Những người bản tính xấu thường có 8 hành vi này, cha mẹ nhắc con cẩn thận!

Trong cuộc sống, không phải ai cũng ngay từ đầu lộ rõ bản chất. Có những người nói chuyện lịch sự, hành xử tử tế, nhưng càng tiếp xúc lâu ta càng cảm thấy mệt mỏi, đề phòng hoặc tổn thương. Điều khiến họ bị nhận diện không phải vì một lần nóng nảy hay một sai sót nhất thời, mà bởi những hành vi tiêu cực lặp đi lặp lại, gần như trở thành thói quen khó che giấu.

Dưới đây là 8 kiểu hành vi thường thấy ở những người mang năng lượng tiêu cực, dễ gây tổn hại cho người xung quanh và cũng là những điều cha mẹ cần lưu ý khi dạy con.

1. Thiếu sự đồng cảm

Một người nếu không cảm nhận được nỗi đau, sự lúng túng hay khó khăn của người khác, họ rất dễ vô tình làm tổn thương mà không hề nhận ra. Họ có thể thờ ơ trước thất bại của người khác, coi sự buồn bã là "làm quá", hoặc xem việc giúp đỡ ai đó là phiền toái.

Không phải họ cố tình ác ý; đôi khi họ lớn lên trong môi trường cảm xúc bị xem nhẹ, không được học cách quan sát và kết nối.

Với trẻ nhỏ, điều quan trọng không phải dạy con "phải tốt", mà là giúp con cảm nhận được cảm xúc của người khác, thay vì cứng nhắc đánh giá đúng sai.

2. Nói dối như phản xạ

Có người nói dối vì sợ hãi hay muốn giữ hòa khí, nhưng có kiểu người xem nói dối như công cụ đạt mục đích.

Họ che giấu sai lầm bằng cách đổ lỗi, phóng đại bản thân để gây ấn tượng, hoặc dựng thêm câu chuyện để lấp liếm chuyện cũ. Khi bị vạch trần, họ không xin lỗi mà tiếp tục tạo ra lời nói dối mới.

Trẻ lớn lên trong môi trường thường xuyên bị phán xét sẽ học cách nói dối để tự vệ. Trẻ lớn lên trong môi trường được lắng nghe sẽ học cách thà nói thật còn hơn sống trong sợ hãi.

3. Luôn nghĩ xấu về người khác

Họ nhìn một nụ cười và nghĩ rằng đó là mỉa mai. Họ được giúp đỡ nhưng lại tin rằng đối phương có mưu đồ. Họ nghe ai được khen liền cho rằng "chắc quan hệ" hoặc "chắc giả tạo". Đôi khi đó không phải bi quan mà là cơ chế phản chiếu: họ sống theo logic ấy nên mặc định ai cũng như vậy.

Trẻ cần được dạy nhìn sự việc đa chiều: trước khi nghĩ xấu, hãy thử xem khả năng tích cực nhất là gì.

4. Gây chia rẽ và thích đứng ngoài xem mâu thuẫn

Không trực tiếp gây chuyện, nhưng luôn thêm mắm muối, nói hai lời, ghép ý người này với người kia, đẩy xung đột lên cao rồi đứng ngoài quan sát.

Họ thích cảm giác "mình biết nhiều hơn mọi người", cảm giác điều khiển luồng thông tin. Và chỉ cần một nhóm bạn có người như vậy, sự an toàn cảm xúc sẽ biến mất.

Với trẻ, điều này bắt đầu từ những câu chuyện nhỏ: nói xấu sau lưng, lập nhóm riêng, chia phe trong lớp.

5. Đố kỵ và không muốn ai hơn mình

Ghen tị là cảm xúc rất con người. Vấn đề nằm ở cách phản ứng:

Có người dùng nó để cố gắng hơn, cũng có người dùng nó để kéo người khác xuống.

Họ không vui khi người khác thành công, thậm chí dè bỉu, chế giễu, phủ nhận thành tựu. Khi bị so sánh, họ không cố học hỏi mà cố chứng minh người kia "không xứng".

Trẻ cần được học rằng mình có giá trị riêng, không cần chiến thắng bằng việc hạ thấp người khác.

6. Phá hoại nỗ lực của người khác chỉ vì… có thể

Một kiểu hành vi đáng chú ý là chủ động làm hỏng kết quả người khác đạt được — không phải vì lợi ích cá nhân, mà vì muốn thấy người khác thất bại.

Có thể là xoá bài nhóm, tung tin sai khiến người khác mất cơ hội, phá hoại tinh thần ngay trước cuộc thi… Những hành vi này thường đến từ cảm giác bất lực với chính bản thân, và mong muốn kiểm soát người khác theo cách méo mó.

7. Tàn nhẫn với kẻ yếu: động vật, trẻ nhỏ, người không có khả năng phản kháng

Đây là dấu hiệu tâm lý học đặc biệt được coi trọng. Nhiều nghiên cứu cho thấy người bạo lực khi trưởng thành thường có hành vi tàn nhẫn với động vật từ nhỏ.

Cách một người đối xử với sinh vật yếu hơn phản ánh thế giới quan của họ: sức mạnh là công cụ thống trị hay là công cụ bảo vệ? Nếu trẻ thích bắt nạt, trêu chọc con vật, đó không chỉ là nghịch mà là tín hiệu cần uốn ngay từ đầu.

8. Không biết nhận lỗi, không sửa đổi

Người trưởng thành không phải là không mắc sai lầm, mà là biết đứng lại và điều chỉnh. Những người tiêu cực thì ngược lại: luôn hợp lý hóa hành vi của mình, đổ lỗi cho hoàn cảnh, quá khứ, người khác, xin lỗi chỉ để kết thúc tranh cãi, không để sửa. Ai cũng có lúc sai, nhưng nếu một người không bao giờ xem lại chính mình, họ sẽ lặp lại những hành vi gây tổn thương mãi mãi.

Vậy dạy con thế nào?

Thay vì chỉ nhắc con "tránh xa người xấu", quan trọng là giúp con xây dựng năng lực bên trong: biết đặt giới hạn khi bị đối xử tệ; học cách nói thật trong môi trường an toàn; nuôi lòng trắc ẩn thay vì so sánh; tôn trọng người yếu thế; biết nhận lỗi mà không tự hạ thấp giá trị bản thân...

Vì một đứa trẻ có nhân cách mạnh mẽ không phải học cách đối đầu với thế giới bằng nghi ngờ và cưỡng ép, mà học cách đứng vững bằng sự tử tế và tự chủ.