Ông hoàng, bà chúa ngành livestream Trung Quốc: Bán hàng giả, mắng khách đến trốn thuế, "chiến thần" rồi cũng ngã ngựa!

Những ngày qua vụ việc ồn ào quảng cáo lố của "chị em rọt" Hằng Du Mục - Quang Linh Vlogs và Thùy Tiên là tâm điểm thu hút sự quan tâm của dân mạng. Trong đó, Hằng Du Mục - Quang Linh Vlogs được biết đến là những "chiến thần" livestream ở thời điểm hiện tại. Vụ việc của Hằng Du Mục và Quang Linh khiến nhiều người nhớ đến những ồn ào của ngành livestream ở Trung Quốc - cái nôi của ngành công nghiệp tỷ đô với những cú ngã ngựa tưởng chừng như không thể gượng dậy. 

Anh em Tiểu Dương - Đại Dương - "Vua" livestream thế hệ mới nhưng bán hàng kém chất lượng

Tại Trung Quốc, hai anh em sinh đôi Tiểu Dương Ca (Trương Khánh Dương - người em) và Đại Dương Ca (Trương Khai Dương - người anh) siêu nổi tiếng với vai trò streamer bán hàng cùng loạt tiểu phẩm về gia đình bất ổn.

Kênh Douyin (phiên bản TikTok tại Trung Quốc) của cặp đôi này có hơn 100 triệu người theo dõi, nơi cả hai đăng tải những clip hài hước, livestream bán hàng, trò chuyện cùng người hâm mộ.

Vào tháng 3/2021, cặp đôi song sinh thành lập công ty thương mại điện tử Douyin cấp cao và có tổ chức nhất tại Trung Quốc mang tên Three Sheep Group (Ba con cừu). Ăn nên làm ra, hai anh em được xếp vào hàng triệu phú xứ tỷ dân.

Đặc biệt là người em Tiểu Dương. Tiểu Dương (tên thật Trương Khánh Dương, sinh năm 1995) nổi tiếng với phong cách livestream bán hàng điên rồ. Anh là Influencer đầu tiên đạt 100 triệu người theo dõi trên Douyin (phiên bản TikTok tại Trung Quốc) vào năm 2022.

Khi mức độ nổi tiếng và doanh số ngày càng tăng, chất lượng sản phẩm mà hai ngôi sao bán hàng này đưa ra lại khiến người ta phải đặt câu hỏi.

Ngày 17/9/2024 cơ quan quản lý địa phương tại Hợp Phì, thủ phủ của tỉnh An Huy, miền Đông Trung Quốc tuyên bố, đang điều tra công ty Ba con cừu về cáo buộc "gây hiểu lầm cho người tiêu dùng" thông qua chương trình khuyến mại trên Douyin khiến người tiêu dùng xứ tỷ dân hoang mang.

Theo đó, trước Trung thu một ngày (16/9), Tiểu Dương Ca quảng cáo sản phẩm "Bánh trung thu Meisun Hồng Kông" thông qua buổi phát trực tiếp trên Douyin. Anh tuyên bố rằng, bánh trung thu này là "thương hiệu cao cấp" ở Hồng Kông, có giá hơn 200 tệ nếu mua tại cửa hàng, nhưng nếu mua qua live của Ba con cừu thì chỉ có giá 169 tệ.

Tuy nhiên sau đó, cư dân mạng phát hiện ra rằng đây thực ra là hàng không có thương hiệu, thậm chí còn không phải của Hồng Kông mà đến từ Quảng Châu, giá gốc của loại bánh trung thu này là 59 tệ/3 hộp.

Sau sự cố này, Tiểu Dương đã mất gần một triệu người hâm mộ chỉ trong một tuần, theo công ty phân tích dữ liệu Huitun có trụ sở tại Hàng Châu. Anh vẫn có lượng người hâm mộ lên tới hơn 120 triệu người nhưng uy tín giảm sút trầm trọng.

