Nam sinh lớp 8 bị đánh đến chết não ở Hà Nội: Có thể khởi tố vụ án giết người?

Ngày 27/3, liên quan đến vụ cháu bé lớp 8 bị đánh dẫn đến chết não tại Hà Nội, trao đổi với chúng tôi, chị Ng.L.A (SN 1985, trú tại quận Long Biên, Hà Nội) cho biết, gia đình đã chuyển Đ. từ Bệnh viện 108 về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ để tiếp tục duy trì sự sống những ngày còn lại của cuộc đời.

"Bác sĩ thông báo gia đình mang con về, cơ hội sống của con trai tôi không còn nữa", người mẹ đau xót.

Có thể khởi tố vụ án giết người?

Theo dõi vụ việc nêu trên, Tiến sĩ Đặng Văn Cường, Ủy viên Ban chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho rằng: Có lẽ khi tiếp cận thông tin này thì bất kỳ phụ huynh nào cũng rất bàng hoàng, lo lắng cho sự an nguy của con em mình và thương cho nạn nhân trong vụ việc này. Đây là một sự việc rất đau lòng và rất nguy hiểm, hậu quả có thể sẽ rất nghiêm trọng, nỗi đau có thể sẽ dai dẳng với gia đình nạn nhân.

"Vấn đề trách nhiệm pháp lý và trách nhiệm trong công tác quản lý cần phải được xem xét thận trọng, đầy đủ, khách quan, đúng pháp luật làm căn cứ xử lý đối tượng vi phạm và để thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm, phòng ngừa vi phạm pháp luật, bảo vệ trẻ em, người chưa thành niên", luật sư Cường nhấn mạnh.

Theo ông Cường, pháp luật Việt Nam bảo vệ tính mạng, sức khỏe của mọi công dân, hành vi xâm phạm trái pháp luật đến sức khỏe, tính mạng của người khác là hành vi vi phạm pháp luật. Trong vụ việc này, với thông tin ban đầu cho thấy nạn nhân đã bị đánh hội đồng đến mức bất tỉnh, chết não thì mới được buông tha. Rất có thể các đối tượng đánh đập nạn nhân tưởng nạn nhân đã chết nên mới dừng tay. Điều đáng chú ý là với hành vi đánh hội đồng nghiêm trọng như vậy mà không ai phát hiện can ngăn, cứu giúp là vấn đề thực sự đáng lo ngại trong xã hội hiện nay.

Cơ quan chức năng chưa xác định làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi đánh người được thực hiện như thế nào, hành vi đánh hội đồng cháu bé lớp 8 (14 tuổi) đến mức nạn nhân chết não không còn có khả năng kháng cự và rơi vào tình trạng sống thực vật như vậy thì rõ ràng hành vi của các đối tượng trong vụ việc này là rất man rợ, đánh đập một cách tàn bạo không khác gì đánh kẻ thù và thể hiện ý thức coi thường pháp luật.

Đây là hành vi vi phạm pháp luật, có thể xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của trẻ em, xâm phạm quyền trẻ em, quyền con người, quyền công dân và có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Bởi vậy cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ danh tính của các đối tượng đã thực hiện hành vi đánh nạn nhân và xác định hậu quả đã gây ra đối với nạn nhân để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp kết quả xác minh cho thấy các đối tượng thực hiện hành vi đánh cháu bé lớp 8 này đã từ đủ 14 tuổi trở lên, đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 12 Bộ luật hình sự thì các đối tượng này sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc giết người tùy thuộc vào tính chất nguy hiểm của hành vi và hậu quả có thể xảy ra. Điều 12 Bộ luật hình sự quy định: Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

Nếu các đối tượng này đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và hậu quả được xác định là rất nghiêm trọng thì cơ quan điều tra sẽ xem xét động cơ mục đích đánh người có nhằm mục đích là để sát hại nạn nhân hay không, hành vi có thể dẫn đến chết người hay không (với hành vi như vậy nạn nhân có thể tử vong hay không?) là căn cứ để xác định hành vi này sẽ xử lý về tội cố ý gây thương tích hay tội giết người.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy các đối tượng có mục đích sát hại nạn nhân hoặc hành vi có thể dẫn đến nạn nhân tử vong, các đối tượng này nhận thức được hành vi của mình có thể tước đoạt trái pháp luật tính mạng của nạn nhân nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi (như dùng hung khí nguy hiểm đánh vào đầu nạn nhân, đập đầu nạn nhân xuống đường hoặc dùng hung khí nguy hiểm đánh vào vùng trọng yếu, bỏ mặc hậu quả chết người có thể xảy ra), nạn nhân không chết là do được cấp cứu kịp thời thì sẽ xử lý các đối tượng này về tội giết người theo quy định tại điều 123 Bộ luật Hình sự và hướng dẫn tại án lệ số 47/2021/AL. Hình phạt trong trường hợp này có thể là tù chung thân, tử hình đối với các đối tượng phạm tội đã từ đủ 18 tuổi và có thể tới 18 năm tù đối với các đối tượng từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy các đối tượng này không nhận thức được hành vi của mình có thể dẫn đến chết người, không có mục đích sát hại nạn nhân và hành vi không dẫn đến chết người thì các đối tượng này chỉ có thể bị xử lý về tội cố ý gây thương tích theo Điều 134 Bộ luật hình sự nếu các đối tượng này đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 12 của Bộ luật hình sự.

