Thời tiết Đông-Xuân: đề phòng bệnh ho gà ở trẻ em
Thời gian gần đây bệnh viện Nhi TW tiếp nhận nhiều trẻ nhỏ vào viện trong tình trạng suy hô hấp do ho gà dai dẳng.
Thời tiết đông xuân ẩm ướt là điều kiện cho nhiều bệnh liên quan đến đường hô hấp xâm nhập.
Xuất hiện bệnh nhi ho gà
Theo thông tin được đăng tải tại website của Bệnh viện Nhi TW, thời tiết chuyển sang Đông-Xuân là thời kỳ cao điểm của bệnh ho gà. Một tháng trở lại đây, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận nhiều trẻ nhỏ vào viện trong tình trạng suy hô hấp do ho gà dai dẳng. Điều đáng nói là các bé này đều không được gia đình tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy đủ.
Theo TS.BS Lê Hồng Hanh, Phó trưởng khoa Hô hấp - BV Nhi Trung Ương, một tháng trở lại đây, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận nhiều trẻ nhỏ vào viện trong tình trạng suy hô hấp do ho gà dai dẳng. Các ca bệnh ho gà khi khai thác kỹ tiền sử thì các bé đều được chưa tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh.
Trường hợp bệnh nhi T.P.L (2 tuổi) được gia đình đưa vào viện trong tình trạng suy thở, suy tuần hoàn. Người nhà bệnh nhi cho biết cách đây vài tuần, bé L có biểu hiện ho. Tuy nhiên bé không ho bình thường mà xuất hiện từng cơn rũ rượi, tiếng thở rít, hay ho về đêm. Bệnh nhi được điều trị tại khoa Điều trị tích cực do viêm phổi vì ho gà.
Sau 5 ngày điều trị tại đây tình trạng bệnh nhi đã cải thiện rõ rệt, bé cai được máy thở, giảm các triệu chứng viêm phổi. Qua khai thác tiền sử thì bệnh nhi L cũng chưa được tiêm vắc xin ngừa ho gà đầy đủ.
BS Hanh cho biết, trước đây, khi chưa được tiêm phòng ho gà, tỉ lệ trẻ em mắc căn bệnh này khá nhiều. Bởi đây là bệnh dễ lây lan qua đường hô hấp (vi khuẩn có trong dịch mũi họng bắn ra ngoài không khí qua ho, hắt hơi, ôm hôn…) khi tiếp xúc với người mắc bệnh. Tuy nhiên, trong vài năm qua không ghi nhận ca bệnh nào mắc ho gà.
Thời tiết chuyển sang Đông-Xuân là thời kỳ cao điểm của bệnh ho gà. Ảnh minh họa
Mọi lứa tuổi đều có thể mắc ho gà
Bệnh ho gà là một bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, bệnh gây nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra và rất dễ lây bệnh. Theo thống kê của WHO, mỗi năm trên thế giới có khoảng 30-50 triệu người mắc bệnh ho gà, trong đó có khoảng 300.000 người bị tử vong, đa số là trẻ em dưới 1 tuổi và ở các nước chậm phát triển.
Nguyên nhân chính gây bệnh ho gà là do sự xâm nhập của vi khuẩn Bordetella pertussis đi vào đường hô hấp trên rồi sau đó khu trú và phát triển ở lông mao biểu mô trụ của đường thanh quản, khí quản. Ở đó vi khuẩn sẽ tiết ra một loại độc tố Pertussis toxin – đây là loại protein độc lực chính đóng vai trò gây bệnh. Những ngày thời tiết Đông-Xuân, không lạnh cũng không nóng, chính là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn Bordetella pertussis sinh sôi và phát triển nhanh chóng.
Vì thế khi trẻ mắc ho gà sẽ khiến trẻ ho sặc sụa theo cơn, kéo dài. Có những trẻ mắc căn bệnh này ho đến cả vài tháng trời. Khi ho trẻ thường bị chảy nước mắt nước mũi, thậm chí xuất huyết mắt và cơn ho dữ dội, kéo dài.
Mọi lứa tuổi đều có thể bị bệnh ho gà nhưng trẻ em từ 1-6 tuổi dễ mắc hơn. Trẻ càng nhỏ tuổi, bệnh càng nặng. Trước đây bệnh lưu hành nhiều ở nước ta nhưng đã giảm nhiều khi có vắc-xin phòng bệnh của Chương trình tiêm chủng mở rộng.
Trẻ em cần được tiêm đầy đủ vắc-xin để phòng bệnh ho gà. Ảnh minh họa
Nhận biết triệu chứng bệnh ho gà
Theo BS. Hanh ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính rất phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ở giai đoạn trước kia khi trẻ chưa được tiêm phòng.
Với bệnh ho gà, biểu hiện lâm sàng khá điển hình với những cơn ho dữ dội kéo dài. Bệnh ho gà diễn biến qua 3 giai đoạn.
Ở giai đoạn đầu xuất tiết bệnh nhi ho kéo dài từ 1-2 tuần với triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên không rõ ràng như chảy mũi, ho nhẹ (phần nhiều là ho về đêm). Ở giai đoạn này, để chẩn đoán phân biệt ho gà rất khó do triệu trứng của ho gà giống với những biểu hiện cảm cúm, viêm đường hô hấp thông thường.
Ở giai đoạn toàn phát (từ 1-2 tuần kế tiếp), bệnh nhi bắt đầu ho nhiều hơn, ho từng cơn kéo dài, sặc sụa. Những cơn ho khiến trẻ cảm giác không thở được, người tím tái. Cũng chính những con ho dài dữ dội khiến trẻ mệt, kiệt sức, biếng ăn dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng.
Giai đoạn 3 của ho gà là giai đoạn hồi phục, các cơn ho của trẻ ngắn lại, số cơn ho giảm.
TS Hanh đặc biệt lưu ý với trẻ em khi xuất hiện những biểu hiện ho kéo dài mà chưa được tiêm phòng vắc-xin ho gà cần nghĩ đến nguy cơ này để đưa trẻ đi khám điều trị sớm.
Tuyệt đối không tự điều trị, đến lúc trẻ ho nặng, bị tím tái mới đưa vào viện thì đã trong tình trạng nguy kịch vì suy hô hấp.
Hiện nay, tiêm vắc-xin là cách phòng bệnh ho gà hiệu quả nhất. Trẻ em cần được tiêm đầy đủ 3 mũi vắc-xin 5 trong 1 phòng bệnh ho gà theo đúng độ tuổi.
Ngoài ra, để phòng các bệnh hô hấp cho trẻ, nên tránh cho trẻ tiếp xúc với những đối tượng nghi ngờ mắc bệnh. Khi chăm sóc, tiếp xúc gần với trẻ người lớn cần thường xuyên rửa tay xà phòng, vệ sinh răng miệng, mũi họng để phòng nguy cơ lây truyền bệnh hô hấp cho trẻ.