Tranh cãi xung quanh chế độ ăn có thể chữa được bách bệnh

Chế độ ăn mà bà Campbell-McBride - bác sĩ chuyên khoa ở Nga, một nhà dinh dưỡng học tại Anh đưa ra có thể điều trị mụn trứng cá, bệnh tự kỷ, tâm thần phân liệt, động kinh, bệnh tim, viêm bàng quang và cả nhiễm trùng tai. Theo chế độ ăn của bà, những bệnh này hoàn toàn có thể chữa khỏi bằng một chế độ ăn không có gluten mà chỉ uống một lượng lớn nước canh xương và ăn trứng sống, dưa bắp cải muối. Đối với Campbell-McBride, không có vấn đề quá lớn hay quá nhỏ khi giải quyết sức khỏe đường ruột và chứng bệnh tự kỷ (GAPS).

Chế độ ăn uống có phần cực đoan của bà đã được đông đảo người hâm mộ ở nhiều nơi hưởng ứng. Cách đây vài tuần, các blogger chuyên về thực phẩm - chị em Jasmine và Melissa Hemsley – quyết định đưa cuốn sách của Campbell-McBride xếp ngang hàng 5 cuốn “Định hình triết lý thực phẩm”.

Cả Campbell-McBride và hai chị em Hemsley đều có chủ trương sử dụng chế phẩm sinh học – vi khuẩn có lợi cho đường ruột để cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường ăn rau củ để tránh ăn thực phẩm chứa axit như ngũ cốc, đường tinh luyện. Hai quý cô nhà Hemsley còn cho rằng cách ăn uống như này rất tốt cho trẻ mắc bệnh tự kỷ. Nhiều chị em sau khi xem chương trình của họ trên truyền hình đã khẳng định: “Bác sĩ McBride đã đem đến một điều tuyệt vời cho người Mỹ, mặc dù tập trung vào mối quan hệ chế độ ăn và bệnh tự kỷ nhưng lại có ý nghĩa là chế độ dinh dưỡng cho tất cả mọi người”.

Cả Campbell-McBride và hai chị em Hemsley đều có chủ trương sử dụng chế phẩm sinh học – vi khuẩn có lợi cho đường ruột để cải thiện hệ tiêu hóa.

Chế độ ăn uống GAPS được chia thành nhiều giai đoạn. Đầu tiên là ăn thịt động vật tự nuôi được hoặc cá kho, nước rau ép lên men, sữa chua tự làm, lòng đỏ trứng hữu cơ tươi, quả bơ, dầu ô liu ép nguội và táo nghiền tự làm. Những người gặp vấn đề nghiêm trọng ở đường tiêu hóa phải duy trì chế độ ăn này trong nhiều tháng trước khi chuyển giai đoạn.

Tuy nhiên, chuyên gia dinh dưỡng Zoe Connor lại bày tỏ quan ngại sâu sắc: “Chế độ ăn kiêng GAPS được xác nhận bởi những người nổi tiếng thực sự đáng lo ngại. Không có gì đáng tin tưởng hơn là dựa trên những nghiên cứu khoa học, đừng chỉ tin vào những cảm xúc của tác giả chia sẻ vì rất nguy hiểm, gây thiếu hụt dinh dưỡng cho cơ thể, có thể khiến bạn bị tử vong”.

Theo bà, giai đoạn đầu thực hiện chế độ ăn này khiến cơ thể được nhận cực ít protein, vitamin, khoáng chất và calo. Campbell-McBride nói rằng chế độ ăn này rất tốt để áp dụng cho những trường hợp tiêu chảy cấp nhưng có thể gây vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ nhỏ.

Bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng Jackie Lynch cũng cho rằng: “Theo như tôi được biết, chế độ ăn như vậy không có cơ sở bằng chứng khoa học”. Chuyên gia dinh dưỡng Helen Bond thì nói: “Chế độ ăn này không dựa trên nghiên cứu. Do đó, bạn không nên từ bỏ toàn bộ thực phẩm bình thường vẫn xuất hiện trong chế độ ăn uống hàng ngày của mình không dựa trên chẩn đoán bệnh”.

Khi tờ The Mail on Sunday liên hệ với Campbell-McBride, bà nói rằng không hề biết chế độ ăn uống của mình được 2 chị em nhà Hemsleys chứng thực và cũng chưa bao giờ găp họ. Bà từ chối trả lời mọi câu hỏi và chỉ nói: “Tôi không và chưa bao giờ làm việc như một bác sĩ y khoa tại Anh, cũng chưa từng đưa ra tuyên bố nào để mọi người ủng hộ chế độ ăn uống như mình đã đưa ra. Tôi từng là bác sĩ chuyên khoa ở Nga, chuyên môn là giải phẫu thần kinh, giữ bằng thạc sĩ và hành nghề như một nhà dinh dưỡng học tại Anh”.