Có thể sẽ có dấu hiệu đồng phạm?

Luật sư Đặng Văn Cường cho biết thêm, cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ có bao nhiêu đối tượng đã đánh nạn nhân, hành vi đánh được thực hiện như thế nào, có sử dụng hung khí nguy hiểm hay không? Ngoài đối tượng trực tiếp đánh nạn nhân thì có người khác chứng kiến sự việc hay không? Có hành vi nào xúi giục giúp sức hay chỉ đạo đối tượng thực hiện hành vi đánh người hay không?

"Trường hợp kết quả xác minh cho thấy có đối tượng trực tiếp xâm phạm đến thân thể nạn nhân, có đối tượng giúp sức, xúi giục đối tượng thực hiện hành vi và đều đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì sẽ xử lý hình sự với vai trò đồng phạm. Sẽ làm rõ những người có mặt tại hiện trường và hành vi của những người này để xác định họ là người làm chứng hay là đồng phạm giúp sức đối với đối tượng trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội để xử lý theo quy định của pháp luật. Điều đáng chú ý là nguyên nhân ban đầu được xác định là do mâu thuẫn giữa các học sinh, rất có thể đối tượng thực hiện hành vi đánh nạn nhân là người nhà của học sinh có mâu thuẫn và có thể sẽ có dấu hiệu đồng phạm trong vụ việc này".

Trong vụ việc này, độ tuổi của các đối tượng đã thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của nạn nhân, nguyên nhân sự việc, diễn biến hành vi của các đối tượng và hậu quả có thể xảy ra đối với nạn nhân là những vấn đề quan trọng để xác định có đủ căn cứ để xử lý hình sự hay không, nếu xử lý thì sẽ xử lý về tội danh gì.

Nếu tại thời điểm thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội mà người thực hiện hành vi đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, hành vi có mục đích giết người hoặc có thể dẫn đến chết người, đối tượng thực hiện hành vi nhận thức được hậu quả nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi thì sẽ xử lý về tội giết người.

Còn nếu không đủ căn cứ chứng minh về tội giết người và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì sẽ xử lý về tội cố ý gây thương tích. Trường hợp có nhiều đối tượng cùng có mặt trên hiện trường thì sẽ xác định vị trí của các đối tượng này, mục đích của các đối tượng này như thế nào đối với hậu quả mà nạn nhân đang phải gánh chịu để xác định vụ việc có đồng phạm hay không và vai trò đồng phạm như thế nào khi xử lý đối với hành vi vi phạm pháp luật.

"Đây là sự việc rất nghiêm trọng, rất tàn nhẫn và gây ra hoang mang trong dư luận xã hội, gây ra hệ lụy lâu dài đối với nạn nhân và gia đình nạn nhân. Bởi vậy Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam sẵn sàng tham gia để hỗ trợ pháp lý cho gia đình nạn nhân, cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc để xác minh làm rõ, xử lý các đối tượng theo quy định của pháp luật.

Sự việc cũng cho thấy nguy cơ trẻ em bị bạo hành, bị đánh đập gây tổn thương, thậm chí có thể bị sa thải có thể xảy ra bất kỳ khi nào nếu thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý của những người lớn, trẻ em thiếu kỹ năng sống hoặc vấn đề giáo dục đạo đức lối sống của trẻ em không đạt hiệu quả.

Để giảm thiểu những vụ việc như thế này thì vấn đề tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cần phải được thực hiện có hiệu quả hơn nữa. Đặc biệt là vấn đề giáo dục đạo đức lối sống, giáo dục kỹ năng sống và ý thức chấp hành pháp luật của các bạn trẻ trong môi trường học đường cần phải được quan tâm chú trọng hơn nữa", luật sư Cường nêu quan điểm.

Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng

Cùng quan điểm, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết, theo tìm hiểu đối tượng trực tiếp gây án đối với nạn nhân hiện đang học lớp 10, sinh năm 2008, ở lứa tuổi từ 14 đến dưới 16 tuổi.

Như vậy, với hành vi đánh cháu bé 2010 chấn thương sọ não nặng (có thể bị tử vong) đối tượng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định nếu bị buộc tội Giết người hoặc Cố ý gây thương tích theo Điều 123, 134 Bộ luật Hình sự.

"Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các Điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này", luật sư Thơm phân tích.

Liên quan đến vụ việc, trao đổi với PV, lãnh đạo Công an quận Long Biên (TP Hà Nội) cho biết, cơ quan này đã tiếp nhận đơn trình báo và đang điều tra, làm rõ vụ việc cháu bé lớp 8 bị đánh trọng thương, chấn thương sọ não tại sân đình Lệ Mật (phường Việt Hưng, quận Long Biên).

"Chúng tôi đã nắm được và đã tổ chức điều tra. Nhưng vì cháu bé đang hôn mê nên chưa giám định được"- Một lãnh đạo Công an quận Long Biên cho biết.