Rươi vào mùa

Thôn Văn Giáo thuộc xã Quảng Vọng của huyện Quảng Xương, Thanh Hóa có nghề đánh bắt rươi - một đặc sản cực kỳ quý giá nhờ có đoạn sông Yên (còn gọi là sông Ghép) chảy qua trước khi đổ ra biển nơi lạch Mom. Cứ vào khoảng cuối tháng 9 đầu tháng 10 âm lịch là rươi nổi lên dày đặc mặt sông. Người dân địa phương nói rằng rươi đã vào mùa.

Thịt rươi có vị béo ngậy và bùi, chứa khá nhiều đạm, nhiều đạm hơn cả cua gạch, tôm he. Có thể chế biến thành các món ăn như rươi nấu, rươi đúc trứng, mắm rươi.

Nói về món rươi nấu, dùng nước sôi chùng rươi trong khoảng mươi lăm phút hoặc cũng có thể dùng dấm rửa (nếu lượng rươi ít) nhằm thải bỏ chất nước trắng đục ra khỏi rươi. Cách này gọi là làm "lông" rươi. Chùng rửa như thế xong, đổ ra giá hoặc rổ có lỗ đan nhỏ để cho nước thoát hết.

Gia vị để nấu rươi gồm vỏ quýt, ớt, củ sả, khế, hành tươi hoặc khô, gừng củ cùng với các loại lá khác như: lá lốt, lá gấc, lá đinh lăng. Tất cả gia vị vừa đủ, thái nhỏ. Rươi cho vào nồi đun, vừa đun vừa dùng đũa bếp đánh liên tục cho rươi tơi ra. Tới lúc thấy không còn nước trong nồi nữa thì đổ ra bát to hoặc đĩa lớn đặt chảo lên bếp, phi hành mỡ cho thơm rồi đổ rươi vào xào. Sau đó cho tất cả gia vị vào xào tiếp, nêm mắm muối vừa ăn. Xào cho khô hết nước là được. Rươi nấu ăn với bánh tráng vừng là tuyệt nhất.

Món rươi đúc trứng thì làm như sau: Rươi đã "làm lông", đánh cho tơi (dĩ n hiên không cho gia vị như rươi nấu) trộn với hành củ hoặc hành tươi dã dập và băm nhỏ, một ít hạt tiêu xay và nêm mắm muối vừa ăn. Đập trứng vào, dùng đũa đánh trộn đều. Đặt chảo lên bếp, phi hành mỡ cho thơm rồi đúc. Đun lửa vừa và đậy vung để khỏi chín táp. Gần chín thì mở vung cho thoát hết nước.

Với món mắm rươi thì cách làm rất đơn giản, chẳng khác gì cách làm cá trỏng, cách làm mắm tôm (mắm moi, ruốc).