Lo sợ nạn đói, người Trung Quốc đổ xô mua cả thực phẩm sắp hết hạn, khiến thị trường 6 tỷ USD bùng nổ

Theo hãng tin SCMP, nỗi lo lắng về nạn đói thời kỳ hậu đại dịch và những bất ổn địa chính trị khiến thị trường thực phẩm sắp hết hạn hút hàng. Nhu cầu ngày càng tăng, nhất là trong giới trẻ về những đợt giảm giá bán thực phẩm sắp hết hạn ở siêu thị được cho là vừa giải quyết nạn đổ thừa đồ ăn cũng như góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho Trung Quốc.

Số liệu của iiMedia Research Consulting cho thấy thị trường đồ ăn sắp hết hạn tại Trung Quốc sẽ tăng từ 31,8 tỷ Nhân dân tệ hiện nay, tương đương 5 tỷ USD lên 40,1 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 6,03 tỷ USD vào năm 2025.

Về lý thuyết, thực phẩm sắp hết hạn vẫn có thể sử dụng được nhưng được bán giảm giá nhằm kích thích tiêu dùng trước sản phẩm bị hỏng. Với nhiều bạn trẻ Trung Quốc, loại thực phẩm này rẻ hơn so với mức giá thông thường và trở thành một nguồn tiết kiệm chi phí đáng kể trong thời buổi giá cả tăng cao hiện nay. Nhiều dự đoán cho thấy ngành thực phẩm sắp hết hạn này sẽ tăng trưởng với tốc độ 6%/năm từ nay đến năm 2025.

Hiện nay, những thực phẩm sắp hết hạn không chỉ giới hạn ở những mặt hàng tươi sống hay bày bán ở siêu thị mà còn được mở rộng sang cả đồ khô, đồ chế biến sẵn, bày bán trên các ứng dụng trực tuyến.

"Một số đồ ăn vặt quá đắt nên mọi người thường chờ mua chúng khi gần hết hạn", một người dùng Weibo cho biết khi đặt mua những gói đồ ăn vặt giảm giá trên mạng.

Trong năm vừa qua, số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh thực phẩm sắp hết hạn đã tăng từ 12 công ty năm 2020 lên 68 năm 2021. Hàng loạt những thương hiệu chuyên bán sản phẩm gần hết date như HotMaxx, HitGoo, Herma Fresh đã xuất hiện trên thị trường và được người tiêu dùng đón nhận.

Việc đại dịch khiến nhiều người chuyển sang mua sắm online còn các siêu thị bị ế hàng cũng góp phần khiến ngành thực phẩm sắp hết hạn bùng nổ mạnh hơn. Trên trang thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc là Taobao, hàng loạt những sản phẩm sắp hết hạn như khoai tây chiên, mỳ gói, bánh kẹo, chocolate được bán với giá chỉ bằng 1 nửa so với thị trường.

Đổ 35 tấn mỗi năm

Báo cáo của Hội đồng khoa học hàn lâm Trung Quốc (CAS) cho thấy hàng năm, nước này đổ đi hơn 35 triệu tấn lương thực, tương đương 6% tổng sản lượng thực phẩm toàn quốc. Khoảng 50% trong số này là hàng quá hạn bị đổ bỏ trong quá trình lưu thông, buôn bán.

Ngoài ra, văn hóa trọng mặt mũi cũng khiến người Trung Quốc có thói quen làm thừa, mua thừa để đãi khách trong các bữa tiệc, khiến lượng lớn đồ ăn bị đổ phí. Tình hình nghiêm trọng đến mức vào tháng 8/2020, đích thân Chủ tịch Tập Cận Bình đã phải kêu gọi người dân rằng: "Chúng ta nên duy trì ý thức cảnh giác về một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực".

Ngay sau lời kêu gọi của Chủ tịch Tập Cận Bình, các nhà hàng đã được yêu cầu phải gói đồ ăn thừa cho khách mang về cũng như phục vụ các đĩa ăn nhỏ hơn nhằm tránh thừa mứa lãng phí.

Ngoài ra, chính quyền Bắc Kinh vào tháng 4/2021 cũng ban hành luật cấm các chương trình truyền hình thi đua ăn uống hay các cuộc thi ăn nhanh gây lãng phí thực phẩm, cấm các kênh livestream đồ ăn số lượng lớn. Những cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ chịu hình thức xử phạt nặng.

Với sức ép từ chính quyền, ngày càng nhiều blogger ăn uống bày tỏ sự hứng thú với đồ ăn sắp hết hạn. Nhiều người còn hướng dẫn mẹo đi siêu thị mua đồ sắp hết hạn với chi phí rẻ hơn so với thông thường.

Bên cạnh đó, hàng loạt những hội nhóm mua đồ ăn sắp hết hạn cũng mọc lên như nấm. Hội "I Love Almost Expired Food" trên Douban đã gia tăng từ 20.000 thành viên vào tháng 9/2020 lên 90.000 người chỉ trong chưa đầy 1 năm. Phần lớn thành viên trong hội này quan tâm đến việc giảm chi phí sinh hoạt hơn là bảo vệ môi trường khi dùng thực phẩm sắp hết hạn.

Báo cáo của iiMedia cũng cho thấy phần lớn người mua thực phẩm sắp hết hạn hiện nay ở Trung Quốc là tầng lớp có thu nhập trung bình. Khoảng 50% khách hàng này sẽ liên tục mua lại hàng tháng trong khi 80% cho biết sẽ giới thiệu thực phẩm sắp hết hạn giá rẻ cho mọi người.

"Chúng chưa hết hạn và khá rẻ. Bởi vậy ngay cả khi chẳng nghèo đói gì thì tôi cũng sẽ mua chúng", một người dùng trên Weibo cho biết.

Nguồn: SCMP