Ông bà nghèo vẫn sinh "cả bầy", sao con cháu lương 15 triệu lại kêu không dám đẻ?

Sinh con vốn là một trong những quyết định quan trọng nhất đời người. Không chỉ liên quan đến niềm vui cá nhân, đây còn là trách nhiệm, là gánh nặng tài chính và là lời cam kết dài lâu với một sinh mệnh khác. Gần đây, một chủ đề trên mạng xã hội Thread đã dấy lên cuộc tranh luận gay gắt: "Lương 10–15 triệu có nên sinh con không, hay đó là biểu hiện của sự ích kỷ khi né tránh trách nhiệm?".

Vấn đề tưởng chừng đơn giản lại khiến hàng trăm nghìn người bày tỏ quan điểm, bởi nó chạm vào mâu thuẫn muôn thuở: Sự khác biệt trong cách nhìn nhận giữa thế hệ trước và thế hệ trẻ hôm nay.

"Ngày xưa nghèo mấy vẫn sinh, sao giờ lại ngại?"

Một tài khoản bày tỏ thắc mắc:

"Mình thấy các bạn trẻ lương 10–15 triệu chê là sinh con không đủ nuôi, giảm chất lượng cuộc sống của bản thân, còn rất mệt. Hồi ông bà, bố mẹ có giảm bao nhiêu chất lượng cuộc sống vẫn cày cuốc vất cả để sinh con và nuôi lớn, chăm lo cho các chị em trong nhà".

Đúng vậy, thế hệ trước đã sống và nuôi con trong điều kiện khốn khó gấp nhiều lần hiện nay. Khi ấy, cơm ăn chỉ cần đủ no, áo mặc chỉ cần đủ ấm, chuyện học hành chủ yếu dừng ở bậc phổ thông. Dù nghèo khó, cha mẹ vẫn sinh 3–4 con, thậm chí 9-10 con, gánh nặng chồng chất nhưng họ coi đó là điều tự nhiên, là "phúc lộc".

Nhiều người thuộc thế hệ này cho rằng, việc giới trẻ hiện nay ngại sinh con chỉ vì thu nhập 10–15 triệu là "ích kỷ" và "sống quá cho bản thân". Trong cách nghĩ của họ, cha mẹ có thể chịu khổ, miễn sao con cái được ra đời, dù thiếu thốn thì vẫn lớn lên. Hạnh phúc gia đình, theo quan niệm ấy, không đo bằng mức sống vật chất mà bằng sự gắn kết, hy sinh.

"Con tôi không sinh ra làm vật tế cho hạnh phúc của người khác"

Nhưng quan điểm đối lập lại thu hút nhiều sự đồng tình hơn, thể hiện qua một bình luận được hàng chục nghìn lượt thích:

"Bạn có thể sinh con và nuôi theo kiểu trời sinh voi trời sinh cỏ như các cụ ngày xưa. Nhưng chúng tôi làm không được, chúng tôi không thể để mình chịu khổ, con chịu khổ, vợ chồng con cái bố mẹ giao tiếp với nhau bằng tiếng gào thét, chửi bới, đánh đập vì mấy đồng bạc lẻ. Nếu sinh con, chúng tôi phải cho được nó một môi trường hạnh phúc, một điểm xuất phát đủ thuận lợi để con sống hạnh phúc phần đời còn lại. Con tôi không sinh ra làm vật tế cho hạnh phúc của người khác".

Câu nói này như một "cú đấm" vào tâm lý truyền thống "có con là có phúc". Người trẻ ngày nay chứng kiến không ít bi kịch từ những gia đình nghèo túng: cha mẹ cãi vã vì tiền, con cái lớn lên trong thiếu thốn, tâm lý nặng nề. Vì thế, họ đặt tiêu chuẩn cao hơn: Sinh con phải đồng nghĩa với chuẩn bị đủ về tài chính, tinh thần và môi trường sống.

Thu nhập 10–15 triệu ở các thành phố lớn khó lòng đáp ứng chi phí nuôi con hiện nay. Theo nhiều ý kiến trên các diễn đàn chi tiêu gia đình, chỉ tính riêng sữa, bỉm, khám bệnh, ăn uống… đã tiêu tốn trung bình 7–10 triệu/tháng cho một đứa trẻ sơ sinh. Khi lớn hơn, chi phí học hành, ngoại ngữ, kỹ năng, y tế còn tăng gấp nhiều lần. Nghĩa là, nếu chỉ dựa vào mức lương trung bình, cha mẹ rất dễ rơi vào cảnh chật vật, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống của cả gia đình.

Bài toán của hai thế hệ: Truyền thống và hiện đại

Điều dễ nhận thấy, sự khác biệt không nằm ở tình yêu thương con cái bởi thế hệ nào cũng mong điều tốt nhất cho con. Khác biệt chủ yếu nằm ở bối cảnh xã hội và tiêu chuẩn sống.

Thế hệ trước: Chi phí sinh hoạt thấp, kỳ vọng đơn giản, giá trị gia đình đặt nặng sự hy sinh.

Thế hệ nay: Vật giá leo thang, giáo dục – y tế đắt đỏ, xã hội cạnh tranh, cha mẹ muốn con có nền tảng tốt nhất để không thua thiệt.

Nếu ngày xưa, chỉ cần "đẻ ra là nuôi lớn", "trời sinh voi trời sinh cỏ, "ăn no mặc ấm" thì nay, chuẩn mực đã thay đổi: Nuôi con không chỉ là để con tồn tại, mà là để con phát triển, được hưởng một tuổi thơ trọn vẹn.

Câu hỏi "Lương 10–15 triệu có nên sinh con?" không thể trả lời bằng đúng – sai tuyệt đối. Với người đi trước, việc né tránh sinh con vì lo thiếu thốn dễ bị gắn mác "ích kỷ". Nhưng với thế hệ trẻ, đó lại là biểu hiện của trách nhiệm, trách nhiệm không chỉ với bản thân mà còn với chính đứa trẻ sắp ra đời.

Có lẽ, thay vì trách nhau ích kỷ hay hy sinh, điều cần thiết hơn là sự thấu hiểu giữa hai thế hệ. Bởi cuối cùng, sinh con không chỉ là quyết định mang tính cá nhân, mà là lựa chọn định đoạt cả một tương lai.