Thêm 100 triệu người cao tuổi trong thập kỷ tới, Trung Quốc bước vào ngã rẽ quan trọng

Theo một nhà nhân khẩu học hàng đầu ở Trung Quốc, vấn đề già hóa xã hội của quốc gia đông dân nhất thế giới này sẽ tăng tốc trong thập kỷ tới. Theo đó, số lượng người trên 60 tuổi tăng trung bình 10 triệu người mỗi năm, gây thêm áp lực cho quỹ hưu trí nhà nước cùng các cơ sở chăm sóc người già và dịch vụ y tế.

Phó Hiệu trưởng Đại học Nhân dân Trung Quốc Du Peng cho biết xu hướng già hóa sẽ nâng số người cao tuổi ở nước này lên 520 triệu người vào năm 2050, tương đương 37,8% dân số.

Theo dữ liệu chính thức, Trung Quốc có 209,78 triệu người trên 65 tuổi vào năm ngoái, chiếm 14,9% dân số, tăng từ 200 triệu vào năm 2021.

“Thập kỷ tới sẽ là thời điểm quan trọng nhất để Trung Quốc tích cực ứng phó với tình trạng dân số già đi”, ông Du trả lời phỏng vấn Tencent Finance vào tuần trước.

Tháng 5 vừa qua, Bắc Kinh đã lên tiếng thừa nhận những thách thức nhân khẩu học mà quốc gia này phải đối mặt, trong đó có tỷ lệ sinh thấp và xã hội già hóa nhanh, đồng thời cam kết phát triển dân số chất lượng cao, mặc dù chưa đưa ra những biện pháp cụ thể.

Trung Quốc cũng đang phải vật lộn để lấy lại động lực kinh tế, với lợi tức nhân khẩu học đang biến mất và áp lực lương hưu ngày càng tăng làm phức tạp thêm các nỗ lực phục hồi.

Lần đầu tiên, lương hưu đã vượt qua nguồn hỗ trợ từ gia đình để trở thành nguồn thu nhập tài chính chính cho dân số cao tuổi của Trung Quốc vào năm 2020. Và ông Du Peng coi đó là một tín hiệu tích cực.

Đầu năm 2022, Chính phủ Trung Quốc xác nhận sẽ dần đẩy lùi tuổi nghỉ hưu bắt buộc (60 đối với nam, 55 đối với nữ nhân viên văn phòng và 50 đối với nữ công nhân) trong những năm tới.

Quỹ hưu trí người lao động đô thị - xương sống của hệ thống lương hưu nhà nước của đất nước – dự kiến cạn tiền vào năm 2035 khi lực lượng lao động giảm xuống còn khoảng cách giữa đóng góp và chi tiêu tăng lên.

Dân số cao tuổi ở Trung Quốc sẽ bằng tổng của tất cả các nước phát triển cộng lại vào năm 2030. Ủy ban Y tế Quốc gia ước tính rằng Trung Quốc sẽ có 402 triệu người trên 60 tuổi vào năm 2040.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết đến năm 2030, cứ 6 người trên thế giới thì có 1 người trên 60 tuổi. 2,1 tỷ người trên toàn thế giới sẽ ở độ tuổi trên 60 vào năm 2050.

Năm ngoái, 29,1% dân số Nhật Bản ở độ tuổi trên 65, tỷ lệ này là 17% ở Mỹ và Hàn Quốc và 7% ở Ấn Độ, theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB).

Do đó, theo ông Du Peng, Trung Quốc cần đẩy nhanh việc tích hợp bảo hiểm hưu trí tư nhân, tăng cường bảo hiểm y tế và hoàn thiện các khuôn khổ chăm sóc người cao tuổi.

Bộ Nội vụ Trung Quốc cho biết chỉ có 5,04 triệu giường chăm sóc người cao tuổi vào cuối năm 2021. Và 40 triệu người cao tuổi đang được hưởng 53,1 tỷ nhân dân tệ trong nhiều khoản trợ cấp của chính phủ.

Trung Quốc cũng nên thực hiện một hệ thống hưu trí linh hoạt, bắt đầu với những ngành nghề đang có nhu cầu cao, chẳng hạn như giáo viên và bác sĩ.

Ông Du cho rằng người cao tuổi cũng có thể giúp giải quyết tình trạng dân số trẻ ngày càng giảm của Trung Quốc bằng cách tạo ra các cộng đồng kết hợp người già với trẻ nhỏ, giúp đỡ thế hệ trẻ đang quá tải trong việc nuôi dạy con cái của họ.

Năm ngoái, dân số Trung Quốc lần đầu tiên giảm sau 6 thập kỷ. Tỷ lệ sinh quốc gia năm 2022 giảm xuống mức thấp kỷ lục.