Nhập nhèm “quýt đỏ”
Thị trường TP.HCM đang rộ lên các điểm bán “quýt đỏ”, loại quýt trái nhỏ có vỏ màu cam đậm, cuống lá xanh mướt trông bắt mắt, thu hút nhiều người mua.
Trên các tuyến đường Nguyễn Thái Sơn, Nguyễn Văn Lượng (Q.Gò Vấp), Cách Mạng Tháng Tám, Tô Hiến Thành (Q.10)… hàng loạt xe đẩy chất đầy quýt, gắn bảng ghi “Quýt Thái” 26.000đ/kg. Ghé vào một xe đẩy trên đường Nguyễn Văn Lượng (Q.Gò Vấp) hỏi mua, người bán mau miệng mời chào: “Quýt Thái Lan ngon ngọt, hàng đảm bảo tươi mới, chị xem cuống lá còn xanh thế này thì không sợ hàng cũ”.
Nghe chúng tôi lo ngại quýt Trung Quốc (TQ), chị này phán ngay: “TQ chỉ có hàng bom, lê chứ làm gì có quýt”.
Chỉ vào thùng hàng, chúng tôi hỏi vặn: “Toàn chữ TQ sao quảng cáo quýt Thái?”, người bán chống chế: “Đúng quýt Thái mà, mối bỏ hàng họ đóng thùng vậy cho tiện thôi”.
Tại các chợ lẻ, dù không gắn bảng nhưng loại trái cây này được người bán đổ đống giới thiệu là “quýt đỏ” đang vào mùa ở miền Tây lên, có nơi lại rao “quýt Thái”, giá từ 25.000-35.000đ/kg, tùy loại. Riêng tại các chợ lớn như Bến Thành, Bà Chiểu, Tân Định… loại quýt này có giá cao hơn, từ 30.000-35.000đ/kg.
Người bán giải thích: “Hàng tuyển chọn, còn nguyên cuống lá, cứng trái nên giá đắt hơn hàng dạt”. Hầu như không người bán nào thừa nhận đó là quýt TQ. Chị Hường - trưởng ngành hàng trái cây chợ Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh) cho biết: “Người tiêu dùng (NTD) lo ngại trái cây TQ nên người bán giới thiệu quýt Thái cho dễ bán chứ thực ra đó là quýt TQ. Khác với bom, lê tươi lâu, loại quýt này rất mau héo, dập vỏ. Màu sắc bắt mắt, đang vào mùa quýt ngọt lịm, không có hạt dễ ăn, giá lại rẻ nên nhiều người chuộng mua”.
Tìm hiểu tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức (Q.Thủ Đức), chúng tôi được biết “quýt đỏ”, “quýt Thái” chỉ là cách gọi của người bán lẻ, còn thương nhân chợ đầu mối gọi đây là “quýt kim”, “quýt rổ” (đóng từng rổ bán lẻ) và nói thẳng là quýt xuất xứ TQ. Thời điểm này, quýt TQ đang vào mùa nên lượng hàng đổ về chợ đầu mối hằng đêm lên đến hàng chục tấn, do các xe tải đưa từ Bắc vào. Giá sỉ hiện nay khoảng 23.000đ/kg.
Càng về sáng, quýt rớt giá chỉ còn 12.000 - 18.000đ/kg. Một nhân viên bốc hàng trước cổng chợ Thủ Đức cho biết: “Dưới mỗi thùng luôn có hai chai nước giữ lạnh nên quýt để cả tuần không héo”. Chúng tôi dò hỏi là nước gì, thì người này trả lời ngay: “Không biết” (!?).
Để giữ quýt tươi lâu, một số người bán lẻ chốc chốc lại dùng chai xịt nước trực tiếp lên trái quýt. Hỏi thì họ nói là nước lạnh nhưng theo chúng tôi tìm hiểu tại chợ Kim Biên (Q.5), chỉ cần hỏi mua chất làm trái cây tươi lâu thì người bán đưa ngay loại hóa chất dạng nước hoặc bột không nhãn mác, hướng dẫn chỉ cần pha với nước xịt đều, trái cây sẽ giữ tươi được lâu. Loại này chỉ bán theo ký, không bán lẻ, giá từ 55.000-300.000đ/kg, tùy loại. Trong khi đó, việc kiểm tra mặt hàng trái cây hiện nay chủ yếu chỉ dừng ở kiểm tra dư lượng thuốc trừ sâu, bỏ ngỏ việc kiểm soát chất bảo quản giữ trái cây tươi lâu.
Bà Nguyễn Thanh Hà - Phó giám đốc Kinh doanh chợ đầu mối nông sản Thủ Đức khẳng định: “Trong danh mục các mặt hàng trái cây nhập chợ hoàn toàn không có quýt Thái, chỉ có quýt kim xuất xứ TQ từ Bắc đưa vào và quýt ta, quýt đường trong nước từ miền Tây lên. Ngoài ra, còn có quýt kiếng cũng của TQ nhưng trái to hơn”. Thiết nghĩ, ngoài kiểm soát việc các điểm bán gắn mác “quýt Thái” đánh lừa NTD, cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý kiểm định dư lượng thuốc trên loại trái cây này để NTD yên tâm sử dụng.