Mẹ nhiễm HIV vẫn có thể sinh con an toàn

“Không tốn kém cũng không mất nhiều thời gian, chỉ cần đến để được tư vấn, can thiệp, một kiếp người, một cuộc đời sẽ được cứu sống, vậy mà không phải bà mẹ nhiễm HIV nào cũng chịu thực hiện”, thạc sĩ Trương Trọng Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm truyền thông và Giáo dục sức khỏe TP HCM nói.

Theo bác sĩ Hoàng, trong 12 nghìn sản phụ sinh con năm 2008 tại TP HCM, có 680 bà mẹ bị nhiễm HIV. Tuy nhiên chỉ có 330 sản phụ nhiễm được phát hiện và điều trị can thiệp chống lây sang bằng thuốc lúc mang thai. Số còn lại phát hiện lúc gần sinh chỉ được uống giải quyết tình thế bằng một viên thuốc để dự phòng lây nhiễm, nhưng với cách chữa cháy này nguy cơ lây nhiễm sang con là rất cao.

Trại mồ côi trở thành bến đỗ cuối cùng của những trẻ sơ sinh nhiễm HIV. Ảnh: Thiên Chương.

Bác sĩ Phạm Thị Hải Ly, thuộc Ủy Ban Phòng chống AIDS TP HCM cho biết, nghiên cứu trên 100 thai phụ có HIV tại quận 4 và quận 9 không thực hiện can thiệp ngăn ngừa, thì có gần 40 trẻ sinh ra đã bị nhiễm. Tuy nhiên, cũng theo bà Ly, nếu mẹ được can thiệp dự phòng bằng việc cho uống thuốc ARV và không cho trẻ bú sữa mẹ, khả năng lây chỉ còn khoảng 2-6%.

Còn theo nhiều bác sĩ ở các bệnh viện tại TP HCM, số sản phụ vô tình xét nghiệm máu phát hiện nhiễm HIV trong lúc khám thai là rất hiếm.

“Đa số trường hợp sản phụ nhiễm HIV đều biết trước mình bị nhiễm, trót mang thai nhưng thay vì đến bệnh viện để được thăm khám điều trị chống lây sang con, họ thường chỉ đến khi sắp sinh nên đã quá muộn”, một bác sĩ nói.

Nghiên cứu của Trung tâm truyền thông và Giáo dục sức khỏe TP HCM trên 200 người tại quận 4 và 9 về nguyên nhân tại sao thai phụ không đi xét nghiệm HIV trước khi mang thai, cho thấy phần lớn nghĩ rằng mình không có nguy cơ nhiễm, số khác không nghĩ mình bị nhiễm sẽ lây sang bào thai và khoảng 20 người cho rằng không có thời gian.

Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM cho biết, những trẻ nhiễm HIV từ khi mới lọt lòng mẹ dù can thiệp bằng cách chăm sóc tốt và uống thuốc liên tục, vẫn có nguy cơ tử vong rất cao nếu bị các bệnh hô hấp, tiêu hóa tấn công.

Những "ông bố bà mẹ" của Trung tâm Tam Bình hy vọng các "con" chịu HIV sẽ sống thật khỏe. Ảnh: Thiên Chương.

Thầy cô đang làm việc tại Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Tam Bình (Thủ Đức), cho biết, hầu hết trẻ chuyển đến đều thuộc diện bị bỏ rơi tại bệnh viện, thậm chí có trường hợp mới sinh xong đã bị người lớn mang vứt luôn trước cổng trung tâm.

“Số phận của trẻ nhiễm HIV sơ sinh thường rất đáng thương, ngoài chuyện sống chết chưa biết ra sao, các em còn phải chịu áp lực của nạn kỳ thị. Cho nên theo tôi, việc thăm khám, điều trị để ngăn chặn không cho lây từ mẹ sang con là điều hết sức cần thiết bởi nó mang cả giá trị nhân đạo”, ông Nguyễn Văn Trung, Giám đốc trung tâm nói.

Hiện trung tâm này đang nuôi dạy khoảng 100 trẻ nhiễm HIV, trong đó có khoảng 30 cháu sơ sinh. Nhiều bé chỉ sống được vài năm thì qua đời.

Theo ông Lê Trường Giang, Phó Chủ tịch Ủy ban Phòng chống HIV/AIDS TP HCM, để hạn chế những nỗi đau của trẻ, chương trình "Phòng lây nhiễm từ mẹ sang con" đã triển khai khám, tư vấn và xét nghiệm HIV miễn phí cho sản phụ tại các phường xã. Nếu bị nhiễm HIV, các sản phụ sẽ được cấp thuốc dự phòng. Sau sinh, chương trình sẽ cấp sữa thay thế sữa mẹ cho đến khi trẻ 18 tháng tuổi, cấp thuốc Cotrimoxazol dự phòng cho trẻ lúc sáu tuần tuổi.

Các cơ sở y tế có dịch vụ trọn gói của chương trình gồm: Bệnh viện Từ Dũ, Hùng Vương, Nhân dân Gia Định, Bệnh viện quận 2, Trung tâm y tế dự phòng quận 4, Bệnh viện quận 8, Trung tâm y tế dự phòng quận 8, Bệnh viện quận, Trung tâm y tế dự phòng quận 10, Trung tâm y tế dự phòng quận Bình Thạnh, Bệnh viện Hóc Môn, Bệnh viện đa khoa khu vực Củ Chi, Bệnh viện Bình Chánh, Bệnh viện Thủ Đức.