Liệu trẻ em ăn mặc đẹp có may mắn hơn không? Đừng để "hiệu ứng hào quang" đánh lừa!

Bạn có từng nghe câu nói này: "Một đứa trẻ ăn mặc chỉnh tề thì sẽ gặp nhiều may mắn hơn"? Trong cuộc sống, ta dễ dàng nhận thấy những đứa trẻ ăn mặc gọn gàng, lịch sự thường dễ nhận được thiện cảm và sự chú ý từ người khác.

Nhưng đằng sau điều đó lại ẩn chứa một hiện tượng gọi là "hiệu ứng hào quang" mà nếu cha mẹ không tỉnh táo, nó có thể làm lệch lạc sự phát triển của trẻ.

"Hiệu ứng hào quang" là gì?

Hiệu ứng hào quang chỉ việc khi ta có ấn tượng tốt hoặc xấu về một đặc điểm nổi bật nào đó của một người, ta dễ suy diễn rằng những khía cạnh khác của người đó cũng giống như vậy.

Nói cách khác: chỉ vì một đặc điểm, chúng ta dễ đưa ra nhận định phiến diện.

Ví dụ, khi thấy một đứa trẻ ăn mặc gọn gàng, ta có xu hướng nghĩ rằng em ấy cũng ngoan ngoãn, học giỏi và tính cách tốt.

Nhà tâm lý học người Mỹ Kelley từng làm một thí nghiệm: ông để một người thuyết trình xuất hiện trước hai lớp học với hai hình tượng: một "nhiệt tình", một "lạnh lùng". Kết quả, lớp học gặp hình tượng "nhiệt tình" đều đánh giá diễn giả thân thiện, thông minh, hài hước hơn. Điều này cho thấy hiệu ứng hào quang ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách chúng ta nhìn nhận người khác.

Ảnh hưởng của hiệu ứng hào quang đến trẻ em

1. Tác động tích cực

Một đứa trẻ ăn mặc chỉn chu thường để lại ấn tượng tốt trong môi trường xã hội, từ đó dễ có thêm cơ hội. Chẳng hạn, trong một buổi bầu chọn ở trường, một học sinh mặc gọn gàng có thể được thầy cô và bạn bè đánh giá là đáng tin cậy hơn, từ đó gia tăng khả năng được bầu chọn.

2. Tác động tiêu cực

Nếu cha mẹ quá lệ thuộc vào "hào quang", chỉ chăm chút bề ngoài mà bỏ quên việc rèn luyện phẩm chất và năng lực cho con, trẻ sẽ dễ hình thành giá trị sai lệch. Chúng có thể nghĩ rằng "chỉ cần ăn mặc đẹp là thành công", mà quên rằng thành quả bền vững phải đến từ nỗ lực và tu dưỡng bên trong. Và khi lớn lên, nếu bề ngoài không còn là lợi thế, trẻ sẽ phải đối mặt với cú sốc tâm lý lớn.

Làm sao để tránh hiệu ứng hào quang hủy hoại con trẻ?

1. Bồi dưỡng giá trị đúng đắn

Cha mẹ cần cho con hiểu: hình thức chỉ là một phần, phẩm chất và năng lực bên trong mới quan trọng. Có thể dùng chuyện kể, phim ảnh để minh họa, chẳng hạn câu chuyện Cô bé Lọ Lem – hạnh phúc của nàng không đến từ bộ váy đẹp, mà từ sự hiền lành và chăm chỉ.

2. Chú trọng rèn luyện nội tâm

Hãy khuyến khích con đọc sách, học hỏi, phát triển sở thích. Cho con tham gia các lớp năng khiếu như vẽ, âm nhạc… để nuôi dưỡng khả năng và sự tự tin từ chính bản thân.

3. Hướng dẫn cách ăn mặc hợp lý

Không nên quá coi thường ngoại hình, nhưng cũng đừng biến nó thành thước đo duy nhất. Cha mẹ có thể cùng con chọn quần áo, vừa tạo sự tự tin, vừa giúp trẻ có gu thẩm mỹ. Nhưng hãy dặn rõ: ăn mặc là để thoải mái, tự tin, chứ không phải để lấy lòng người khác.

Hiệu ứng hào quang hiện diện khắp nơi trong đời sống. Nhưng nếu cha mẹ không tỉnh táo, nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình trưởng thành của con.

Điều quan trọng nhất vẫn là: dạy con biết xây dựng giá trị thật từ bên trong, song song với việc giữ tác phong gọn gàng. Có như vậy, trẻ mới có thể bước đi vững vàng trên con đường tương lai.