‘Lộc trời’ nổi tiếng của sông Đà: Được ví như ‘ngọc trong nước’, ăn thường xuyên giúp sống thọ hơn

Loại cá được coi là "lộc trời”

Trên dòng sông Đà hùng vĩ, có một loại cá nhỏ bé nhưng lại mang giá trị đặc biệt, được người dân ví như “ngọc trong nước”. Đó là cá ngần – thứ “lộc trời” hiếm hoi chỉ xuất hiện trong khoảng thời gian ngắn ngủi vài tháng mỗi năm.

Việc nuôi và đánh bắt cá ngần có nhiều ở các vùng phía Bắc nhưng nổi tiếng nhất về độ ngon thì phải là cá ngần sông Đà. Chính sự khan hiếm cùng hương vị thanh tao đã khiến cá ngần trở thành đặc sản được nhiều người săn tìm, đặc biệt là người dân Hà Nội.

Cá ngần có thân trong suốt, dài chừng 5–7 cm, mềm như sợi bún, không xương. Loại cá này chỉ xuất hiện theo mùa, từ tháng 4 đến tháng 7 hằng năm, cao điểm là tháng 5 và 6 – giai đoạn sinh sản, khi cá tụ đàn gần mặt nước. 

Khi vào vụ, cá ngần được ngư dân thả lưới bắt về. Những mẻ cá lấp lánh dưới nắng mai trở thành hình ảnh quen thuộc của vùng sông nước Tây Bắc. Với người dân địa phương, đây vừa là kế sinh nhai, vừa là cách gìn giữ một phần hồn quê.

Người tiêu dùng thường tranh thủ mua cá ngần về chế biến hoặc tích trữ. Cá ngần có thể nấu được nhiều món ngon: từ chả cá, gỏi cá, canh chua, hấp lá chuối cho tới chiên giòn. Dù chế biến theo cách nào, hương vị của cá ngần vẫn giữ được sự thanh mát, thơm ngọt đặc trưng.

Giá trị dinh dưỡng vượt trội của cá ngần

Không chỉ được ưa chuộng vì hương vị đặc biệt, cá ngần còn nổi tiếng nhờ giá trị dinh dưỡng cao. Theo các chuyên gia, trong 100 gram cá ngần có tới 407 kcal. Con số này cao gấp 5–6 lần so với nhiều loại cá thông thường khác. Với hàm lượng canxi lên tới 761 mg trên 100 gram cá tươi, cá ngần được xếp vào nhóm thực phẩm giàu canxi hàng đầu, đặc biệt tốt cho hệ xương khớp. Nhiều công trình nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn giàu canxi giúp ngăn ngừa nguy cơ ung thư đại trực tràng. 

Cá ngần còn chứa nhiều axit béo omega-3 – loại dưỡng chất thiết yếu cho não bộ, tim mạch và sự phát triển của thai nhi. Omega-3 được chứng minh giúp tăng cường trí nhớ, giảm viêm và phòng ngừa bệnh tim.

Ngoài ra, loại cá nhỏ bé này còn cung cấp vitamin B2, B12, axit folic cùng các nguyên tố vi lượng như magiê, sắt, phốt pho. Đây là những chất có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, giảm phù nề, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa thiếu máu. Việc bổ sung cá ngần thường xuyên được cho là có lợi cho gan, máu, da và tóc.

Trong y học cổ truyền, cá ngần được nhắc đến với nhiều công dụng như nhuận phổi, chữa ho, kiện vị, điều hòa kinh mạch, dưỡng dạ dày và bồi bổ cho người suy nhược. Người cao tuổi ăn cá ngần thường xuyên được cho là ít ốm vặt, sống khỏe và sống thọ hơn. 

Những lợi ích này của cá ngần đã được khẳng định bằng nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại. Điều này cho thấy cá ngần không chỉ là tinh hoa của ẩm thực mà còn là món quà thiên nhiên quý giá, góp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe con người.

Tổng hợp