Mầm non True North - Ngôi trường hiếm hoi áp dụng phương pháp Reggio Emilia ở Hà Nội

Tọa lạc tại số 3 Lương Yên, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội là trường mầm non True North - một ngôi trường khiến nhiều phụ huynh, trẻ nhỏ vừa nhìn đã thấy yêu thích bởi vẻ ngoài trông thật "cưng". Các bức tường bên ngoài được sơn 2 tông màu xanh tím than và trắng, cùng với những ô cửa sổ hình khối đón ánh mặt trời. Phía bên cạnh là khoảng sân rộng rãi để trẻ nhỏ vui đùa, chạy nhảy và cả học tập.

Đi vào trong, khắp không gian trường được trang trí bằng những bức tranh, những tác phẩm nghệ thuật đầy màu sắc do chính học sinh tạo nên. True North cũng là một trong rất ít trường mầm non ở quận Hai Bà Trưng & quận Hoàn Kiếm có được không gian ngoài trời rộng rãi đến như vậy (60% diện tích là không gian ngoài trời & 15 phòng học đều có ánh sáng tự nhiên). Tuy nhiên, thứ khiến nhiều phụ huynh thế hệ mới quyết định "nhắm" ngay trường là phương pháp giáo dục.

Phương pháp Reggio Emilia

Mầm non True North không phải là ngôi trường đầu tiên ở Hà Nội đưa phương pháp Reggio Emilia vào chương trình giảng dạy nhưng lại là ngôi trường đầu tiên áp dụng phương pháp này một cách bài bản nhất.

Nói qua một chút thì phương pháp Reggio Emilia xuất phát từ thành phố cùng tên của nước Ý, được phát triển bởi nhà Tâm lý học Loris Malaguzzi (1920 – 1994). Phương pháp này tin rằng mỗi đứa trẻ có một “ngôn ngữ” của riêng mình. Có bạn thích hát, nhảy, có bạn thích vẽ, có bạn lại thích chế tạo máy móc, khám phá khoa học,... Việc giáo dục trẻ không nên là một giáo trình áp dụng cho tất cả các con, mà người thầy cần quan sát, phát hiện ra “ngôn ngữ” - thế mạnh, tính cách, hứng thú của từng đứa trẻ để dẫn dắt các con chủ động khám phá & học tập với sự hỗ trợ của 3 người thầy: Giáo viên - Phụ huynh & Môi trường. 

Thông qua các phương pháp tiếp cận của triết lý giáo dục Reggio Emilia, trẻ nhận thức về bản thân và tự tin hơn, đồng thời có năng lực cộng tác với mọi người và kết nối với môi trường xung quanh tốt hơn. 

Khi trẻ được lựa chọn học những điều mình thích

Thông qua các dự án cụ thể có lẽ là cách đơn giản nhất để hiểu cách mà các thầy cô ở True North dạy học dựa trên niềm hứng thú của học sinh như thế nào. Ví dụ, khi các cô muốn các con tìm hiểu về động vật. Thay vì giới thiệu những động vật quen thuộc phổ biến thông thường, các cô đặt câu hỏi: Các con thích con vật nào nhất? Rất nhiều bạn trong lớp yêu mến các bạn “Thỏ”. Vậy là hôm sau, các con được học về loài động vật đáng yêu này. Tuy nhiên, không phải theo cách cô giảng trò nghe đơn thuần.

Thầy cô ở mầm non True North sẽ yêu cầu các em chia sẻ suy nghĩ của mình trước. "Con thỏ rất là đáng yêu", "Con thỏ thích ăn cà rốt", hay “Con thỏ chạy rất nhanh”... Sau khi nghe một loạt ý kiến của trò, thầy cô mới đưa ra những khái niệm cơ bản, đúng đắn về loài vật này và sau đó, yêu cầu các em về nhà tự làm những chú thỏ xinh xinh từ chính những vật dụng trong gia đình.

Có em xin đôi tất màu trắng của bố, nhồi thêm bông, buộc hai đầu để làm con thỏ. Có em lại dùng lõi cuộn giấy, vẽ thêm mắt mũi, cùng bộ râu đáng yêu. 

