Sách giáo khoa tiếng Anh Đề án Ngoại ngữ quốc gia: Mất hút

Kinh phí gần 10.000 tỷ đồng

Đề án Ngoại ngữ Quốc gia được đầu tư kinh phí là gần 10.000 tỷ đồng. Đề án được phê duyệt năm 2008. Năm 2011, tại Hội thảo quốc tế về SGK cho thế kỷ 21, ông Hoàng Văn Vân, tổng chủ biên SGK tiếng Anh biên soạn làm tài liệu dạy học cho Đề án Ngoại ngữ Quốc gia cho biết, Đề án đã hoàn thành hai bộ SGK tiếng Anh lớp 3 và 4. Năm 2014, Đề án đã xây dựng dự thảo bộ tiêu chí đánh giá SGK tiếng Anh.

Khi dự thảo “Đề án đổi mới chương trình - SGK sau 2015” được công bố, dư luận nhận thấy không có tên môn ngoại ngữ. Lãnh đạo Bộ GD&ĐT phụ trách biên soạn chương trình khi đó cho hay, Đề án Ngoại ngữ Quốc gia cũng nằm trong đề án đổi mới chương trình - SGK sau 2015. Khi thiết kế chương trình mới cũng phải dành thời lượng cho việc học ngoại ngữ theo đúng quy định của Đề án Ngoại ngữ.

Như vậy, môn ngoại ngữ được cho là đi trước một bước. Sau khi thực hiện chương trình - SGK mới thì sẽ không thay SGK ngoại ngữ nữa mà chỉ điều chỉnh SGK thí điểm đang thực hiện khi đó.

Năm 2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2080 phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Đề Ngoại ngữ Quốc gia giai đoạn 2017 - 2025. Điểm mới của đề án so với giai đoạn 2008 - 2020 là mở rộng đối tượng được tiếp cận, học tập ngoại ngữ.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2020 sẽ hoàn thành việc ban hành chương trình và học liệu làm quen với ngoại ngữ cho trẻ mầm non, chương trình môn ngoại ngữ tự chọn lớp 1 - 2 cũng được hoàn thành trong năm này.

Chờ câu trả lời

Năm 2019, SGK lớp 1 chương trình giáo dục phổ thông mới (hay còn gọi là chương trình giáo dục 2018) đi vào thực tế. Trong số 6 bản mẫu SGK tiếng Anh lớp 1 được Hội đồng thẩm định quốc gia đánh giá đạt trong đợt thẩm định đầu tiên, chỉ duy nhất bản của bộ sách Cùng học để phát triển năng lực, Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam có tổng chủ biên là người Việt Nam.

Tuy nhiên, bản SGK này lập tức nhận được sự chú ý khi có luồng dư luận cho rằng đây vốn là SGK của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia. Vì Tổng chủ biên của cuốn SGK tiếng Anh này là ông Hoàng Văn Vân, đồng thời cũng là tổng chủ biên SGK tiếng Anh biên soạn làm tài liệu dạy học cho Đề án Ngoại ngữ Quốc gia.

Thậm chí tại Hội thảo giới thiệu SGK mới do NXB Giáo dục Việt Nam tổ chức năm đó, ông Vân khẳng định mẫu SGK tiếng Anh này là của Bộ GD&ĐT vì Bộ giao cho Đề án Ngoại ngữ Quốc gia, NXB Giáo dục Việt Nam và đội ngũ tác giả 3 cấp học phổ thông thiết kế và biên soạn.

Nhưng ngay sau đó, Bộ GD&ĐT khẳng định Bộ không tổ chức biên soạn 1 bộ SGK mới như tinh thần NQ88/QH quy định, mà xã hội hóa hoàn toàn việc biên soạn SGK và đã có 5 bộ SGK được thẩm định đạt yêu cầu do các NXB chịu trách nhiệm xuất bản bằng nguồn xã hội hóa. Bà Mai Thị Hữu, Giám đốc Đề án Ngoại ngữ Quốc gia, cũng khẳng định, Đề án chỉ viết SGK từ lớp 3 đến lớp 12. Theo chương trình giáo dục 2018, lớp 1, lớp 2, tiếng Anh là môn tự chọn.

Đến nay, ngoài lớp 1, lớp 2, Bộ GD&ĐT đã thực hiện đổi SGK đến các lớp 3, 6, 7, 10, nhưng SGK tiếng Anh của Đề án vẫn không thấy đâu. Trong khi đó, giá SGK mới cao gấp 2 - 3 lần so với sách theo chương trình cũ và giá sách tiếng Anh của bất cứ bộ sách nào cũng ở mức cao nhất so với các SGK còn lại khiến người dân nặng gánh chi phí hằng năm.

Bộ GD&ĐT nói rằng, Nghị quyết 122/2020/QH14 của Quốc hội quy định: “Khi thực hiện biên soạn SGK theo phương thức xã hội hóa, nếu mỗi môn học cụ thể đã hoàn thành ít nhất một SGK được thẩm định, phê duyệt theo quy định của Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 thì không triển khai biên soạn SGK sử dụng ngân sách nhà nước của môn học đó” nên Bộ GD&ĐT không triển khai thêm hoạt động liên quan đến SGK. Hiện đã có ít nhất 3 bộ SGK đầy đủ các môn.

Trước câu hỏi kinh phí của Đề án Ngoại ngữ đã chi để viết bộ tài liệu môn ngoại ngữ dạy thí điểm trong suốt thời gian qua đến nay không chỉnh sửa thành SGK sẽ thế nào? Các tài liệu này sẽ được dùng vào mục đích gì hay “xếp ngăn bàn” thì Bộ GD&ĐT không trả lời.