách thức. Jesher cũng thừa nhận rằng bản thân đã rất khó khăn khi chuyển đổi từ việc hát opera sang kinh doanh.

Bất chấp điều đó, anh ấy đã tiếp cận doanh nghiệp với sự quyết tâm và một tâm hồn cởi mở, ham học hỏi và phát triển. Qua nhiều năm, anh ấy đã trau dồi kỹ năng của mình ở nhiều khía cạnh khác nhau, bao gồm viết báo cáo, giao tiếp hiệu quả, quản lý nhóm và đưa ra quyết định.

Cân bằng truyền thống và đổi mới

Khi Jesher tham gia kinh doanh, Ya Kun đã trên đà phát triển với 30 đến 40 cửa hàng nhượng quyền. Khi đó, trọng tâm của anh ấy là mở rộng các cửa hàng, thiết lập mối quan hệ với chủ nhà hàng và nắm vững những quy tắc trong hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, khi một vài năm qua đi, Jesher đã nhận ra sự cần thiết phải thích ứng với thay đổi của thời đại và nắm bắt quá trình số hóa.

Ngày nay, anh coi trọng việc xây dựng mối quan hệ với các bên liên quan, đồng thời tận dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm của khách hàng và hợp lý hóa hoạt động.

"Từ trước đến nay không có sự biến chuyển đáng kể nào. Thay vào đó, có rất nhiều cải tiến như phòng ban mới và ý tưởng mới. Đó cũng là một nỗ lực có ý thức, vì không dễ để duy trì thương hiệu và tiêu chuẩn của bạn trong một thế giới đang phát triển," Jesher nói.

Cân bằng giữa truyền thống và đổi mới là một nhiệm vụ tế nhị, và anh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "hiểu rõ về thương hiệu". Bằng cách hiểu bản sắc cốt lõi của Ya Kun, Jesher đảm bảo rằng mọi ý tưởng hoặc sáng kiến mới, chẳng hạn như phát triển ứng dụng dành cho thiết bị di động, sẽ phù hợp với trải nghiệm thương hiệu từ trước đến nay.

Bên cạnh đó, anh cũng cho biết thêm rằng trong những năm qua, Ya Kun đã phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm nguồn lực hạn chế, quản lý nhân sự và giá cả nguyên liệu biến động. Là một doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), Ya Kun phải "sáng tạo và nhanh nhẹn" trong việc phân bổ nguồn lực.

Trước tình hình trên, Jesher cùng các thành viên doanh nghiệp đã tính toán rủi ro, khám phá các dự án kinh doanh mới, ưu tiên đào tạo nhân sự và giữ chân nhân tài. Khả năng thích ứng và thực hiện những điều chỉnh cần thiết của thương hiệu đóng một vai trò quan trọng trong việc vượt qua những thách thức này.

Đại dịch Covid-19 đã đặt ra một trở ngại chưa từng có đối với các doanh nghiệp trên toàn thế giới và Ya Kun cũng không được miễn trừ. Tuy nhiên, thương hiệu đã đủ may mắn để có thể tiếp tục hoạt động bằng cách cung cấp dịch vụ mang đi và đáp ứng nhu cầu giao đồ ăn ngày càng tăng.

Chiến lược tấn công và phòng thủ mang tên quyền sở hữu trí tuệ

Khi được hỏi về các vấn đề vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, Jesher mô tả đây là một khái niệm đa diện bao gồm cả chiến lược phòng thủ và tấn công. Anh cho biết: "Ngay từ rất sớm, chúng tôi đã nhận được lời khuyên rất hữu ích rằng quyền sở hữu trí tuệ nên đóng vai trò làm công cụ dẫn đường. Cách tiếp cận này đã ăn sâu vào tiềm thức của công ty từ những ngày đầu thành lập.

Thay vì coi quyền sở hữu trí tuệ là việc phải cân nhắc, Ya Kun Kaya Toast đã ưu tiên bảo vệ sở hữu trí tuệ ngay từ đầu, ngay cả ở những quốc gia mà họ vẫn chưa mở chi nhánh. Lập trường chủ động này hoạt động như một biện pháp ngăn chặn những người có khả năng vi phạm và giúp giảm đáng kể nhu cầu về các cuộc chiến pháp lý để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Mặc dù họ vẫn gặp phải một số trường hợp tranh chấp trên giấy tờ - trong đó có những trường hợp muốn đăng ký tên thương hiệu giống với tên của Ya Kun Kaya Toast - nhóm pháp lý của công ty đã xoay sở để xử lý những trường hợp này mà không cần dùng đến kiện tụng.

Ngoài ra, Jesher làm rõ rằng miễn là doanh nghiệp đang tranh chấp không kinh doanh cùng một mặt hàng cốt lõi là cà phê và bánh mì nướng kaya, thì điều này sẽ không gây ra mối đe dọa trực tiếp đến hoạt động kinh doanh.

Tìm hiểu sâu hơn về các chi tiết cụ thể của kế hoạch quản lý sở hữu trí tuệ, Jesher nhấn mạnh việc đăng ký nhãn hiệu, biểu trưng và bảng màu là một số bước tất yếu. Những yếu tố này không thể tách rời khỏi bản sắc thương hiệu của họ và ngay cả những người được nhượng quyền của họ cũng bị cấm thay đổi chúng.

Chiến lược bảo vệ sở hữu trí tuệ toàn diện này không chỉ giúp tạo sự khác biệt cho thương hiệu mà còn mang lại uy tín và sự đảm bảo cho các cơ quan chính phủ cùng các nhà cung cấp ở thị trường nước ngoài.

Tiếp tục tập trung vào tính bền vững

Ngày nay, Ya Kun Kaya Toast đã có mặt tại tám quốc gia trên khắp châu Á — Singapore, Malaysia, Thái Lan, Myanmar, Campuchia, Indonesia, Trung Quốc và Nhật Bản. Với 73 cửa hàng tại địa phương và khoảng 50 cửa hàng ở nước ngoài, thương hiệu này thực sự đã trải qua một chặng đường dài kể từ khởi đầu khiêm tốn là một gian hàng bán rong.

Suy ngẫm về bước ngoặt đã đưa Bánh mì nướng Ya Kun Kaya đến thành công hiện tại, Jesher tin rằng may mắn đã đóng một vai trò to lớn. Ya Kun đã xuất hiện trong lĩnh vực nhà hàng, ăn uống vào thời điểm nó vẫn còn đang phát triển, giúp thương hiệu có nhiều không gian để bứt phá.

Chưa hết, Jesher cũng ghi nhận bản năng xây dựng thương hiệu sắc sảo của mẹ anh. Bằng cách duy trì cách phối màu và phông chữ nhất quán, Ya Kun đã tạo được tiếng vang với mọi người mà không cần đầu tư quá nhiều vào các đại lý xây dựng thương hiệu. Nhưng trên tất cả, anh cho rằng thành công lâu dài của Ya Kun là nhờ nỗ lực chung của toàn thể thành viên công ty.

Tầm nhìn dài hạn của Jesher là đưa Ya Kun trở thành trụ cột ở Singapore và là "điểm thu hút" ở nhiều thành phố khác nhau ở nước ngoài, nhưng vẫn đảm bảo trọng tâm trước mắt tính bền vững hàng ngày.

Hiện tại, Ya Kun đang tập trung vào việc phát triển sự hiện diện của mình tại địa phương, với các cơ sở mới khai trương gần đây ở Balestier, Bukit Timah Plaza và Woodleigh. Tuy nhiên, Jesher vẫn nhận thức được thị trường nước ngoài và đang khám phá các cơ hội để tương tác với khán giả quốc tế.