Từ những tò mò, thắc đầu ban đầu về một loài vật của trẻ, thầy cô đã dẫn dắt các em nói ra suy nghĩ của mình, rồi sau đó cung cấp kiến thức đúng, sâu, rộng và cuối cùng hướng tới sự sáng tạo. 

Hay một bài học khác về mặt trời cũng vậy, rất nhiều đứa trẻ đã hồ hởi nói ra những suy nghĩ, tưởng tượng của mình về "quả cầu lửa khổng lồ". Thế rồi các em được lắng nghe những định nghĩa đúng, được ra khoảng sân để quan sát ánh nắng mặt trời, bóng của một vật khi được mặt trời chiếu sáng ra sao, cục đá tan chảy do nắng nóng từ mặt trời như thế nào,... Và tất nhiên, các em cũng có bài tập nho nhỏ là tự vẽ mặt trời theo ý thích. 

“Ai cũng có mặt trời của riêng mình” - đó chính là một phần trong triết lý giáo dục của nhà trường.

Ở Mầm non True North, trẻ cũng được học tập thông qua những dự án đầy thú vị, được thay đổi liên tục, chẳng hạn như dự án "Bảo vệ thiên nhiên", "Con tàu đại dương", "Bữa cơm gia đình", "Chế tạo Robot",... Các em được lựa chọn tham gia dự án mà mình thấy hứng thú và bắt tay thực hiện chúng.

Chẳng hạn như với dự án "Bảo vệ thiên nhiên", các em được quan sát mô hình Trái đất với 2 nửa đối lập. Một nửa xanh tươi mơn mởn, tràn ngập cây cối và một nửa hoang tàn do nạn phá rừng, các loài động vật không có môi trường xanh để sống.

Thế rồi trẻ cùng thầy cô say sưa "trồng cây, gây rừng" bằng những cục bột mì pha màu khoáng lên các vùng đất bị tàn phá hay từ những mẩu giấy nhăn như bỏ đi, những cành cây khô,... - tất cả được sơn màu xanh của khởi nguồn sự sống.

Hay với dự án "Bếp ăn gia đình", trẻ được xách làn đi chọn lựa thực phẩm, được quyết định xem hôm nay ăn gì, được cầm những con dao gỗ nhỏ xinh để cắt thử hoa quả (cũng bằng gỗ nốt, bên trong có dán băng dính) và sau một hồi chế biến thì bày biện thành từng đĩa trên bàn - một bài học về tính trách nhiệm, quan tâm, chăm sóc đến mọi người.

Khi học tập không chỉ gói gọn trong 4 bức tường

Như đã nói ở trên, phương pháp Reggio Emilia đề cao tính khám phá, óc sáng tạo của trẻ và việc học luôn dựa trên những hoạt động trải nghiệm, vui chơi. Ở mầm non True North, những khoảng sân trường không chỉ bố trí cầu trượt, xích đu mà còn cả những học cụ để trẻ khám phá, tìm tòi kiến thức.

Đó có thể là một hàng rào xinh xắn được treo những chiếc chảo, xoong nồi thành hàng thẳng tắp, để trẻ có thể gõ vào thành tiếng và hiểu thêm về âm nhạc. Hay một khoảng sân khác có ô cát để trẻ vui đùa.

Ở mầm non True North, trẻ cũng có những chuyến dã ngoại định kỳ. Tay trong tay cùng thầy cô và bạn bè ra ngoài, các em không chỉ khám phá thêm nhiều điều mà còn học hỏi được những kỹ năng xã hội thiết yếu, được lưu giữ lại khoảnh khắc hồn nhiên, rạng rỡ. 

Sau mỗi chuyến đi, những cô cậu học trò nhỏ không quên chia sẻ cảm xúc của mình. Trên tấm bảng nhỏ của nhà trường là những dòng tâm tình của trẻ được thầy cô ghi lại. Các em bày tỏ niềm vui, nụ cười, sự hào hứng đến trường, trông mong những chuyến dã ngoại tiếp theo - đó có lẽ cũng chính là những điều mà mầm non True North mong muốn nhất. Khi những đứa trẻ không khóc nhè mỗi khi phải đến trường mẫu giáo, thay vào đó là nụ cười trên môi...