Triệu chứng dễ nhầm lẫn của căn bệnh ung thư máu bé Bắp mắc phải: Những điều cần biết để nhận diện sớm căn bệnh nguy hiểm

Những ngày vừa qua, tình trạng sức khỏe bé Bắp (tên thật là M.H., SN 2021) đang nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng mạng. 

Theo chị Lê Thị Thu Hòa (SN 1997, quê Ninh Thuận) - mẹ bé Bắp chia sẻ: Bé mắc bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính - một dạng ung thư máu hiếm gặp và nguy hiểm. Hiện tại, bé đang ở Singapore để chờ ghép tủy.

Vậy bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính mà bé Bắp mắc phải là gì? Triệu chứng bệnh ra sao và mức độ nguy hiểm thế nào?

Bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính mà bé Bắp mắc phải là gì?

Theo tờ Medicalnewstoday, bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính (T-ALL) là một loại ung thư máu tiến triển nhanh, xuất phát từ tủy xương và có thể lan sang các cơ quan khác trong cơ thể. Đây là một dạng hiếm của bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL), trong đó các tế bào lympho T - một phần quan trọng của hệ miễn dịch - phát triển bất thường và không thể thực hiện đúng chức năng của mình.

T-ALL là một bệnh nguy hiểm nhưng có thể điều trị được, đặc biệt nếu được phát hiện sớm.

Theo thống kê, mỗi năm có khoảng 6.600 ca mắc mới bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL), trong đó:

- T-ALL chiếm khoảng 12–15% các trường hợp ở trẻ em. 

- T-ALL chiếm khoảng 25% các trường hợp ở người lớn.  

T-ALL ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?

Ở người mắc T-ALL, các tế bào lympho T bất thường tăng sinh không kiểm soát, tích tụ trong tủy xương, làm cản trở quá trình sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh. Điều này dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:

- Suy giảm miễn dịch: Cơ thể dễ bị nhiễm trùng do thiếu tế bào bạch cầu khỏe mạnh. 

- Thiếu máu: Giảm lượng hồng cầu khiến người bệnh mệt mỏi, chóng mặt, khó thở. 

- Rối loạn đông máu: Dễ bị bầm tím, chảy máu không kiểm soát. 

- Tổn thương gan, lá lách và hạch bạch huyết: Có thể gây sưng hạch bạch huyết ở ngực, chèn ép khí quản và gây khó thở.

Ngoài ra, các tế bào ung thư có thể xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương (não và tủy sống), dẫn đến các triệu chứng thần kinh như đau đầu, buồn nôn, co giật.

Triệu chứng của T-ALL

Theo Thạc sĩ Y tế Công cộng, Zia Sherrell: Triệu chứng của bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường, bao gồm:

- Mệt mỏi, yếu cơ. 

- Khó thở, tim đập nhanh. 

- Sốt kéo dài, đổ mồ hôi đêm. 

- Bầm tím dễ dàng, chảy máu bất thường (chảy máu cam, chảy máu nướu răng). 

- Sưng hạch bạch huyết, đặc biệt ở vùng ngực. 

- Đau xương khớp do tủy xương bị tổn thương. 

- Trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp vấn đề về thị lực hoặc co giật nếu tế bào ung thư lan đến não.

Do T-ALL tiến triển nhanh, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò rất quan trọng.

Nếu bác sĩ nghi ngờ một bệnh nhân mắc T-ALL, họ sẽ chỉ định các xét nghiệm sau để xác định bệnh:

- Xét nghiệm máu: Kiểm tra số lượng bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu bất thường. 

- Chọc tủy xương: Lấy mẫu tủy xương để kiểm tra sự hiện diện của tế bào ung thư. 

- Chọc dịch não tủy: Xác định xem tế bào ung thư đã lan đến hệ thần kinh trung ương hay chưa. 

- Xét nghiệm di truyền & miễn dịch: Giúp phân loại bệnh chính xác hơn để có phương pháp điều trị phù hợp. 

Bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính mà bé Bắp mắc phải có thể điều trị bằng cách nào? 

T-ALL là một bệnh lý phức tạp, đòi hỏi quá trình điều trị kéo dài và kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm:

1. Hóa trị liệu (Chemotherapy)

Hóa trị là phương pháp điều trị chính, thường kéo dài từ 2-3 năm và được chia thành ba giai đoạn:

- Giai đoạn tấn công (Induction): Tiêu diệt phần lớn tế bào ung thư trong vòng 4–6 tuần đầu tiên. 

- Giai đoạn củng cố (Consolidation): Loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại để giảm nguy cơ tái phát. 

- Giai đoạn duy trì (Maintenance): Kéo dài trong khoảng 2 năm để ngăn bệnh tái phát.

2. Xạ trị & hóa trị tủy sống

Nếu ung thư đã lan đến hệ thần kinh trung ương, bác sĩ có thể chỉ định xạ trị hoặc tiêm thuốc hóa trị trực tiếp vào tủy sống.

3. Ghép tủy xương (Bone marrow transplant)

Phương pháp này được áp dụng khi hóa trị không mang lại hiệu quả, bằng cách thay thế tủy xương bị bệnh bằng tủy khỏe mạnh từ người hiến tặng.

Tiên lượng sống sau điều trị của ung thư máu dòng lympho T cấp tính

Tỷ lệ sống của bệnh nhân mắc T-ALL phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, mức độ lan rộng của bệnh và phản ứng với điều trị.

- Trẻ em: Nếu được điều trị đúng cách, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt trên 85%. 

- Người lớn: Tỷ lệ sống thấp hơn, dưới 50%. 

- Nguy cơ tái phát: Khoảng 20% trẻ em và 40% người lớn bị tái phát trong vòng 2 năm đầu sau chẩn đoán. 

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc T-ALL

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính, bao gồm:

- Tiếp xúc với hóa chất độc hại (thuốc hóa trị, benzen). 

- Tiếp xúc với bức xạ liều cao (bao gồm cả xạ trị điều trị các bệnh ung thư khác). 

- Nhiễm virus như HTLV-1 và Epstein-Barr. 

- Di truyền: Một số hội chứng di truyền như hội chứng Down, Fanconi anemia có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. 

- Giới tính và độ tuổi: Nam giới có nguy cơ mắc cao hơn nữ giới, bệnh thường xuất hiện nhiều hơn ở trẻ lớn.

Có thể thấy rằng, việc điều trị T-ALL kéo dài, tốn kém và đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhi lẫn gia đình. 

Dù tỷ lệ sống của trẻ mắc bệnh này khá cao, nhưng việc phát hiện sớm và có phác đồ điều trị phù hợp là yếu tố quyết định giúp các bé có cơ hội khỏi bệnh.  

Nguồn: Medicalnewstoday