Mùa thu vào rừng thu hoạch hạt dẻ ở các địa điểm cách Hà Nội nhiều nhất 5 tiếng chạy xe
Một hoạt động ngoài trời mà các gia đình có thể thêm vào lịch trình du lịch các tỉnh thành phía Bắc Việt Nam.
Mùa thu là mùa đẹp nhất ở các tỉnh thành phía Bắc nước ta, thích hợp cho những chuyến đi ngắn ngày. Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn lo lắng nếu như đưa các con lên núi cùng sẽ có gì ngoài leo núi và cắm trại ở các đồng cỏ - những hoạt động vốn thích hợp hơn với người lớn, còn đi hái trái cây thì đã quen thuộc từ mùa hè rồi.
Năm nay, một số gia đình đã tìm kiếm và mách nước cho các bố mẹ đưa trẻ tham gia một hoạt động mới là đi nhặt hạt dẻ. Khi nghe kể, ai cũng nghĩ rằng chỉ có thể làm điều này ở nước ngoài, song, ở nước ta cũng không thiếu những vườn trồng dẻ rộng lớn.
Cao Bằng - nơi trồng hạt dẻ nổi tiếng nhất nước
Cùng với thác Bản Giốc, hồ Ba Bể, chắc hẳn du khách đã nghe đến cái tên hạt dẻ Trùng Khánh. Trùng Khánh cũng là nơi trồng hạt dẻ nhiều nhất và nổi tiếng nhất ở tỉnh Cao Bằng. Nơi này còn có hẳn một cây dẻ được gắn biển "cây di sản", với tuổi đời lên tới hơn 200 năm, thân cây 2 người ôm không xuể và tán cây xum xuê, che bóng cả một góc trời.
Các gia đình có thể ghé bất cứ khu vườn nào của người dân bản địa bởi hầu như nhà nào cũng trồng cây dẻ cổ thụ. Khi còn xanh, quả dẻ mọc trên cành cao, có lớp vỏ ngoài xù xì như quả chôm chôm, nhưng màu xanh và gai cứng. Nhưng khi chín, vỏ sẽ ngả màu vàng cháy và nứt ra, rụng dưới gốc, để lộ những hạt dẻ bên trong với hình dáng quen thuộc.
Ảnh: Phương Thảo Nguyễn, Hoa Nguyễn
Lạng Sơn với những đồi dẻ rộng lớn
Trong khi hạt dẻ ở Cao Bằng chỉ mới bắt đầu vào vụ thì mùa hạt dẻ ở Lạng Sơn đã tới sớm hơn. Ngay từ đầu tuần tháng 9, du khách đã có thể thu hoạch hạt dẻ ở các vườn tại Quảng Lạc, cách trung tâm thành phố Lạng Sơn chừng 5km. Được biết, nơi đây có hơn 50ha trồng cây dẻ.
Gia đình chị Hoàng Kim Oanh (Hà Nội) vừa có chuyến đi trải nghiệm ở vườn hạt dẻ Lạng Sơn:"Tới đây bạn sẽ được phát kèm theo giỏ, kéo và găng tay. Vì gai dẻ rất nhiều và nhọn nên là lý do mà chủ vườn đã trang bị thêm dụng cụ thu hoạch. Các con vô cùng thích thú vì lần đầu tiên được tận mắt thấy cây dẻ và tự tay nhặt quả rụng".
Thông thường, trong quả dẻ sẽ có từ 1 đến 4 hạt. Sau khi nhặt xong, chị Oanh cùng các con dùng kéo để tách hạt dẻ ra khỏi vỏ. "Công đoạn này tuy hơi khó vì vỏ dẻ cứng và nhiều gai, không cẩn thận sẽ bị đâm vào tay. Nhưng cũng là công đoạn thú vị nhất vì được thấy những hạt dẻ nâu to đẹp, là thành quả sau nhiều giờ lao động của cả nhà. Tách vỏ xong, chủ vườn sẽ cân và đóng túi cho mình. Giá tại vườn là 100.000đ/kg".
Ảnh: Hoàng Kim Oanh
Trèo đèo, lội suối đến rừng hạt dẻ nguyên sinh ở Hải Dương
Ít ai biết rằng, ở thành phố Chí Linh, Hải Dương cũng có rừng dẻ rộng tới hơn 1200ha. Cứ độ tháng 8 đến tháng 10 âm lịch là mùa dẻ chín, rụng bạt ngàn cả khu đập Hố Đình, xã Hoàng Hoa Thám. Tuy nhiên, dẻ ở Chí Linh khác hoàn toàn với hạt dẻ ở Cao Bằng hay Lạng Sơn.
Đó là bởi ở Chí Linh là rừng cây dẻ nguyên sinh. Những cây dẻ xù xì với tuổi đời hàng trăm năm, có cây cao trên 10m, có cây tuy thân mục rỗng nhưng cành lá vẫn vươn cao, xanh mướt, xòe tán xum xuê. Hạt dẻ tự nhiên từ cây rừng lâu năm không có màu đen mà là màu nâu ánh vàng, kích thước nhỏ hơn rất nhiều so với các nơi khác.
Ảnh: Tam Nguyen Huu Hang, Người Chí Linh
Thêm nữa, để đến được khu rừng hạt dẻ ở Chí Linh, chúng ta cũng phải băng qua một đoạn đường rừng, vạch lá, lội suối. Tuy nhiên, trong tiết trời mát mẻ, hành trình này trở lên hấp dẫn với các bạn nhỏ. Chúng vừa đi nhặt hạt dẻ, vừa khám phá thiên nhiên, được tận mắt nhìn thấy tổ kiến càng, thấy những chú chim chuyền cành thoăn thoắt hay nghe bố mẹ kể về cây xấu hổ, về làm sao để góp phần bảo vệ rừng.
Một lưu ý rằng thường hạt dẻ được trồng ở các nơi địa hình đồi núi, đường đi lên đồi dẻ tương đối dốc. Điều này hơi khó khăn đối với các bạn nhỏ, do đó bố mẹ nên để ý canh chừng và hỗ trợ các con.
Hạt dẻ ở Việt Nam tuy không phải là dạng quả múp míp, nhưng hương vị chẳng thua kém bất kỳ nơi nào. Ngay từ lúc này, các gia đình đã có thể tới thu hoạch. Ngoài ra, cũng đừng quên thưởng thức các món ngon với hạt dẻ tại chỗ, như hạt dẻ nướng, sữa hạt dẻ tươi, gà nướng hạt dẻ, xôi hạt dẻ…