Đáng nói đây không phải là lần đầu anh em Tiểu Dương dính nghi vấn bán hàng giả. Trước đó vào năm 2023, anh em Đại Dương - Tiểu Dương dính nghi vấn bán thịt bò giả trên livestream (phát sóng trực tuyến).

Cụ thể, món bò cuộn thương hiệu từ Hồ Bắc mà hai anh em bán trên livestream bị khách đòi trả lại vì chất lượng không đúng như quảng cáo. Túi thịt bò cuộn giá 89,9 nhân dân tệ (khoảng 300.000 đồng) được quảng cáo là làm hoàn toàn từ thịt bò, nhưng hương vị giống như thịt tổng hợp, Red Star News đưa tin.

Một số blogger tính toán rằng túi thịt tổng hợp mà anh em nhà họ Dương bán có giá vốn chỉ khoảng 10 nhân dân tệ, giá trị khác xa với thịt bò nguyên bản. Sau khi nghi vấn về chất lượng sản phẩm được đặt ra, nhiều khách hàng đã đòi trả hàng và hoàn tiền. Tuy nhiên thay vì hoàn tiền công ty đại diện của anh em họ Dương đã xóa sản phẩm khỏi giỏ hàng. Trong khi đó, nguồn gốc và chất lượng của sản phẩm này chưa được làm rõ.

Vụ việc của cặp sao mạng khiến nhiều khách hàng cảm thấy bị phản bội, một lần nữa làm dấy lên tranh cãi về sự gian dối của các KOL, KOC, ngôi sao bán hàng qua mạng. Bởi trước đó, những người được mệnh danh là "ông hoàng", "nữ hoàng" livestream cũng từng khiến người dùng thất vọng khi quảng cáo các sản phẩm chất lượng kém.

Ông hoàng, bà chúa cũng ngã ngựa

Khi nhắc đến ngành công nghiệp livestream xứ tỷ dân, không thể không nhắc đến là Lý Giai Kỳ và Vy Á. Họ được mệnh danh là ông hoàng và nữ hoàng livestream trong thời điểm ngành công nghiệp này phát triển nhất tại Trung Quốc.

Theo Sina hồi 2021, một công ty liên quan đến Lý Giai Kỳ đã bị cơ quan quản lý và giám sát thị trường tại Thượng Hải xử phạt vì quảng cáo, bán hàng sai sự thật. Trong buổi livestream, người bán quảng cáo một dụng cụ làm đẹp có tác dụng kích hoạt collagen toàn khuôn mặt, giúp da săn chắc, căng mịn, làm mờ các nếp nhăn rõ rệt trong 1 tháng. Cơ quan chức năng nhận định công ty này đã ra những lời quảng cáo phóng đại, gây hiểu lầm cho khách hàng và phạt 300.000 nhân dân tệ (hơn 1 tỉ đồng).

Về phần Lý Giai Kỳ, “ông hoàng son môi” cũng từng bị nêu tên trong số những người bán hàng không đảm bảo chất lượng. Theo đó, ngày 11/9, Lý Giai Kỳ bán một sản phẩm chì kẻ mày nội địa do Trung Quốc sản xuất và bị khán giả chê đắt. Tuy nhiên thay vì giải đáp về chất lượng sản phẩm, Lý Giai Kỳ đã có phát biểu gây tranh cãi: "Đừng nói bậy, chì kẻ mày luôn có giá này. Tại sao không xem lại nguyên nhân từ bản thân đi, qua nhiều năm mà tiền lương vẫn không tăng, có thực sự làm việc nghiêm túc không?".

Phát ngôn của Giai Kỳ nhanh chóng được lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc và gây ra sự phẫn nộ từ phía người tiêu dùng. Nhiều người cho rằng, Giai Kỳ phát ngôn thiếu tỉnh táo và coi thường khách hàng, trong khi sản phẩm mà Lý Giai Kỳ đang bán có chất lượng kém nhưng giá thành thậm chí cao hơn thương hiệu nổi tiếng thế giới.

Sau lần vạ miệng này, Lý Giai Kỳ đã mất hơn 1 triệu người theo dõi trên nền tảng mạng xã hội Weibo và phải ở ẩn một thời gian.

