Mẹo đơn giản giúp bạn nhận biết mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm họng

Theo thống kê, mỗi năm ở Anh có 1,2 triệu cuộc hẹn gặp bác sĩ để điều trị chứng viêm họng nhưng thực sự không cần thiết tới mức đó. 6/10 hội chẩn được cho là phải dùng kháng sinh mới chữa khỏi bệnh. Nhưng ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng, kê kháng sinh trị viêm họng đang bị lạm dụng và dẫn tới tình trạng kháng kháng sinh cực kỳ đáng lo ngại.

Tuần trước, Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh đã thông báo kế hoạch giúp người bị viêm họng đến các nhà thuốc để xin tư vấn và mua thuốc điều trị, thay vì tới gặp bác sĩ. Nếu việc này được thực hiện, có thể tiết kiệm 34 triệu bảng chi phí dịch vụ sức khỏe.

Nhưng lời khuyên từ chuyên gia y tế có thực sự cần thiết? Hay chỉ cần súc miệng bằng nước muối ấm là đã đủ hiệu quả để phòng ngừa cơn cảm cúm?

Bác sĩ Paul Stillman và chuyên gia phẫu thuật tai - mũi - họng Alasdair Mace mới đây đã tổng hợp hướng dẫn các cách nhận biết triệu chứng viêm họng và mức độ nghiêm trọng của chúng thông qua mô hình rất đơn giản: 3 màu đèn giao thông.

Triệu chứng: Họng khô, đau nhưng không có thêm triệu chứng nào khác và cũng không gặp khó khăn khi nuốt.

Câu hỏi: Bạn có chắc có là bệnh viêm nhiễm không? Hãy xác định những yếu tố nguy cơ khác như thói quen ngáy, dị ứng hay tình trạng mất nước trước khi tìm cách chữa trị.

Giải pháp: Bác sĩ Stillman khẳng định: “Uống nhiều nước và đảm bảo bạn ăn uống lành mạnh, phần lớn mọi khó chịu do đau họng gây ra sẽ biến mất sau khoảng 2 ngày”.

Bác sĩ phẫu thuật Mace bổ sung: Xông mũi bằng hơi nước nóng cũng giúp giảm đau khá nhiều. Và nếu bạn nghi họng bị viêm nhiễm thực sự, hãy súc miệng bằng nước muối ấm. Tôi gợi ý nên dùng 6 thìa cà phê muối trộn với khoảng 500ml nước ấm. Nếu bạn đảm bảo nước đủ độ mặn, nó sẽ giúp diệt trừ một số tế bào vi khuẩn trong họng bằng cách thấm vào họng. Tuy nhiên, đừng nuốt nước muối”.

Triệu chứng: Họng khô, ngứa, sau đó xuất hiện triệu chứng cảm, cúm và/hoặc có cảm giác khó chịu khi nuốt.

Câu hỏi: Bạn có những triệu chứng trên bao lâu rồi và chúng nặng tới mức nào?

Giải pháp: Bác sĩ Mace cho biết: “Đa phần bệnh nhiễm trùng do virus gây ra nên kháng sinh không có tác dụng, mặc dù có thể có tới 50 hoặc hơn 50 loại vi khuẩn khác nhau sống trong họng. Đôi khi, chúng dẫn tới các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Việc tự chăm sóc bản thân nên tập trung vào mục đích giữ cơ thể đủ nước và làm dịu các triệu chứng”.

Bác sĩ Stillman gợi ý: “Thuốc xịt họng chứa thành phần benzocaine có tính gây mê nhẹ. Nhờ đó, nó sẽ làm dịu vùng họng khô ngứa chỉ sau vài giây. Và không giống ibuprofen, aspirin và paracetamol, chưa từng có nghi ngờ về tác động của nó lên hệ miễn dịch. Bạn có thể xịt họng ngay khi cần, không giống thuốc viên gây tê nhẹ sẽ làm tê cả miệng và vòm họng. Nó cũng không chứa ibuprofen và aspirin nên tránh được các rủi ro đi kèm.

Nếu bạn thực sự phải dùng paracetamol trị đau đầu và các triệu chứng cảm khác, không bao giờ được dùng nhiều hơn 1g trong 4 lần dùng thuốc/ngày. Cũng nên cẩn trọng về sự kết hợp các loại thuốc mua tại nhà thuốc vì chúng có thể chứa thành phần paracetamol - vốn tiềm ẩn nguy cơ quá liều”.

Bác sĩ Mace lưu ý thêm: “Nếu giọng nói của bạn trở nên hơi khàn, nên hạn chế nói. Càng nói nhiều thì khả năng mất giọng càng cao”.

Triệu chứng: Viêm họng đi kèm sốt cao và khó khăn khi nuốt hoặc thở.

Câu hỏi: Bạn có thể nhìn thấy amidan của bạn – là các hạch bạch huyết nằm ở 2 bên phía sau họng – không? Các triệu chứng đã kéo dài bao lâu rồi?

Giải pháp: Theo bác sĩ Mace: “Nếu bạn có những triệu chứng nặng hay triệu chứng kéo dài hơn 4-5 ngày, hãy xin tư vấn của dược sĩ hoặc bác sĩ. Nếu một bên amidan bị viêm, bạn có thể bị áp xe. Nếu cả hai bị viêm và có các nốt mủ trắng hoặc vàng, có thể đó là một bệnh nhiễm trùng vi khuẩn thứ cấp. Khó khăn khi nuốt hoặc thở hay bất cứ dấu hiệu nào của mủ xuất hiện trên amidan cũng nên được kiểm tra.

Thân nhiệt tăng, các tuyến sưng, đau bụng, mệt mỏi cực độ và tình trạng viêm họng gây đau đớn hơn nhiều so với bất cứ thứ gì bạn từng trải qua trước đây, đó có thể là bệnh sốt tuyến (viêm tuyến bạch cầu)”.