Phòng tránh bệnh bướu cổ từ việc thay đổi thói quen trong nấu ăn

Kết quả khảo sát việc sử dụng muối i-ốt tại các hộ gia đình ở TPHCM gần đây cho thấy: tỷ lệ hộ gia đình sử dụng hạt nêm là 81.8%, sử dụng nước mắm là 98,7%, trong khi sử dụng muối i-ốt đạt tiêu chuẩn phòng bệnh chỉ có 64.4%.

Báo động tỷ lệ trẻ em Việt Nam bị bướu cổ đang gia tăng

Chương trình phòng chống bướu cổ và các rối loạn do thiếu i-ốt triển khai tích cực tại Việt Nam từ năm 1994 đến năm 2005 đã làm giảm tỷ lệ bệnh bướu cổ của trẻ em (8-10 tuổi), tăng tỷ lệ hàm lượng i-ốt trong cơ thể người Việt Nam trên mức khuyến nghị bảo vệ sức khỏe tối thiểu của WHO. BS.CK2. Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho biết: I-ốt là một loại vi chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần được cung cấp hàng ngày để giúp bảo vệ và nâng cao sức khỏe, cũng như trí tuệ. Phụ nữ mang thai bị thiếu i-ốt dễ bị sẩy thai, sinh non, thai chết lưu. Trẻ sơ sinh bị thiếu i-ốt sẽ chậm phát triển trí tuệ, đần độn, tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh và tử vong. Trẻ nhỏ nếu thiếu i-ốt làm tăng nguy cơ chậm phát triển trí tuệ, chậm phát triển tâm thần, hạn chế sự phát triển chiều cao, cân nặng, suy dinh dưỡng suy tuyến giáp, bướu cổ. Người lớn nếu thiếu i-ốt sẽ giảm khả năng tư duy, giảm sức lao động và gây bệnh bướu cổ.

Giải pháp tăng cường i-ốt từ thực phẩm

BS.CK2. Đỗ Thị Ngọc Diệp giải thích thêm: cơ thể chúng ta dễ bị thiếu i-ốt là do cơ thể không tự tổng hợp được i-ốt mà phải được cung cấp từ bên ngoài qua thực phẩm nhưng nguồn thực phẩm có i-ốt trong tự nhiên không nhiều mà i-ốt lại dễ hao hụt trong quá trình chế biến thức ăn, bảo quản.

Nghị định 09/2016 của Chính phủ quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm: muối dùng để ăn trực tiếp, dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường i-ốt. “Việc ban hành Nghị định 09 nhằm ứng phó với tình trạng trẻ em (8-10 tuổi) bị bướu cổ tăng nhanh chóng, hàm lượng i-ốt trong cơ thế người Việt Nam xuống dưới mức tối thiểu và trở thành vấn đề sức khỏe y tế công cộng và cần can thiệp về chính sách như khuyến cáo của WHO và UNICEF”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chia sẻ.

Để cải thiện tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng không chỉ cần có sự nỗ lực của chính quyền, các doanh nghiệp, sự tham gia của các nhà khoa học mà còn cần cả ý thức và hành động của từng người dân.

Đề tài nghiên cứu khoa học “Bổ sung i-ốt vào hạt nêm, góp phần cải thiện tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng”, do BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp và BS.CK1 Tạ Thị Lan làm chủ nhiệm, thể hiện sự quan tâm của các nhà khoa học và các cơ quan quản lý, cụ thể là Sở Khoa học Công nghệ và Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM trước những vấn đề sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu đã giải quyết được nhiều khó khăn về kỹ thuật, công nghệ khi thành công trong việc hoàn thiện được công thức và quy trình sản xuất hạt nêm bổ sung i-ốt vào hạt nêm với hàm lượng đạt tiêu chuẩn phòng bệnh. Đây là một giải pháp khoa học, hiệu quả, an toàn để giải quyết tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng, giảm được lượng natri tiêu thụ nên giảm ăn mặn nhưng vẫn phù hợp với thị hiếu và thói quen ẩm thực của người dân nên dễ dàng được cộng đồng chấp nhận.

Nghiên cứu này đã được UNIBEN tiên phong ứng dụng trong thực tiễn sản xuất hạt nêm “3 Miền”, hạt nêm duy nhất có bổ sung i-ốt hiện nay. Nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng i-ốt niệu có ý nghĩa phòng bệnh trên người sử dụng hạt nêm “3 Miền” bổ sung i-ốt (i-ốt niệu 24 giờ trung bình tăng lên 320,6 ± 42,3 mcg/24 giờ, cao hơn 2,3 lần so với sử dụng hạt nêm không i-ốt) và có sự gia tăng lượng i-ốt ăn vào (trung bình là 264 ± 126 mcg/ngày) so với khi sử dụng hạt nêm không bổ sung i-ốt (trung bình 95.6 ± 50.1 mcg/ngày). Mùi vị thơm ngon của món ăn vẫn được đảm bảo.

Thay đổi thói quen trong nêm nếm thức ăn, sử dụng hạt nêm có bổ sung i-ốt để bảo vệ sức khỏe cho gia đình.