Trong khi người đồng nghiệp Lý Giai Kỳ dính phốt bán hàng không đúng như quảng cáo, netizen xứ tỷ dân chưa hết xôn xao thì nữ hoàng livestream nổi tiếng Vy Á cũng dính nghi vấn bán hàng kém chất lượng, không đúng như quảng cáo.

QQ đưa tin hồi tháng 9/2021, “nữ hoàng livestream” xứ Trung từng livestream bán một loại bánh mì được quảng cáo là không đường, ít chất béo, tốt cho sức khỏe, không gây tăng cân… Tuy nhiên sau đó, Ủy ban Bảo vệ người tiêu dùng thành phố Thượng Hải đã ban hành một văn bản công khai những thông tin sai sự thật về loại bánh mì này.

Theo đó, thành phần dinh dưỡng thực tế không khớp với thông tin được in trên bao bì hay quảng cáo và có lượng calo cao hơn mức bình thường. Điều này nhanh chóng gây ra ý kiến tranh cãi. Nhiều người chỉ trích nhãn hàng kinh doanh không trung thực và cho rằng Vi Á cũng chỉ là nạn nhân trong vụ việc. Tuy nhiên, không ít ý kiến “ném đá” cô vì không chọn lọc kỹ sản phẩm trên livestream, cho rằng cả người đẹp này và thương hiệu bánh đều là lừa đảo từ đó tuyên bố tẩy chay nữ KOL.

Trước đó, hồi tháng 5/2014, Vy Á cũng từng gây xôn xao khi bán quạt và giới thiệu đây là sản phẩm hợp tác giữa thương hiệu Trung Quốc Guzi với hãng Supreme (Mỹ). Ngay hôm sau, một blogger thời trang nổi tiếng đã bóc mẽ đây là hàng giả vì Guzi là thương hiệu nhỏ ít được biết đến tại Trung Quốc, khó có thể hợp tác với Supreme nhất là khi hãng này chưa bao giờ kết hợp với bất kỳ thương hiệu nội địa nào. Trước màn “bóc phốt” gây bàn tán, Vi Á và nhãn hàng phải hoàn tiền lại cho khách hàng và nhanh chóng xóa livestream.

Không chỉ vướng lùm xùm bán hàng kém chất lượng, Vi Á còn bị phát hiện có hành vi trốn thuế.

Tháng 12/2021, “nữ hoàng livestream” này bị phạt 210 triệu USD (hơn 4.900 tỉ đồng) vì hành vi này. Truyền thông Trung Quốc cho biết đây là mức phạt cao nhất mà cơ quan chức năng dành cho một người livestream ở nước này.

Theo SCMP, người đẹp 8X đã bày tỏ sự hối hận về hành vi sai trái song tài khoản Weibo của cô nhanh chóng “bay màu” và Taobao nhanh chóng “cắt sóng” ngôi sao livestream này dù trước đó cô là “con cưng” của nền tảng.

Một chiến thần khác cũng từng làm mưa làm gió ngành công nghiệp tỷ đô xứ Trung là Xinba (tên thật: Tân Hựu Chí).

Năm 2020, Xinba nổi lên như một "chiến thần" livestream mới của Trung Quốc, đặc biệt trên nền tảng Kuaishou. Tuy nhiên, cũng khi đang ở đỉnh cao, Xinba dính phải bê bối hàng giả khi bán sản phẩm yến sào với giá 2,6 USD (khoảng 70.000 đồng) cho 100 gram. Đây là mức giá rẻ so với thị trường.

Sau khi kiểm định, sản phẩm mà Xinba bán được xác định không phải yến sào mà chỉ là carbohydrate và đường. Với sai phạm này, Xinba bị phạt 138.000 USD (tương đương 3,2 tỷ đồng), đồng thời bị khóa tài khoản với hơn 70 triệu người theo dõi trong vòng 60 ngày.

Xinba sau đó đã công khai xin lỗi và đề nghị bồi thường cho người mua gấp 3 lần giá trị đơn hàng theo quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Trung Quốc.