Bà là mẹ của “đứa trẻ mắc bệnh tự kỷ tự phục hồi”. Trong một video được chia sẻ trên Youtube, bà tiết lộ rằng mình đã tìm ra thực phẩm là cách hiệu quả nhất để đối phó với bệnh tật của con. Đây hoàn toàn là một kinh nghiệm từ thực tế bà đã áp dụng để chữa bệnh cho con thành công.

Người phát ngôn của chị em Hemsleys cho rằng: “Hai chị em Hemsleys tìm hiểu chủ đề ăn uống rất rộng rãi chứ không hẳn là ủng hộ một chế độ ăn uống nào đó. Qua nhiều năm, suy nghĩ của họ thực chất vẫn đơn giản là cách để có một hệ đường ruột khỏe mạnh, tiêu hóa tốt, từ đó mà cơ thể khỏe mạnh. Và điều này có được hay không phụ thuộc vào những thực phẩm bạn đưa vào cơ thể”.

Chế độ ăn kiêng GAPS được bác sĩ Campbell-McBride bắt nguồn từ chế độ ăn kiêng Carbonhydrat của tiến sĩ Sidney Valentine Haas nhằm điều trị bệnh viêm mãn tính tự nhiên ở đường tiêu hóa. Qua nhiều năm nghiên cứu và tích lũy kinh nghiệm lâm sàng, bác sĩ Campbell-McBride đã điều chỉnh với giao thức để phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân bị bệnh đường ruột và thần kinh, bằng cách điều chỉnh hệ sinh thái mất cân bằng trong đường ruột. 

GAPS tập trung vào việc loại bỏ những thực phẩm khó tiêu hóa và gây tổn hại cho ruột, thay thế bằng thực phẩm giàu dinh dưỡng tạo cơ hội cho niêm mạc ruột chữa lành bệnh. 6 giai đoạn của chế độ ăn kiêng GAPS cụ thể như sau:

- Ăn thịt động vật tự nuôi hoặc cá kho.

- Súp tự làm từ cá hoặc thịt, bao gồm các bộ phận như tủy xương, mô mềm, thịt, sử dụng các loại rau như hành tây, cà rốt, bông cải xanh, tỏi tây, súp lơ, bí xanh, bí ngô. Nấu các loại rau 25 – 35 phút trên lửa nhỏ để chúng nhanh mềm nhừ hơn.

- Bổ sung thực phẩm probiotic có nguồn gốc từ sữa bò hoặc rau củ quả lên men. Để tránh gặp phản ứng với thực phẩm probiotic hãy bắt đầu 1-2 muỗng/ngày trong 2-5 ngày, sau đó 3-4 muỗng/ngày trong 2-5 ngày tiếp theo. Làm như vậy cho đến khi bạn có thể thêm thực phẩm giàu probiotic vào thịt kho, canh súp đã nguội. 

- Bổ sung trà gừng (có thể thêm chút mật ong) giữa các bữa ăn.

- Tiếp tục giai đoạn 1.

- Lòng đỏ trứng hữu cơ sống. Khi lòng đỏ trứng được dung nạp tốt thì hãy thử bằng trứng luộc mềm.

- Ăn các món hầm, ninh với các loại thịt và rau.

- Tăng cường ăn sữa chua tự làm mỗi ngày, tăng lượng nước ép từ rau cải bắp muối, rau lên men nói chung.

- Ăn cá lên men.

- Bơ sữa trâu dạng lỏng.

- Ăn những loại thực phẩm ở trên.

- Quả bơ chín.

- Bánh bơ ngọt có hạt.

- Trứng trộn nhiều bơ, mỡ ngỗng hoặc mỡ vịt.

- Các loại rau dưa bắp cải muối và rau lên men nói chung (có thể uống nước rau dưa cải muối ép).

- Ăn những loại thực phẩm ở các giai đoạn trên.

- Ăn thịt nấu chín bằng cách rang hoặc nướng.

- Dầu ô liu hữu cơ nguội.

- Nước trái cây tươi ép, hãy bắt đầu bằng vài muỗng nước ép cà rốt.

- Bánh hạnh nhân hoặc bánh hạt khác.

- Ăn những loại thực phẩm ở các giai đoạn trên.

- Táo nấu chín ở dạng nghiền nhuyễn.

- Rau sống, bắt đầu bằng rau diếp và dưa leo gọt vỏ.

- Nước ép hỗn hợp làm từ cà rốt, cần tây, rau diếp, bạc hà, sau đó bổ sung thêm táo, dứa, xoài.

- Ăn những loại thực phẩm ở các giai đoạn trên.

- Táo sống.

- Trái cây ăn dạng sống và thêm mật ong.

- Bắt đầu ăn bánh nướng làm từ bột mì, các loại hạt. Sử dụng trái cây sấy khô như một chất làm ngọt trong nấu nướng.